همسران در مدیریت مالی است. مدیریت مالی در دو بخش مدیریت درآمد و مدیریت مصرف، قابل پیگیری است. از دیدگاه اسلام، بخش مدیریت درآمد بر عهده مرد نهاده شده و یکی از مهم‏ترین وظایف مرد تأمین مخارج زندگی دانسته شده است. شهاب بن عبد ربّه نقل می‏‏‏کند، به امام صادق علیه السلام گفتم: حق زن بر شوهرش چیست؟ فرمود:

۰.خوراک و پوشاک او را تأمین کند و بر او چهره درهم نکِشد. پس هرگاه این کارها را انجام داد، به خدا سوگند که حق او را به جا آورده است. گفتم: پس، روغن چه؟ فرمود: یک روز در میان [تأمین کند]. گفتم: گوشت؟ فرمود: در هر سه روز، که در ماه، ده نوبت مى‏شود، و بیش از این، نه. گفتم: رنگ؟ فرمود: «رنگ، در هر شش ماه یک بار. سالى چهار دست لباس نیز بر او بپوشاند: دو لباس براى زمستان و دو لباس براى تابستان. نباید خانه‏اش را از سه چیز خالى بگذارد: روغنِ سر، سرکه و روغن خوراکى. خوراک آنان را باید به مُدّ تعیین کند؛ زیرا من خوراک خودم و خانواده‏ام را به آن تعیین مى‏کنم. خوراکِ هر فردى از خانواده‏اش را معین کند، که اگر خواست بخورد، اگر خواست ببخشد، و اگر خواست آن را صدقه بدهد. از میوه‏هاى رایج (موسمى) نیز به خانواده‏اش بخورانَد و در ایام عید، از خوراکى‏هایى که در دیگر ایام برایشان فراهم نمى‏آورد، بیشتر براى آنان تهیه کند.^۱

این روایت که به اقتضای وضعیت اجتماعی مردمان آن روزگار و فرهنگ حاکم، به ترسیم مصداق‌هایی از نیازهای زن در آن دوره پرداخته، به‏صورت کلی درصدد بیان این نکته است که مرد در قبال همسر خویش تعهداتی مالی دارد که باید بدانها پای‌بند باشد.

۲. به عهده گرفتن نقش: این قسمت از کارکرد نقش، بر روش‏هایی متمرکز است که خانواده به وسیله آنها از اجرا شدن کارکردهای واگذار شده اطمینان حاصل می‏‏کند. مسئولیت‏پذیری احساس مسئولیت در اعضای خانواده و نیز نظارت و سنجش‏های اصلاحی را تضمین می‏‏کند.

پنج کارکرد ضروری خانواده بدین شرح‌اند:

۱. تهیه منابع: تکالیف در این حوزه ابزاری هستند و با تهیه خوراک، پوشاک، پول و مسکن برای خانواده مرتبط‏اند؛

۲. پرورش و حمایت: این موارد کارکردهای عاطفی شمرده می‏شوند و شامل تأمین آسایش، محبت، اطمینان خاطر و حمایت از اعضای خانواده‏اند؛

۳. رضایت جنسی: مسائل عاطفی در این حوزه برای هریک از دو طرف مهم و برجسته هستند. همسران هر دو باید از روابط جنسی‏شان احساس رضایت کنند و نیز احساس کنند که می‏توانند به لحاظ جنسی همسر خود را ارضا سازند؛

۴. رشد شخصی: کارکردها در این دسته‏بندی شامل هر دو جزء عاطفی و ابزاری می‏شوند. تکالیف مرتبط، حول رشد مهارت‏های زندگی عمل می‏‏کنند؛ مثل کمک به کودک برای شروع تحصیل و پیشرفت در مدرسه، کمک به بزرگسال برای ادامه شغل و حرفه و کمک به رشد اجتماعی کودک و بزرگسال؛

۵. مدیریت خانواده: این حوزه شامل کارکردهایی همچون تصمیم‏گیری، مرز و عضویت، کنترل رفتار، کارکردهای مالی و کارکردهای مربوط به بهداشت خانواده است.^۱

ط ـ مدیریت مالی

مدیریت مالی از جمله بخش‏های اثرگذار زندگی است که نادیده انگاشتن و به حاشیه راندن آن مشکلات فراوانی به بار می‏آورد. آنچه در این میان اهمیت می‏یابد، توانمندی