139
مهارت‌های زندگی

و خِرد را از میان می‏برد.۱ کسى که به دنبال شهوت می‏رود، نه درست می‏بیند و نه درست می‏شنود.۲ در وضعیت شهوانى، چشم و گوش ـ که دروازه‏هاى عقل و ابزارهاى شناخت‏اند ـ به‏درستى عمل نمی‏کنند و عقل ـ که وظیفه تجزیه و تحلیل را دارد ـ ناکارآمد می‏شود و آن‏گاه که عقل ناکارآمد شد، دین و دنیاى انسان نابود می‏شود.۳

همچنین در تحریک جنسى، تمرکز حواس برهم می‏خورَد و آرامش لازم براى تفکّر و تصمیم‏گیرى و فراغت لازم براى پرداختن به علم و هنر از میان می‏رود. به همین جهت، برای جوان، اُفت تحصیلى و براى جامعه، ضعف علمى ـ فرهنگى را به همراه می‏آورد. نزد اهل خرد، شهوت چیزى پست و سبک است.۴ از این رو خردگرایان گِرد شهوت نمی‏چرخند و عفت پیشه می‏کنند.۵ در نتیجه، کسى که شهوت خویش را مهار کند، عقل او رشد خواهد کرد.۶

ج ـ محرومیّت از پیشرفت

کسى که طبق شهوت خود عمل کند، برخلاف رشد و تعالى خویش حرکت کرده است.۷ بنده شهوت، براى ترقّى و پیشرفت، راهى بس دشوار در پیش دارد.۸ چه‏بسا لذّت‏هاى پست و شهوت‏هاى حرام که آدمى را از رسیدن به مراتب عالى باز می‏دارند؛۹ چراکه شهوت، در حقیقت، کودکى و بى‏خردى است۱۰ و شهوتران، همانند کودکان، به خاک‏بازى مشغول است و از خاک‏بازى تا مدارج عالى انسانى و افلاک‌نوردی، فاصله‏اى بسیار طولانى وجود دارد.

1.. همان.

2.. نهج البلاغه، ص۲۱۱.

3.. الکافى، ج۱، ص۱۷؛ مستدرک الوسائل، ج۱۱، ص۳۴۴.

4.. غرر الحکم و درر الکلم، ص۵۸۲، ح۸۲۲۶.

5.. همان، ص۴۱۴، ح۵۷۷۶.

6.. همان، ص۵۸۸، ح۷۹۵۳.

7.. همان، ص۵۸۸، ح۷۹۵۷.

8.. شرح نهج البلاغه، ابن ابى الحدید، ج۲۰، ص۲۵۸، ح۲۴.

9.. غرر الحکم و درر الکلم، ص۵۱۳، ح۶۹۳۷.

10.. همان، ص۲۳، ح۱۴۲.


مهارت‌های زندگی
138

جوانى که به طور گسترده‏اى با زنان و دختران غیرعفیف، دوستان ناباب، فیلم‏ها و سى‏دى‏ها و عکس‏هاى مستهجن و...، رویارویی دارد، در حقیقت، همانند کسى است که پى‏درپى زیر بمباران قراردارد. بمباران وسوسه‏ها و تحریک مداوم جنسى، آرامش و آسایش جوان را می‏رباید و چون آرامش زیربناى سلامت روان است، محرومیّت از آن را به همراه دارد. از این رو، کسى که عفّت نورزد و شهوت خود را مهار نکند، پیوسته بیمار خواهد ماند.۱

پیروى از شهوت، اساس همه سختى‏ها و دردهاست۲ و برآوردن همه خواسته‏هاى آن، آدمى را به وادى رنج و عذاب می‏کشاند.۳ چه‏بسا شهوت کوتاهى که حسرت بلندى در پى خواهد داشت.۴ کسى که شهوت خود را مهار نکند، در حسرت و اندوه فرو می‏رود۵ و هرچه لذّت‏جویى‏اش افزون شود، درد و اندوهش نیز بیشتر می‏شود.۶

مهار شهوت، براى روان آدمى مناسب‏تر است و ارضاى دائم شهوت، مایه سخت‏تر شدن آن.۷ از این رو، جاى شگفتى است اگر کسى عاقبت اندوهبار شهوت را بداند و عفّت نورزد.۸ عفت، مایه آرامش و آسایش و راحتى روح و روان آدمى است.۹ از این رو، در روایات آمده است: شهوت خویش را مهار کن تا از گزند آفات روانى سالم بمانى.۱۰

ب ـ محرومیّت از خِرد

هوس‏هاى شهوانى، ضدّ عقل‏اند۱۱ و آفت خرد.۱۲ هیجان شهوت، عقل را زائل می‏کند۱۳

1.. همان، ص۶۵۳، ح۸۹۹۹.

2.. همان، ص۲۲۶، ح۳۴۸۶ و ص۵۶، ح۱۰۴۸.

3.. همان، ص۱۶۸، ح۲۶۷۱.

4.. الطبقات الکبری، ابن سعد، ج۷، ص۴۲۳.

5.. تحف العقول، ص۱۱۷.

6.. غرر الحکم و درر الکلم، ص۳۰۰، ح۴۲۵۴.

7.. همان، ص۳۸۶، ‌ح۵۳۹۰.

8.. بحار الأنوار، ج۱، ص۱۶۱.

9.. تحف العقول، ص۱۷.

10.. غرر الحکم و درر الکلم، ص۱۴۶، ح۲۴۴۰.

11.. همان، ص۵۶، ح۱۰۲۹.

12.. همان، ص۲۷۸، ح۳۹۲۵.

13.. مستدرک الوسائل، ج۱۱، ص۲۱۱.

  • نام منبع :
    مهارت‌های زندگی
    سایر پدیدآورندگان :
    سيد مهدي خطيب
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1396
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 93920
صفحه از 391
پرینت  ارسال به