حرام و غنا اجرا می‏شود و حتّى مجاورت با چنین محفل‏هایى بازداشته‏اند^۱ و این مطلب را که برخى گفته‏اند: «رسول خدا به برخى آوازها گوش می‏داد و اجازه شنیدن آنها را داده است»، تکذیب می‏کردند و چنین دروغ‏پردازانى را نفرین می‏کردند.^۲

همچنین از امام صادق علیه السلام نقل شده که پیامبر صلی الله علیه و آله به همه زنان سلام می‏کرد، ولى امام على علیه السلام به زنان جوان سلام نمى‏کرد:

کَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله یُسَلِّمُ عَلَى النِّسَاءِ وَ یَرْدُدْنَ عَلَیهِ وَ کَانَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ علیه السلام یُسَلِّمُ عَلَى النِّسَاءِ وَ کَانَ یَکْرَهُ أَنْ یُسَلِّمَ عَلَى الشَّابَّةِ مِنْهُنَّ وَ یَقُولُ: أَتَخَوَّفُ أَنْ یُعْجِبَنِی صَوْتُهَا فَیَدْخُلَ عَلَیَّ أَکْثَرُ مِمَّا طَلَبْتُ مِنَ الْأَجْرِ.^۳

۰.رسول خدا صلی الله علیه و آله بر زنان سلام می‏کرد و آنان پاسخ می‏گفتند و امیرالمؤمنین علیه السلام به زنان [بزرگ سال] سلام می‏کرد، ولى به زنان جوان سلام نمى‏کرد و می‏فرمود: مى‏ترسم که صداى او مرا خوش آید و بیش از آنچه پاداش می‏جویم، [چیزى در قلب من] وارد شود.

در اینجا امام على علیه السلام، قلمرو شنوایى خود را از ورود صدایى که حتّى «ممکن» است تحریک‏کننده باشد، حفظ می‏کند.

هفت. کنترل بویایى

بوى خوش، دل‏انگیز و جان‏نواز است. این ویژگى سبب می‏شود انسان توجه خود را به کانونِ بوى خوش جلب کند و به آن علاقه‏مند و دلبسته شود. حال اگر کانون بوى خوش، زن یا مرد نامحرم باشد، چه اتّفاقى رخ می‏دهد؟ قطعا توجّه وى را جلب و میل او را جذب و غریزه جنسى‏اش را تحریک می‏کند. بنابراین، بوى خوش، ممکن است توان خویشتن‌دارى را در شخص کاهش دهد. این موضوع، درباره بانوان اهمیّت بیشترى دارد؛ زیرا انگیزه شهوانى مردان، قوى‏تر و پاسخ آنها به تحریک‏کننده‏ها سریع‏تر است. به همین

موضوع دیگر، شوخى کردن با نامحرم است. دین با «شوخ‏طبعى» مخالف نیست و حتّى آن را توصیه می‏کند؛ اما اگر شوخى زمینه ناخویشتن‌دارى و فساد را آماده سازد، به دلیل این پیامدش، با آن مخالفت می‏شود. در همین زمینه، امام على علیه السلام می‏فرماید:

إِنَّ خَمْسَةَ أَشْیاءَ تَقَعُ بِخَمْسَةِ أَشْیاءَ وَ لَابُدَّ لِتِلْکَ الْخَمْسَةِ مِنَ النَّارِ ـ إِلَى أَنْ قَالَ ـ وَ مَنْ مَازَحَ الْجَوَارِی وَ الْغِلْمَانَ فَلَابُدَّ لَهُ مِنَ الزِّنَى وَ لَابُدَّ لِلزَّانِی مِنَ النَّار.^۱

۰.پنج چیز است که پنج پیامد دارد و آن پیامدها را چاره‏اى جز دوزخ نیست... و کسى که با دختران و پسران [نامَحرم] شوخى کند، به‏ناچار به زنا می‏افتد و زناکار را چاره‏اى جز دوزخ نیست.

شش. کنترل شنوایى

برخى شنیدنى‏ها موجب تحریک غریزه جنسى می‏شوند. آوازهایى که مضمون‏هاى غیر اخلاقى دارند و تحریک‏کننده‏اند، به این علّت حرام‏اند که توان خویشتن‌دارى و مقاومت جنسى را کاهش می‏دهند. صداى زنانِ آوازه‏خوان و حتّى صداى معمولى اما نازک برخى زنان، غریزه جنسى مرد را تحریک می‏کند. همچنین ممکن است آواز مرد یا یک موسیقى تحریک‏کننده، غریزه زن را تحریک کند.

بنابراین، یکى دیگر از مهارت‏هاى کاهش تحریک، حفظ عفّت شنوایى و گوش ندادن به صداهاى تحریک‏کننده و حاضر نشدن در مجالسى است که مملوّ از تحریکات و هیجانات زیانبار و بى‏ثمرند. امام صادق علیه السلام می‏فرماید:

خداوند بر گوش واجب کرده که از گوش دادن به آنچه خدا حرام کرده، خود را پاک کند و از چیزهایى که حلال نیست، دورى گزیند، و از گوش دادن به آنچه خداوند را به خشم می‏آورد، بپرهیزد.^۲

امامان معصوم علیهم السلام بارها یاران و اصحاب خود را از حضور در مکان‏هایی که موسیقى