277
ميراث محدث اُرموي

شعر

چشم خود را در خانه ها به هر طرف مى گردانمليكن رخسار دوستانم را كه مى خواهم نمى بينم.
پس مصيبت به سبب نبودن او به حسب ظاهر در ميان ، بر ارباب دين بيشتر از مصيبت تمام شدن و به پايان رسيدن ماه مبارك رمضان است ؛ چه اگر ايشان پدر مهربانى يا برادر عزيز جانانى يا پسر نيكوكار نوجوانى داشته باشند و او را از دست داده باشند آيا براى فقدان او وحشت نمى يابند و حسرت نمى خورند و براى دور شدن او دچار درد و غم نمى گردند؟ و كجاست انتفاع به وجود اينها با انتفاع به وجود حضرت مهدى ـ عجّل اللّه فرجه ـ كه خليفه حضرت خاتم الانبياء و مقتداى حضرت عيسى بن مريم در نماز و امر ولا و از بين برنده هر گونه بلا و به صلاح آورنده امور همه آنان كه در زير سما هستند مى باشد؟» .
يعنى اين دو انتفاع با همديگر طرف نسبت نيستند ، چه نسبت ، خاك را با عالم پاك ؟ ! و در صورتى كه بر فقدان آن مفقود از پدر يا برادر يا پسر اظهار درد و غم نمايند ، بايد ؛ به جهت فقدان وجود شريف آن حضرت به طريق اولى بيشتر از امثال آن درد و غم به مقام ظهور بيارند ؛ به جهت كثرت انتفاع با اين وجود ، و قلّت انتفاع با وجود آنها در موقع مقايسه ، و حال آن كه قابل قياس نيستند .
در «باب استحباب استشعار الحزن في العيدين لاغتصاب آل محمد حقّهم» از كتاب وسائل ۱ ، از كتب اربعه ۲ و علل الشرائع ۳ با اسانيد معتبره نقل كرده ۴ كه حضرت باقر عليه السلام به عبد اللّه بن دينار فرمود :
اى عبد اللّه ! هيچ روز عيدى براى مسلمانان روى نمى آورد ـ خواه عيد فطر و خواه عيد قربان ـ مگر آن كه خدا براى آل محمد غم هاى آنها را در آن عيد تازه مى گرداند .
عرض كردم : چرا ؟
فرمود : براى اين كه حقّ خود را در دست ديگران مى بينند .
در مستدركِ همين باب از مستدرك الوسائل ۵ كه منطبق با ص ۴۳۲ از جلد اول كتاب مذكور مى شود گفته :
شيخ أبو عمرو كشى در رجال خود از احمد بن ابراهيم قزوينى از بعضى از اصحاب ما روايت كرده كه : معلّى بن خنيس رحمه اللههر وقت كه روز عيد مى شد ژوليده مو و گردآلود با نهايت انكسار و افسردگى به صحرا مى رفت و هنگامى كه خطيب بر بالاى منبر مى رفت دست هاى خود را به سوى آسمان بلند كرده و عرض مى كرد : خدايا ! اين جا ـ يعنى جاى خطيب ـ جاى دوستان و برگزيدگان و موضع امينان توست كه ايشان را به آن مرتبه و مقام اختصاص داده اى ، آن مقام را از ايشان گرفته اند ، تقدير اشياء در يد قدرت توست ، قضاى تو را چيزى غالب نمى آيد و از تدبير محتوم تو تجاوز نمى توان كرد ، به هر طور
كه خواستى و هر وقت كه اراده كردى جريان مى نمايد . علم تو در اراده تو مانند علم تو در خلق توست ، حتى برگزيدگان و خلفاى تو مغلوب و مقهور و مظلوم گرديدند ، حكم تو را مى بينند كه تبديل يافته و كتاب تو را مى بينند كه بر كنار انداخته شده و فرايض تو را مى بينند كه از جهات شرايع تو تحريف داده شده و سنن پيغمبر را مى بينند كه ـ درود تو بر او و آل او ـ متروك گرديده . خدايا ! بر دشمنان ايشان از پيشينيان و پسينيان و صبح كنندگان و شام كنندگان و گذشتگان و آيندگان لعنت بفرست .
خدايا ! به گردنكشان و ستم كنندگان زمان ما و شيعيان و پيروان ايشان و احزاب و اخوان ايشان لعنت بفرست ، به درستى كه تو بر هر چيز توانايى .
نگارنده گويد : اگر چه نسبت عبارت فوق را معلّى به احدى از حضرات معصومين عليهم السلامنداده است ، ليكن گمان نمى رود كه مثل معلّى بن خنيس ، بى دستور و اشارت معصوم ( ع ) مثل اين عمل را انجام دهد ، و شايد به ملاحظه همين امر بوده كه محدّث نورى قدس سرهعبارت مذكور را در مستدركِ باب فوق الذكر از مستدرك الوسائل ذكر كرده است .
( منطبق با ص ۴۳۲ از جلد اول مى شود ) .

