267
مهارت‌های زندگی

هرگاه خداوند عزّ و جل براى خانواده‏اى خیرى بخواهد، مدارای در معیشت، و اخلاق خوش را روزىِ آنان مى‏کند.

مدارا اگرچه خصوصیتی است که زن و شوهر هر دو باید آن را داشته باشند و سلامت زندگی را تأمین می‏‏کند،۱ اما در باره مدارا و سازگاری با زنان سفارش بیشتری شده است. امام على علیه السلام می‏فرماید:

إِنَّ المَرأَةَ رَیحانَةٌ ولَیسَت بِقَهرَمانَةٍ فَدارِها عَلی کلِّ حالٍ واحسِنِ الصُّحبَةَ لَها لِیَصفُوَ عَیشُکَ.۲

۰.زن، گُل است نه پیشکار، پس در همه حال، با او مدارا کن، و با وى، به خوبى هم‏نشینى نماى تا زندگى‏ات باصفا شود.

۴. احترام

احترام متقابل، از اصول بنیادین همسرداری است و زنان و مردان موفق کسانی هستند که احترام به همسران خویش را بر خود لازم بدانند. پیامبر خدا صلی الله علیه و آله می‏فرماید:

مَنِ اتَّخَذَ زَوجَةً فَلیکرِمها.۳

۰.هر کس همسرى اختیار کرد، باید او را گرامى بدارد.

از این منظر، بهترین مردمان کسانی هستند که پس از ازدواج، همسرشان را محترم شمارند. رسول خدا صلی الله علیه و آله می‏فرماید:

ألا اُخبِرُکُم بِخِیارِکُم؟ مَن لانَ مَنکِبُهُ، و حَسُنَ خُلُقُهُ، و أکرَمَ زَوجَتَهُ إذا قَدَرَ.۴

1.. امام علی علیه السلام: سَلامَةُ العَیشِ فِی المُداراةِ. غرر الحکم و درر الکلم، ص۴۰۱، ح۵۶۰۷؛ سلامتِ زندگى، در مدارا کردن است، عیون الحکم و المواعظ، ص۲۸۵.

2.. القَهرَمان: هو کالخازِنِ و الوَکیلِ و الحافظ لما تحت یده، و القائم بامور الرجل بِلُغَةِ الفُرس (النهایه، ج۴، ص۱۲۹)، فَدارِها عَلى کُلِّ حالٍ، و أحسِنِ الصُّحبَةَ لَها لِیصفُوَ عَیشُکَ. کتاب من لایحضره الفقیه، ج۳، ص۵۵۶، ح۴۹۱۱ و ج۴، ص۳۹۲، ح۵۸۳۴؛ مکارم الأخلاق، ج۱، ص۴۷۰، ح۱۶۰۷؛ وسائل الشیعه، ج۱۴، ص۱۲۰، ح۳.

3.. الجعفریات، ص۱۵۷، دعائم الإسلام، ج۲، ص۱۵۸، ح۵۶۰؛ مستدرک الوسائل، ج۱، ص۴۱۲، ح۱۰۲۳.

4.. الفردوس، ج۱، ص۱۳۳، ح۴۶۷؛ کنز العمّال، ج۱۵، ص۸۳۵، ح۴۳۳۲۰.


مهارت‌های زندگی
266

بدترین زنان را همسران ناسازگار می‏داند۱.

