فصل سوم: عوامل خشم منفی
۱. حسادت
حسادت که خود یک صفت رذیله محسوب میشود، به نوبه خود محرک قوه غضب است. مشکل اصلی فرد حسود، عدم پذیرش برتری و امتیاز در فرد مقابل است. برتری دیگران، نوعی تداعی محرومیت و ناکامی در او ایجاد میکند؛ لذا حسادت هم در بین عوامل خشم، با نظریه ناکامی در خشم هماهنگ است. امیرمؤمنان علیه السلام در حدیثی میفرمایند که فرد حسود، بر تقدیر و سرنوشت خشمناک است.
الحَسُودُ غَضبَانُ عَلَی القَدَرِ.۱
انسان حسود، نسبت به قضا و قدر خشمگین است.
در واقع حسادت، قبل از اینکه بروز خارجی پیدا کند، نوعی هیجان درونی است که در اعتراض به وضعیت موجود بیرونی اتفاق میافتد. فرد حسود، نسبت به واقعیت موجود پذیرش ندارد و از نظر او امر ناخوشایندی اتفاق میافتد. اینگونه تعبیرکردن، در واقع اذعان به این موضوع است که علت برتری دیگران، سرنوشت و تقدیر الهی است؛ ولی فرد حسود نمیتواند با این موضوع کنار بیاید. در چنین مواردی طبیعتاً درمان غضب، با کنترل منبع حسادت میباشد.