پیامبر صلی الله علیه و آله [را عادت چنان بود که] هرگاه خانواده‏اش دچار تنگنا می‏شدند، به آنان را به خواندن نماز دستور می‌داد. سپس این آیه را می‏خوانْد: «و خانواده ات را به نماز گزاردن فرمان ده و خود بر آن، پاى بفشار».

در کتاب مکارم الاخلاق نیز آمده است:

۰.کانَ النَّبِی صلی الله علیه و آله إذا أصابَت أهلَهُ خَصاصَةٌ نادى أهلَهُ: یا أهلاه! صَلّوا، صَلّوا.^۱

۰.پیامبر صلی الله علیه و آله هرگاه خانواده‏اش دچار فقر و گرسنگى می‏شدند، خطاب به آنان صدا می‏زد: «اى کسان من! نماز بگزارید، نماز».

چنین سختی‏هایی هیچ‏گاه ایشان را از ایفای نقش همسری و والدینی خویش غافل نکرد، بلکه آن حضرت در سراسر دوران زندگی خود با این سختی‏ها و بحران‏ها به مقابله برخاست.

ج ـ همکاری میان اعضای خانواده

از مواردی که در خانواده سالم و کارآمد به چشم می‏خورد، روحیه تعاون و همکاری میان اعضای خانواده است؛ در حالی ‏که مسئولیت‏ و نقش هر عضو نیز مشخص است. داشتن روحیه همکاری و نداشتن تکبر، از ویژگی انسان‏های با ایمان است. پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمود:

مَن لَم یَأنَف مِن ثَلاثٍ فَهُوَ مُؤمِنٌ حَقّاً: خِدمَةِ العِیالِ، وَالجُلوسِ مَعَ الفُقَراءِ، وَالأَکلِ مَعَ خادِمِهِ. هذِهِ الأَفعالُ مِن عَلاماتِ المُؤمِنینَ الَّذینَ وَصَفَهُمُ اللّهُ فی کِتابِهِ: (أُوْلَئِکَ هُمُ الْمُؤْمِنُونَ حَقًّا).^۲

۰.هر کس از سه کار تکبر نورزد، مؤمن حقیقى است: خدمت به خانواده، نشستن با فقرا و غذا خوردن با خدمتکارش. این کارها از نشانه‏هاى مؤمنانى است که خداوند در کتابش از آنان این گونه یاد کرده است: اینان، مؤمنان حقیقى‏اند.

دَکِنَت ثِیابُها، فَأَصابَها مِن ذلِکَ ضُرٌّ شَدیدٌ.^۱

۰.او در خانه من آن قدر با مَشک آب کشید که [بند آن‏] بر سینه‏اش ردّ انداخته بود و چندان دستاس کرد که دست‏هایش تاول زده بودند و چندان خانه را رُفت و روب کرد که لباس‏هایش رنگِ خاک به خود گرفته بودند، و آن قدر آتش زیر دیگ افروخته بود که جامه‏هایش تیره‏رنگ شده بودند. در نتیجه، رنج و آسیبِ سختى به او رسید.

آنگاه که سختی‏ها به انسان روی می‏آورند، بر کمک‏خواهی از «شکیبایی» و «نماز» در آموزه‏های قرآنی تأکید شده است.

وَ اسْتَعینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ وَ إِنَّها لَکَبیرَةٌ إِلَّا عَلَى الْخاشِعین^۲

۰.از شکیبایى و نماز یارى جویید و به‏راستى این [کار] گران است، مگر بر فروتنان.

استعانت وقتى صورت مى‏گیرد که نیروى انسان به‏تنهایى نمى‏تواند امری مهم یا حادثه‏اى پیش آمده را بر وفق مصلحت خود برطرف سازد. در این اوقات، بهترین یاور انسان، مقاومت و خویشتن‌دارى اوست، تا استقامت به خرج دهد و ارتباط خود را با خدا برقرار سازد^۳.

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نیز در سختی‏ها و تنگناهایی که خانوده‏اش بدان گرفتار می‏شدند، آنان را به نماز گزاردن سفارش می‏کرد:

کانَ النَّبِی صلی الله علیه و آله إذا نَزَلَ بِأَهلِهِ الضّیقُ أمَرَهُم بِالصَّلاةِ، ثُمَّ قَرَأَ: «وَ أْمُرْ أَهْلَکَ بِالصَّلَاةِ وَ اصْطَبِرْ عَلَیهَا».^۴