مرگ امری ناشناخته و نیازمند تبیین است. ما ابهام را به‏سختی تحمل می‏کنیم. سؤال‌هایی داریم و دین پاسخ‏های لازم را به ما می‌دهد. ایمان ظاهراً سالمندان را در برابر اندیشه مرگ زودهنگام محفوظ نگه می‏دارد؛ این کار حمایت‏کننده و سودمند نه‏تنها از طریق تضمین زندگی پس از مرگ، بلکه با ایجاد ارزش و احترام برای شخص در همین دنیا صورت می‏گیرد. کونیک معتقد است دین در برابر اضطراب مرگ، نقشی ضربه‏گیر دارد؛ زیرا فرد را امیدوار می‏کند که مرگ فرجام نهائی زندگی نیست.^۱

ح ـ حفظ روابط و مسئولیت‏ها

برخی بر این باورند که افراد با ورود به دوره سالمندی، آرام‏آرام خود را آماده مرگ می‏کنند. بر پایه این دیدگاه که به «نظریه گسستن» معروف است، افراد وقتی پیر می‏شوند با کناره‏جویی تدریجی از دلبستگی‏های دنیوی، خود را به سوی مرگ سوق می‏دهند. در مواردی که این کناره‏جویی روی می‏دهد، معمولاً مشکلاتی در سلامت فرد وجود دارد. در سال‏های اخیر، افزایش مراکزی که در آنها برنامه‏های ورزشی و انواع کلاس‏های تقویت فکر و حافظه برگزار می‏شود، به نحوی روز افزون مانع کناره‏گیری افراد مسن شده است. به علاوه، سالمندان اغلب در نهادهای مذهبی به فعالیت می‏پردازند. جنبه سازنده این رفتار کاملاً روشن است: سالمندانی که مذهبی‏اند، در مجموع اضطراب و نگرانی کمتری درباره مردن نشان می‏دهند^۲.

جبران و جانهادن مشغولیت‏های مذهبی به‏جای مسئولیت‏های از دست رفته اجتماعی از جمله اموری هستند که به اثبات اثربخشی و کارآمدی فرد کمک می‏کنند. امام علی علیه السلام می‏فرماید:

بَقِیةُ عُمرِ المُؤمِنِ لا قیمَةَ لَها؛ یُدرِکُ بِها ما قَد فاتَ و یُحیی ما ماتَ.^۳

برترین اندیشیدن، یاد مرگ است. پس هر که یاد مرگ وجودش را پر کند، مزار خود را باغى از باغ هاى بهشت بیابد.

یاد مرگ ما را بیش از گذشته واقع بین می‏کند و هراس کاذبی را که در باره مرگ وجود دارد از میان می‌برد. امام صادق علیه السلام می‏فرماید:

ذِکرُ المَوتِ یُمیتُ الشَّهَواتِ فِی النَّفسِ و یَقلَعُ مَنابِتَ الغَفلَةِ و یُقَوِّی القَلبَ بِمَواعِدِ اللّهِ و یُرِقُّ الطَّبعَ و یَکسِرُ أعلامَ الهَوى و یُطفِئُ نارَ الحِرصِ و یُحَقِّرُ الدُّنیا.^۱

۰.یاد مرگ، خواهش‌هاى نفس را می‏میراند و رویشگاه‏هاى غفلت را ریشه کن می‏سازد و دل را با وعده‏هاى خدا نیرو می‏بخشد و طبع را نازک می‏سازد و پرچم‏هاى هوس را درهم می‏شکند و آتش آزمندى را خاموش می‏سازد و دنیا را در نظر کوچک می‏کند.

ز ـ باورها و اعتقادات مذهبی

یکی از کارکردهای اصلی عقاید مذهبی کاهش ترس افراد از مرگ است^۲ هرگاه التزام مذهبی افزایش یابد، اضطراب مرگ رو به کاهش می‏نهد. عقیده به زندگی پس از مرگ، به‏مراتب بیشتر از دینداریِ با کاهش اضطراب مرگ، رابطه منفی دارد^۳. عدّه‏ای دیگر تأیید می‏کنند اعتقاد به زندگی پس از مرگ، محور مقاومت در برابر اندوه مرگ و افسردگی ناشی از آن است^۴. در بررسی تقریباً ۱۲۰۰ مسلمان ایرانی معلوم شد اضطراب مرگ و افسردگی در میان جنگ‏دیدگان و جنگ‏زدگانی که کمتر از همه مذهبی بودند، بیشتر بود. و دین ظاهراً نقش ضربه‏گیر را داشت؛ زیرا عقیده به زندگی پس از مرگ را تقویت می‏کرد. آدمی در مراحل رشد، به‏ویژه سالمندی، با این مسئله مواجه می‏شود که زندگی اساساً چه معنایی دارد؟ این یکی از بنیادی‏ترین هدف‏های دین است. دین به مرگ معنا می‏دهد.