1. وسائل الشيعة ، ج ۷ ، ص ۴۷۵ ، ح ۹۸۹۸ .

2. تهذيب الاحكام ، ج ۳ ، ص ۲۸۹ ، ح ۸۷۰ ؛ الكافي ، ج ۴ ، ص ۱۶۹ ، ح ۲ ؛ كتاب من لا يحضره الفقيه ، ج ۱ ، ص ۳۲۴ ، ح ۱۴۸۴ و ج ۲ ، ص ۱۱۴ ، ح ۴۸۷ .

3. علل الشرائع ، ج ۲ ، ص ۳۸۹ ، ح ۱ ، باب ۱۲۶ .

4. در ص ۴۷۴ از چاپ امير بهادر وسائل . ( منه ) .

5. مستدرك الوسائل ، ج ۶ ، ص ۱۴۶ ، ح ۶۶۶۰ به نقل از رجال الكشي ، ص ۳۸۱ ، ح ۷۱۵ ؛ نيز در بحار الأنوار ، ج ۹۰ ، ص ۳۶۹ ، ح ۱۹ .


ميراث محدث اُرموي
276

ترجمه عبارت سيّد

«بدان كه ۱ تو در برخى از اين وداع هاى گذشته ادّعا مى كنى كه مفارقت ماه مبارك رمضان
تو را به غم و غصه انداخته و در درياى درد و الم غوطه ور ساخته است ؛ زيرا كه مى بينى با فقدان آن ماه ، فضل و اعانتى نيز كه همراه آن بود از دست تو مى رود ، پس شاهد اين مدّعا و تصديق اين ادّعا را از تو خواهند خواست به اين كه اثر حزن و اندوه و درد و غم انبوه در ناصيه تو پيدا و از سيماى تو هويدا باشد و واپسين روز را از آن ماه به دروغ در گفتار و دغل در كردار به سر نبرى .
و از جمله وظايف شيعه اماميه ، بلكه از جمله وظايف امّت محمديّه ـ على مبلغها و آله الصّلاة و السلام ـ آن است كه در اين اوقات ، وحشت و حسرت داشته باشند و در اين گونه مقامات ، تأسف و تحسّر بخورند بر آنچه از چنگ ايشان مى رود و به دست ايشان نرسيده از روزگار دولت حضرت مهدى ـ عجّل اللّه فرجه ـ كه جدّ او حضرت خاتم الانبياء صلى الله عليه و آله به وجود او امت خود را بشارت داده و به ظهور او وعده فرموده است ؛ براى آن كه اگر آن حضرت حاضر مى بود ، به طفيل ظهور وجود شريفش به سعادت هاى دنيا و آخرت مى رسيدند تا آن كه خداى تعالى ببيند كه ايشان بر قدم صدق و صفا و عقيدت و وفا نسبت به پادشاهان خود ائمّه هدى عليهم السلامكه سبب نيكبختى شان در هر دو سراى دنيا و عقبا مى باشند ثابت هستند و بايد براى اين كه ديدگانشان در دوره غيبت با نور طلعت آن حضرت منوّر نمى شود با مثال مضمون اين بيت لب بگشايند :

1. بايد دانست كه كلمات ديگرى سيد در كشف المحجه و غيره دارد كه نورى در دار السلام در ص ۱۰۹ از جلد دوم و در النجم الثاقب و در جاهاى ديگر بيان كرده است ، در موقع نگارش غفلت نشود . ( منه ) .

  • نام منبع :
    ميراث محدث اُرموي
    سایر پدیدآورندگان :
    به اهتمام: سید جعفر حسینی اشکوری
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1385
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 2838
صفحه از 384
پرینت  ارسال به