263
مهارت‌های زندگی

شعله‏ور‏ شدن خشم است، به افراد کمک می‏‏کند تا تعاملات میان یکدیگر را به بهترین گونه مدیریت کنند. امام حسن علیه السلام در پاسخ به سؤال از بردباری فرمود:

کَظمُ الغَیظِ وَ مِلکُ النَّفسِ.۱

۰.بردباری فروبردن خشم و خودمهارگری است.

مطالعه متون دینی نشان می‏دهد که قلمرو حلم، غضب است و حلیم کسی است که بتواند خشم خود را مهار کند. از آنجا که بردباری در روابط میان افراد معنا می‏یابد و در مدیریتِ خشم نقشی انکارناپذیر دارد، در جلوگیری از روابط آسیب‏زا میان اعضای خانواده تأثیری بسزا دارد. از همین رو، ضرورت به کارگیری این مهارت در تعامل‌های خانوادگی بیش از پیش احساس می‏شود.

بردباری یاد شده در روایات، ویژگی افراد خردورزی است که با متانت و بدون اثرپذیری از هیجان‌ها عمل می‏‏کنند. چنان‏که یادآوری شد، بردباری در روابط میان‏فردی معنا می‏‏یابد، برای مثال، هنگامی که بردبار مورد اهانت قرار گرفته و به تبع آن خشمگین شود، از روی خردورزی و به دور از هیجان‌ها، با متانت و بدون شتاب رفتار می‏‏کند. بر اساس آموزه‏های دینی بردباری افزون بر آرامشی که نصیب انسان می‏‏کند، به نفوذ اجتماعی، دوست‏یابی، جلب توجّه مثبت و محبوبیّت بیشترِ فرد کمک می‏‏کند۲.

این ویژگی و مهارت را می‏توان به شیوه‏های مختلفی همچون الگوگیری، تغییر باورهای قالبی، بازی نقش، تغافل و درخواست از خداوند متعال که در آموزه‏های دینی بدان اشاره شده، نهادینه کرد.۳

۳. سازگاری

زندگی زناشویی به دلیل کنار هم قرار گرفتن دو جنس متفاوت، پر از تفاوت‏های

1.. تحف العقول، ص۲۲۵.

2.. بررسی و تحلیل روایات مکارم الاخلاق، ص۱۰۲.

3.. ر.ک: فصل مهارت مقابله با خشم و نیز: میزان الحکمه، ج۳، ص۲۱۶، باب الحلم.


مهارت‌های زندگی
262

زندگی معرفی شده است. رسول خدا صلی الله علیه و آله می‏فرماید:

إِنَّ مِنَ الْقِسْمِ الْمُصْلِحِ لِلْمَرْءِ الْمُسْلِمِ أَنْ یکُونَ لَهُ الْمَرْأَةُ إِذَا نَظَرَ إِلَیهَا سَرَّتْهُ....۱

۰.از عوامل سازنده برای مرد مسلمان این است که همسری داشته باشد که وقتی به او می‏نگرد وی را خوشحال کند....

در روایت دیگری سُرورآوری چهره زن، بهترین بهره یک مرد از زندگی مشترک پس از مسلمان بودن همسرش دانسته شده است. رسول خدا صلی الله علیه و آله دراین‏باره می‏فرماید:

مَا اسْتَفَادَ امْرُؤٌ مُسْلِمٌ فَائِدَةً بَعْدَ الْإِسْلَامِ أَفْضَلَ مِنْ زَوْجَةٍ مُسْلِمَةٍ تَسُرُّهُ إِذَا نَظَرَ إِلَیهَا وَ تُطِیعُهُ إِذَا أَمَرَهَا وَ تَحْفَظُهُ إِذَا غَابَ عَنْهَا فِی نَفْسِهَا وَ مَالِهِ.۲

۰.مرد مسلمان پس از بهره اسلام هیچ لذت و بهره‏اى بالاتر از داشتن همسرى مسلمان نخواهد برد که چون بدو نگرد مسرورش سازد و چون به او فرمان دهد اطاعتش کند و در نبودنش محافظ مال و آبروى او باشد.

آن حضرت همچنین می‏فرماید:

إِذَا أَرَدْتُ أَنْ أَجْمَعَ لِلْمُسْلِمِ خَیرَ الدُّنْیا وَ الْآخِرَةِ جَعَلْتُ لَهُ قَلْباً خَاشِعاً وَ لِسَاناً ذَاکِراً وَ جَسَداً عَلَى الْبَلَاءِ صَابِراً وَ زَوْجَةً مُؤْمِنَةً تَسُرُّهُ إِذَا نَظَرَ إِلَیهَا وَ تَحْفَظُهُ إِذَا غَابَ عَنْهَا فِی نَفْسِهَا وَ مَالِهِ.۳

۰.وقتى اراده کنم خیر دنیا و آخرت را براى فرد مسلمانى با هم فراهم سازم، به وى قلبی خاشع و زبانی یادکننده و بدنی شکیبا بر بلا عطا می‏‏کنم و همسری مؤمن قرار مى‏دهم تا هر وقت به او نگاه کند شاد شود و آن زن در غیبتش، خود و مال شوهرش را حفظ کند.

۲. بردباری

بردباری که واکنشی خویشتن‌دارانه در موقعیّت‏های ارتباطی، به‏ویژه هنگام هیجانِ و

1.. الکافی، ج۵‏، ص۳۲۷.

2.. همان.

3.. همان.

  • نام منبع :
    مهارت‌های زندگی
    سایر پدیدآورندگان :
    سيد مهدي خطيب
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1396
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 93875
صفحه از 391
پرینت  ارسال به