موسى علیه السلام دعا کرد و هارون علیه السلام و فرشتگان، آمین گفتند. پس خداوند تبارک و تعالى فرمود: (دعاى شما دو تن اجابت شد. پس استقامت کنید).

افزون بر آمین گفتن، گفتن ذکر «ما شاءَ اللّهُ، لا حَولَ و لا قُوَّةَ إلّا بِاللّه» نیز سفارش شده است و خداوند تضمین کرده تا نیاز دعاکننده را بر آورد. امام صادق علیه السلام در این‌باره می‏فرماید:

إذا دَعَا الرَّجُلُ فَقالَ بَعدَما دَعا: ما شاءَ اللّهُ، لا حَولَ و لا قُوَّةَ إلاّ بِاللّهِ، قالَ اللّهُ عزّ و جل: اِستَبسَلَ عَبدی و استَسلَمَ لِأَمرِی، اقضوا حاجَتَهُ.^۱

۰.هر گاه آدمى دعا کند و بعد از دعا بگوید: «ما شاء اللّه، لا حولَ و لا قوّةَ إلّا باللّه؛ (هر آنچه خدا بخواهد. هیچ توش و توانى نیست، مگر به و اسطه خداوند)، خداى عزّ و جل می‏فرماید: «بنده‏ام در نهایتِ فروتنى تسلیم فرمان من شد. حاجتش را برآورید».

«دست کشیدن به صورت»، آخرین مرحله از آداب پایان دادن به دعاست. امام صادق علیه السلام در این‌باره می‏فرماید:

ما أبرَزَ عَبدٌ یدَهُ إلَى اللّهِ العَزیزِ الجَبّارِ، إلَّا استَحیا اللّهُ عزّ و جل أن یَرُدَّها صِفراً حَتّى یَجعَلَ فیها مِن فَضلِ رَحمَتِهِ ما یَشاءُ، فَإِذا دَعا أحَدُکُم فَلا یَرُدَّ یَدَهُ حَتّى یَمسَحَ عَلى وجهِهِ و رَأسِهِ.^۲

إذا سَأَلَ أحَدُکُم فَلیکثِر؛ فَإِنَّهُ یَسأَلُ رَبَّهُ.^۱

۰.هرگاه یکى از شما (از خدا چیزی) می‏خواهد، بسیار بخواهد؛ چرا که از پروردگار خویش درخواست می‏کند.

و آخرین نکته درباره آداب دعا و نیایش آن است که نیایشگر خود را در وضعیت «سجده کردن هنگام دعا» قرار دهد؛ زیرا نزدیک‏ترین حالت عبد به خدا، زمانی است که سر به سجده نهاده باشد. عبداللّه بن هلال می‏گوید به امام صادق علیه السلام از پراکنده شدن اموالمان و بلایى که بر سرمان آمده بود، شِکوه کردم. آن حضرت فرمود:

عَلَیکَ بِالدُّعاءِ و أنتَ ساجِدٌ؛ فَإِنَّ أقرَبَ ما یَکونُ العَبدُ إلَى اللّهِ و هُوَ ساجِدٌ.^۲

۰.زمانى که در سجده‏ای، دعا کن؛ زیرا نزدیک‏ترین حالت بنده به خداوند هنگام سجده کردن است.

د ـ آداب پایان دادن به نیایش

هنگامی که نیایش به پایان رسید و نیایشگر قصد داشت دعای خود را خاتمه بخشد بر آدابی همچون آمین گفتن، ماشاءالله و لاحول و لا قوة الا بالله گفتن و کشیدن دست‏ها به صورت تأکید شده است که به آموزه‏های روایی آنها اشاره می‏شود.

«آمین گفتن»، یکی از آداب پایان دادن به دعاست. به واسطه گفتن آن، دعای نیایش‏کنندگان به اجابت می‏رسد. پیامبر خدا صلی الله علیه و آله، آمین‌گویی هارون و فرشتگان الهی را مایه ‏استجابت دعای آنان به درگاه خدا دانست و فرمود:

دَعا موسى و أمَّنَ هارونُ علیهما السلامو أمَّنَتِ المَلائِکَةُ، فَقالَ اللّهُ تَبارَکَ و تَعالى: (قَدْ أُجِیبَت دَّعْوَتُکُمَا فَاسْتَقِیمَا)^۳.^۴