289
مهارت‌های زندگی

مهارت مقابله با فقدان و داغدیدگی

مقدّمه

از دست دادن نزدیکان، بخش اجتناب‏ناپذیر زندگی انسان است. می‏توان پیش‏بینی کرد که همه ما فقدان عزیزان‌مان را تجربه کنیم و لازمه زیستن این است که مرگ عزیزان خود را ببینیم. می‏توان تصور کرد حتّی اگر موضوع مرگ وجود نداشت، زندگی چقدر بر انسان‏ها دشوار می‏شد. آن‏چنان که گروهى نزد پیامبر خویش آمدند و گفتند: دعا کن پروردگارت مرگ را از ما بردارد. آن پیامبر برایشان دعا کرد و خداوند تبارک و تعالى مرگ را از آن جماعت برداشت. جمعیتشان چندان فزونی گرفت که خانه‏ها بر آنان تنگ شد و نسلشان افزایش یافت. [به طورى که] صبح که می‏شد مرد [خانه] مجبور بود پدر و مادر و پدر بزرگ و پدر بزرگِ پدر بزرگش را غذا بدهد و آنها را راضى گرداند [یا به نظافت آنها برسد] و به ایشان رسیدگى کند. از این رو، از کسب و کار باز ماندند. به همین علّت بار دیگر نزد پیامبر خویش آمدند و گفتند: از پروردگارت بخواه ما را به عمرهایى که داشتیم برگرداند. آن پیغمبر از پروردگار عزّ و جل، درخواست کرد و خداوند آنها را به مدت‏هاى [معیّن شده] عمرشان بازگرداند.۱

1.. امام صادق علیه السلام: إنَّ قَوماً فیما مَضى قالوا لِنَبِیٍّ لَهُم: اُدعُ لَنا رَبَّکَ یَرفَعُ عَنَّا المَوتَ. فَدَعا لَهُم فَرَفَعَ اللّهُ عَنهُمُ المَوتَ، فَکَثُروا حَتّى ضاقَت عَلَیهِمُ المَنازِلُ و کَثُرَ النَّسلُ، و یُصبِحُ الرَّجُلُ یُطعِمُ أباهُ و جَدَّهُ و اُمَّهُ و جَدَّ جَدِّهِ و یُوَضِّیهِم و یتَعاهَدُهُم، فَشَغَلوا عَن طَلَبِ المَعاشِ. فَقالوا: سَل لَنا رَبَّکَ أن یَرُدَّنا إلى حالِنَا الَّتی کُنّا عَلَیها. فَسَأَلَ نَبِیهُم رَبَّهُ فَرَدَّهُم إلى حالِهِم (الکافی، ج۳، ص۲۶۰، ح۳۶؛ التوحید، ص۴۰۱، ح۴؛ الأمالی، ص۶۰۰، ح۸۳۱؛ روضة الواعظین، ص۵۳۶؛ بحار الأنوار، ج۶، ص۱۱۶، ح۱).

مهارت‌های زندگی
288

تعمیم می‏یابد؛ برای مثال: «(چون در قرار ملاقات قبلی احساس راحتی نمی‌کردم) شرایط لازم را برای دوست پیدا کردن ندارم».

شخصی‏سازی:۱ اعتقاد دارید که بقیه به سبب دلخوری از شما، رفتار بدو منفی دارند، بدون این که علت‌های محتمل‏تر رفتار آنها را در نظر بگیرید؛ برای مثال: «تعمیرکار با من سرسنگین است، حتماً کار بدی انجام دادم».

جملات بایددار۲ (جملات الزام آور)۳: یک عقیده ثابت و قطعی در باره شیوه رفتار خودتان یا دیگران دارید و برآورده نشدن این انتظارها را فاجعه‏آمیز برآورد می‏کنید؛ برای مثال: «وحشتناک است که من اشتباه کنم، همیشه باید بهترین باشم».

۱۲. دید تونلی:۴ فقط جنبه‏های منفی یک موقعیّت را می‏بینید؛ برای مثال: «معلم پسرم هیچ کاری را نمی‏تواند درست انجام دهد. او در درس دادن کاهل و بی‏دقت و ایرادگیر است».۵

1.. personalization.

2.. should and must statement.

3.. imperative.

4.. tunnel vision.

5.. شناخت درمانی مبانی و فراتر از آن، ص۱۶۸.

  • نام منبع :
    مهارت‌های زندگی
    سایر پدیدآورندگان :
    سيد مهدي خطيب
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1396
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 93747
صفحه از 391
پرینت  ارسال به