در فرهنگ اسلامی، مدارا؛ واکنش مناسب به تضادها و اختلافات دانسته شده است. مدارا، یعنی نرمی و انعطاف‏پذیری در برابر اختلاف‏ها و تضادها. سرسختی در برابر اختلاف‏ها و تعارض‌ها موجب بروز درگیری و همسرآزاری می‏شود. بنابراین، مدارا و سازگاری یک توانمندی است و همسران موفق کسانی هستند که با پرهیز از خودخواهی و تعصب، در تفاوت‏ها و زمینه‏های اختلاف برانگیز، سازگاری نشان داده و از بروز مشکل در روابط خود جلوگیری می‏‏کنند. اگر هر کدام از همسران به جای آنکه در اندیشه اثبات سخن خود و به کرسی نشاندن خواسته خود باشند، به چیز دیگری فکر کنند و حال و خواسته همسرشان را در نظر داشته باشند، برای اختلاف‏ها راه حلی پیدا می‏شود و تفاوت‏ها به بحران منتهی نمی‏شود. همسران باید ویژگی‏ها و انتظارهای طرف مقابل را به درستی بشناسند و سعی در برآوردن آن کنند. کدام وضعیت مطلوب‏تر است: هر کدام به فکر خود باشد یا هر کدام به فکر دیگری؟ شاید در هر دو صورت، خواسته‏های طرفین برآورده شود، اما در کدام وضعیت صمیمیت و محبت بیشتر و خالص‏تری وجود دارد؟ بی‏تردید آنجا که هر کدام به فکر دیگری باشد، صفا و صمیمیت بیشتری حاکم خواهد بود۲.

اگر چنین وضعی بر خانواده حاکم باشد خداوند متعال سازگاری در معیشت را به آنها عطا می‏‏کند. پیامبر خدا صلی الله علیه و آله می‏فرماید:

إذا أرادَ اللّهُ عزّ و جل بِأَهلِ بَیتٍ خَیراً، رَزَقَهُمُ الرِّفقَ فِی المَعیشَةِ، وحُسنَ الخُلُقِ.۳

1.. امام علی علیه السلام: «شَرُّ الزَّوجاتِ مَن لا تواتی»؛ بدترین همسران کسی است که سازگاری نمی‏کند (غررالحکم، ص۴۰۹، ح۵۶۸۶).

2.. رضایت زناشویی، ص۲۴۰.

3.. الزهد، حسین بن سعید، ص۲۷، ح۶۳، الکافی، ج۵، ص۸۸، ح۵، بحار الأنوار، ج۷۱، ص۳۹۴، ح۶۷. رسول اللّه صلی الله علیه و آله: إذا أرادَ اللّهُ بِأَهلِ بَیتٍ خَیراً فَقَّهَهُم فِی الدّینِ، ورَزَقَهُمُ الرِّفقَ فی مَعایشِهِم، وَالقَصدَ فی شَأنِهِم و وَقَّرَ صَغیرُهُم کَبیرَهُم و إذا أرادَ بِهِم غَیرَ ذلِکَ تَرَکَهُم هَمَلًا؛ پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: هرگاه خداوند براى خانواده‏اى خیرى بخواهد، آنان را در دین، فقیه و آگاه مى‏گردانَد، و ملایمت [و معتدل بودن‏] در معیشت و میانه‏روى در کارهاشان را روزىِ آنان مى‏کند، و کوچک آنها به بزرگشان احترام مى‏نهد، و اگر براى خانواده‏اى، غیر از آن بخواهد، ایشان را به حال خود رها مى‏کند. الجعفریات، ص۱۴۹؛ النوادر، راوندی، ص۲۷۶، ح۵۴۲، دعائم الإسلام، ج۲، ص۲۵۵، ح۹۶۶؛ تاریخ مدینة دمشق، ج۱۸، ص۷۸، ح۴۱۸۸، الفردوس، ج۱، ص۲۴۷، ح۹۵۶. رسول اللّه صلی الله علیه و آله: یا عائِشَةُ! ارفُقی، فَإِنَّ اللّهَ إذا أرادَ بِأَهلِ بَیتٍ خَیرا دَلَّهُم عَلى بابِ الرِّفقِ. مسند ابن حنبل، ج۹، ص۴۰۵، ح۲۴۷۸۸، المغنی عن حمل الأسفار، ج۲، ص۸۵۹، ح۳۱۵۷؛ إحیاء علوم الدین، ج۳، ص۲۷۲، پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: اى عایشه! با ملایمت رفتار کن. به‏درستى که خداوند هرگاه براى خانواده‏اى خیرى بخواهد، آنان را به دروازۀ ملایمت رهنمون مى‏سازد.

  • نام منبع :
    مهارت‌های زندگی
    سایر پدیدآورندگان :
    سيد مهدي خطيب
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1396
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 93715
صفحه از 391
پرینت  ارسال به