مهارت مقابله با اختلافات زناشویی

مقدّمه

زندگی زناشویی که بیشتر اوقات با شروعی شیرین و جذّاب همراه است، آرام‏آرام فرازها و نشیب‏ها را سپری می‏‏کند و زوج‏های جوان را با مشکلاتی مواجه می‏سازد. این مشکلات گاه عادی‏اند و گاه نیز فراتر از معمول که در این صورت، زوج‏ها مجموعه‏ای از مسائل را که قادر به حلّ آن نیستند گزارش و از احساس «گیرافتادن» در ارتباطی «سرد و غیرجذّاب»، شکایت می‏‏‏کنند.

در هر صورت، همسران، به‏ویژه زوج‏های جوان، تمایل دارند تعارضات را یا خود حلّ کنند یا با مراجعه به خانواده‏درمانگران به حلّ مشکل بپردازند. ما به زوج‏های جوان و شما که خواننده این مهارت هستید پیشنهاد می‏‏‏کنیم به دلیل آنکه در بسیاری از مواقع، فقدان مهارت‏ها، به‏ویژه «مهارت مقابله با اختلاف‌های زناشویی»، مشکلاتی برای زندگی زناشویی به بار می‏آورد و آن را پردامنه می‏سازد، به فراگیری این مهارت، اهتمام ویژه داشته و آن را ارتقا بخشید تا به شیوه «خودیار»، بسیاری از مشکلات را کاهش دهید و بر آن غلبه کنید. اما اگر با مشکلاتی فراتر، مواجه‌اید و خود راه حلّ آن را نمی‌دانید، بهتر است تا از خانواده‏درمانگران بهره گیرید و خوددرمانی را چاره کار ندانید.

این مهارت با هدف آشنایی زوج‏های جوان با مهارت‏های مقابله با مشکلات زناشویی طراحی شده است و انتظار آن است که به ارتقای کیفیت روابط میان اعضای خانواده بینجامد.

از همه این صفات زشت نگه دار [و هرگاه این حالات به تو دست داد نگاهت را به آسمان بردار] تا خشمت آرام گیرد و عنان اختیارت را در دست گیرى و تو هرگز بر خود چنین تسلطى پیدا نکنى، مگر آن‏گاه که فکر و ذکر خود را پیوسته متوجه معاد و بازگشت به سوى پروردگارت گردانى.

در این روایت یک بسته همه‏جانبه برای مهار خشم ارائه شده است. از یک سو نگه‏داشتن زبان که ترجمان افکار فرد است و از سوی دیگر درنگ کردن و خودداری از درگیری فیزیکی و قدرت‏نمایی، تغییر فضا و نگاه را به آسمان دوختن، تفکر درباره عاقبت و سرانجام این کار و فرجام زندگی خود، همه و همه راهکارهای درهم تنیده‏ای است که برای موقعیّت به‏ظاهر ساده خشم بیان شده است.

امروزه در بین روان‏شناسان، اغلبِ شیوه‏های درمان‌گری کارآمد، به سمت روشی چند بعدی در حال تحول هستند. به گفته الیس^۱ «آینده به درمان‌گری چند بعدی تعلق دارد». پیشگام درمان چند بعدی لازاروس^۲ است. وی بر این باور است که غالب روش‏های درمان‌گری جهت‏گیریِ تک بعدی، دوبعدی، یا حداکثر سه بعدی دارند. اما رویکرد چند بعدی یا چند وجهی این امکان را به ما می‏دهد تا طیف وسیعی از راهبردها را به شیوه‏ای انعطاف‏پذیر و منطقی مبدل کنیم. این رویکرد همچنین شخص را قادر می‏سازد مجموعه‏ای از روش‏هایی را که «درگیرکننده‏اند نه درهم‏شکننده» به کار گیرد. وی به صورت همزمان هفت بعد رفتار، احساس، دریافت حسی، تصویرپردازی، شناخت، روابط بین‏فردی و بعد زیستی را محور بررسی قرار می‏دهد.^۳