دوم: آوردن بیت شعر با عبارت: «أنشد» به صورت مطلق که می تواند سروده خود ابان و یا از اشعار شاعران پیش از وی به حساب بیاید:
۱. ذیل آیه ۱۰۲ سوره إسراء، قرطبی عبارت: «قال أبان بن تغلب و أنشد» را به کار برده است که به احتمال قوی سراینده بیت، خود ابان بوده است.۱
۲. ذیل آیه ۳۰ سوره انفال، پس از ذکر معنای واژه توسط ابان بن تغلب و ابوحاتم، «و أنشد» به صورت مطلق آمده است.۲ این امر، انتساب بیت به ابان را با تردید جدّی روبه‌رو می‌سازد.
سوم: مواردی که قائل یا سراینده بیت، به صورت مطلق آمده است؛ از قبیل:
۱. «قال الشاعر»؛ پس از ذکر معنای واژه توسط ابان بن تغلب، ذیل سوره بقره، آیه ۵۸.۳
۲. «قال الشاعر»؛ پس از ارائه معنای آیه ۴۸ سوره انفال، توسط قطرب و ابان بن تغلب.۴
۳. «و أنشد الشاعر»؛ پس از ذکر معنای آیه ۱۰۱ سوره توبه، توسط ابن زید و ابان بن تغلب.۵
چهارم: در یک مورد، ذیل آیه ۷۵ سوره إسراء، با عبارت: «و أنشد قول الشاعر»، به نقل ابان بن تغلب، از شاعر دیگر تصریح شده است.۶
۳. نقل از عرب اصیل
تلاش ابان در دستیابی به لغت اصیل عرب به حدی بوده که نجاشی و شیخ طوسی، او را
1.. الجامع لأحکام القرآن، ج۱۰، ص۳۳۷.
2.. الکشف و البیان، ج۴، ص۳۵۰؛ مجمع البیان، ج۴، ص۸۲۶. برای دیدن همین بیت با عبارت: «و قال الشاعر»، ر.ک: الجامع لأحکام القرآن، ج۷، ص۳۹۷.
3.. الجامع لأحكام القرآن، ج۱، ص۴۱۱. در بحر المحیط (ج۱، ص۳۵۱)، این توضیح افزوده شده است: «أی فاز بالتوبة، و تفسيرهما الحطّة بالتوبة إنّما هو تفسير باللّازم لا بالمرادف؛ لأنّ مَن حطّ عنه الذنب فقد تيب عليه».
4.. الکشف و البیان، ج۴، ص۳۶۵؛ روض الجنان و روح الجنان، ج۹، ص۱۲۸.
5.. الکشف و البیان، ج۵، ص۸۷. برای دیدن همین بیت با عبارت: «و أنشد أبان بن تغلب»، ر.ک: روض الجنان و روح الجنان، ج۱۰، ص۲۳ (با کمی اختلاف).
6.. مجمع البیان، ج۶، ص۶۶۶.
