231
مهارت‌های زندگی

عبارت است از کم‏کاری یا غلبه کردن بر دیگر اعضای گروه به‏طوری که منافع عده‏ای در نتیجه آن از میان می‏رود. این الگو بیشتر در خانواده‏های نااستوار، انعطاف‏ناپذیر، یا آشفته و پر هرج و مرج دیده می‏شود۱. برای رهایی از مشکلاتی که در خانواده‏های آشفته وجود دارند و می‏توانند به اختلال روانی یک یا چند نفر از اعضای خانواده منجر شوند، لازم است راهبردهایی به کار گرفته شود تا اختلاف‌ها و تعارض‌های زناشویی به کمترین حد برسد. در این قسمت به این راهبردها اشاره می‏‏شود.

الف ـ هدف‏گزینی مجدّد ارتباط

این سؤال همیشه پیش روی ماست که «هدفمان از ارتباط چه بوده است؟» برای یافتن پاسخ این پرسش لازم است به مؤلّفه‏های روابط صمیمانه توجّه کنیم تا ماهیت آن بیشتر مشخص شود. روابط صمیمانه سه عنصر فعال دارند: تعهد،۲ صمیمیت۳ و شهوت۴.۵ بودن یا نبودن هریک از این عناصر است که ماهیت روابط صمیمانه را معین می‏‏‏کند. رابطه کامل و سالم زناشویی، رابطه‏ای است که این سه‌عنصر را داشته باشد. در غیر این صورت شاهد شکل‏گیری تعارض‌های زناشویی خواهیم بود و در اینجاست که باید اهداف را بار دیگر انتخاب و اهداف مطلوب را جانشین کرد.

آموزه‏های دینی اهداف مشخصی برای برقراری روابط زناشویی و تشکیل خانواده نشان می‏دهند. به نظر می‏رسد اگر هدف از ارتباط زناشویی و تشکیل خانواده، سکونت و آرامش، تربیت نسل توحیدی، تنظیم رفتار جنسی، کنترل اجتماعی و کسب حمایت عاطفی باشد، دستیابی به سه مؤلّفه اثرگذار روابط صمیمانه دور از دسترس نخواهد بود. اما اگر اهداف زوج‏ها، پیوسته آنها را به دامان تعارض‌های زناشویی ‏بکشاند، بهتر است

1.. خانواده درمانی، گلدنبرگ، ص۱۰.

2..commitment.

3.. intimacy.

4.. passion.

5.. مهارتهای زندگی، ج۲، ص۱۰.


مهارت‌های زندگی
230

لایجوزُ لِلرَّجُلِ أن یخُصَّ نَفسَهُ بِشَی‏ءٍ مِنَ المَأکولِ دونَ عِیالِهِ.۱

۰.روا نیست مرد چیزى از خوراک را به خود اختصاص دهد و آن را از خانواده‏اش دریغ ورزد.

همچنین از آن حضرت نقل است که پیامبر خدا صلی الله علیه و آله از اینکه مرد خودش را از غذا سیر کند و خانواده‏اش را گرسنه بگذارد، نهی می‏فرمود.۲

ح ـ به کارگیری مهارت‏های ارتباط مؤثّر

حمایت عاطفی همسران زمینه را برای برقراری الگوی ارتباطی مؤثّر فراهم می‏آورد. در چنین خانواده‏هایی، خوش‏بینی، حُسن‏خلق، بردباری، سازگاری، احترام، همدلی و هنر گوش دادن و صحبت کردن، مهم‏ترین دستاورد‏های اثرگذار چنین ارتباطی است. در چنین وضعیتی، اعضای خانواده پیام یکدیگر را که گاه حاوی نکات واضح و بدیهی، اما ظریف است، دریافت می‏‏‏کنند. در خانواده‏های ناکارآمد بیشتر اوقات میان اعضای خانواده سکوت حکم‌فرماست. پیام‏ها ارسال می‏شوند، اما به‏ندرت با اشتیاق دریافت می‏گردند. برای آشنایی بیشتر با این مهارت‏ها شما را به فصل مهارت‏های ارتباط میان‌فردی ارجاع می‏دهیم.

راهبردهای حلّ تعارض‏های زناشویی

خانواده‏های برخوردار از کارکرد سالم، موجب شکوفایی توان بالقوّه یکایک اعضای خود می‏شوند؛ یعنی به آنها اجازه می‏دهند با اعتماد و اطمینان خاطر در پی کاوشگری و خودیابی برآیند. کانستنتین معتقد است میان نظام خانوادگی «توانا» و «ناتوان» تفاوتی هست. خانواده‏های توانا می‏توانند میان نیازهای آن نظام در قالب یک واحد خانوادگی و علاقه‌های شخصی همه اعضای خود تعادل برقرار ساخته و شیوه‏هایی انتخاب ‏‏کنند که نیازهای گاه متعارض اعضای خود را ارضا می‏سازند. اما ویژگی خانوده‏های ناتوان

1.. تفسیر القمّی، ج۱، ص۳۸۷؛ بحار الأنوار، ج۹، ص۲۲۱، ح۱۰۶.

2.. دعائم الإسلام، ج۲، ص۱۹۳، ح۶۹۹ و ص۲۵۴، ح۹۶۱.

  • نام منبع :
    مهارت‌های زندگی
    سایر پدیدآورندگان :
    سيد مهدي خطيب
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1396
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 93762
صفحه از 391
پرینت  ارسال به