ابان در پیشگاه ائمّه اطهار علیهم السّلام از چنان منزلتی برخوردار بود که امام صادق علیه السلام او را از رؤسای شیعه خطاب۱ و برای او حساب ویژهای باز میکرد. از محمّد بن ابان بن تغلب نقل است که:
۰.با پدرم ـ ابان ـ به محضر امام صادق۷ شرفیاب شدیم. نگاه امام که به پدرم افتاد، فرمود تا بالشی برایش بیاورند. برایش گذاشتند. با او مصافحه کرد و در آغوشش گرفت و احوال او را جویا شد و به او خوشآمد گفت.۲
آنچه بیش از همه، پیوند قلبی امام صادق علیه السلام را با یکی از ممتازترین شاگردان مکتبش روشن میسازد، واکنش امام به خبر از دست دادن اوست، آن جا که سوزمندانه میفرماید:
۰.أما و اللّٰه لَقَد أوجَعَ قَلبی مَوتُ أبانٍ.۳
۰.به خدا سوگند، مرگ ابان، قلبم را به درد آورد!
حمایتهای علمی و عملیِ ابان بن تغلب از اهلبیت علیهم السّلام نیز نباید مورد غفلت واقع شود. چنانکه میتوان تصریح کرد که وی نخستین کسی است که تعریفی عملی و کاربردی از تشیّع راستین ارائه داده است:
۰.به خدا سوگند، فضیلت صحابه پیامبر۹ جز با تبعیت آنان از علی۷ مشخص نمیگردد.
۰.شیعه، کسی است که وقتی مردم در گفتار پیامبر۹ اختلاف پیدا کردند، سخن
1.. کامل الزیارات، ص۳۳۱، باب ۱۰۸، ح۸؛ بحار الأنوار، ج۹۸، ص۷، ح۲۹ (أنت مِن رُؤساءِ الشّيعَةِ).
2.. رجال النجاشی، ص۱۱ (حدّثنا أبان بن محمّد بن أبان بن تغلب، قال: سمعت أبی يقول: دخلت مع أبی إلى أبی عبد اللّٰه علیه السلام، فلمّا بصر به أمر بوسادة فأُلقيت له، و صافحه و اعتنقه و ساءله و رحّب به).
3.. همان، ص۱۰؛ الفهرست، طوسی، ص۱۷، ش ۵۱.
کشّی، سند کامل و نیز ترحّم امام علیه السلام را برای این مطلب ارائه داده است: اختیار معرفة الرجال، ص۳۳۰، ش ۶۰۱؛ کتاب من لا يحضره الفقيه، ج۴، ص۴۳۵ (مشیخة): «حدّثنی محمّد بن قولويه، قال: حدّثنی سعد بن عبد اللّٰه القمّی عن أحمد بن محمّد بن عيسى، عن عمر بن عبد العزيز، عن جميل،عن أبی عبد اللّٰه علیه السلام، قال: ذكرنا أبان بن تغلب عند أبی عبد اللّٰه علیه السلام، فقال: رَحِمَهُ اللّٰه،أما و اللّٰه لَقَد أوجَعَ قَلبی مَوتُ أبان».