171
میراث مکتوب رضوی

قالَ: حدّثنا علی بن موسى الرضا، قالَ: حدّثنی أبی عن أبیه، عن جدّه، عن أبیه، عن علی بن أبی طالب (صلوات الله علیه)، قالَ: «قالَ رَسولُ اللهِ[صلی الله علیه و آله]: عَلَیكُم بِمَكارِمِ الأخلاقِ؛ فَإنَّ اللهَ عزّ و جلّ بَعَثَنی بِها، و إنَّ مِن مَكارِمِ الأخلاقِ أن یَعفو الرَّجُلُ عَمَّن ظَلَمَهُ، و یُعطی مَن حَرَمَهُ، و یَصِلُ مَن قَطَعَهُ، و أن یَعودَ مَن لا یَعودُهُ».۱

۲. أخبرنا جماعة عن أبی المُفضّل، قالَ: حدّثنا أبو عَبدِ الله جعفر بن محمّد بن جعفر بن الحَسَن الحسنی رضی الله عنه فی رجب سنة سبع و ثلاثمائة، قالَ: حدّثنی محمّد بن علی بن الحسین بن زید بن علی بن الحسین بن علی بن أبی طالب علیهم السلام، قالَ: حدّثنی الرِّضا علی بن موسى عن أبیه موسى بن جعفر، عن أبیه جعفر بن محمّد، عن أبیه محمّد بن علی، عن أبیه علی بن الحسین، عن أبیه الحسین، عن أمیر المؤمنین علی بن أبی طالب علیهم السلام، قالَ: «سَمِعتُ رَسولَ اللهِ[صلی الله علیه و آله] یَقولُ: طَلَبُ العِلمِ فَریضَةٌ عَلى كُلِّ مُسلِمٍ، فَاطلُبوا العِلمَ فی مَظانِّهِ، و اقتَبِسوهُ مِن أهلِهِ، فَإنَّ تَعَلُّمَهُ لِلهِ حَسَنَةٌ، و طَلَبَهُ عِبادَةٌ، و المُذاكَرَةَ فیهِ تَسبیحٌ، و العَمَلَ بِهِ جِهادٌ، و تَعلیمَهُ مَن لا یَعلَمَهُ صَدَقَةٌ، و بَذلَهُ لِأهلِهِ قُربَةٌ إلى اللهِ (تَعالى)؛ لِأنَّهُ مَعالِمُ الحَلالِ و الحَرامِ، و مَنارُ سُبُلِ الجَنَّةِ، و المُؤنِسُ فی الوَحشَةِ، و الصّاحِبُ فی الغُربَةِ و الوَحدَةِ، و المُحَدِّثُ فی الخَلوةِ، و الدَّلیلُ فی السَّرّاءِ و الضَّرّاءِ، و السِّلاحُ عَلى الأعداءِ، و الزَّینُ عِندَ الأخِلّاءِ. یَرفَعُ اللهُ بِهِ أقواماً فَیَجعَلُهُم فی الخَیرِ قادَةً، تُقتَبَسُ آثارُهُم، و یُهتَدى بِفِعالِهِم، و یُنتَهى إلى آرائِهِم، تَرغَبُ المَلائِكَةُ فی خَلَّتِهِم، و بِأجنِحَتِها تَمُسُّهُم، و فی، صَلاتِها تُبارِكُ عَلَیهِم، یَستَغفِرُ لَهُم كُلُّ رَطبٍ و یابِسٍ حَتّى حیتانُ البَحرِ و هَوامُّهُ، و سِباعُ البَرِّ و أنعامُهُ.

إنَّ العِلمَ حَیاةُ القُلوبِ مِنَ الجَهلِ، و ضیاءُ الأبصارِ مِنَ الظُّلمَةِ، و قُوَّةُ الأبدانِ مِنَ الضَّعفِ، یَبلُغُ بِالعَبدِ مَنازِلَ الأخیارِ، و مَجالِسَ الأبرارِ، و الدَّرَجاتِ العُلى فی الدُّنیا و الآخِرَةِ، الذِّكرُ فیهِ یَعدِلُ بِالصّیامِ، و مُدارَسَتُهُ بِالقیامِ، بِهِ یُطاعُ الرَّبُّ و یُعبَدُ، و بِهِ تُوصَلُ الأرحامُ، و یُعرَفُ الحَلالُ مِنَ الحَرامِ، العِلمُ إمامُ العَمَلِ و العَمَلُ تابِعُهُ، یلهم بِهِ السُّعَداءَ و یُحَرِّمهُ الأشقیاءَ، فَطوبى لِمَن لَم یُحرِمهُ اللهُ مِنهُ حَظَّهُ».۲

1.. الأمالی، طوسی، ص ۴۷۷، ح ۱۰۴۲.

2.. همان، ص ۴۸۸، ح ۱۰۶۹.


میراث مکتوب رضوی
170

شده است. بر اساس این سند احمد بن محمّد بن عیسی نسخه را در سال ۳۱۰ در بغداد برای محمّد بن عبدالله ابی‏المفضل نقل کرده است.۱ این روایت را ابن بِطریق نیز به سند خود از محمّد بن عبدالله ابی المفضل با تاریخ‏های ذکر شده گزارش نموده است.۲

۶. محمّد بن علی بن الحسین بن زید

وی از نوادگان امام علی بن الحسین علیهما السلام است. نجاشی برای وی نسخه‏ای برشمرده است که وی آن را از امام رضا علیه السلام نقل کرده است.۳ شیخ نیز اگر چه در فهرست خود ترجمه‏ای از او ارائه نکرده، در أمالی مجموعه‏ای از روایات وی را، به همان طریق مذکور در ترجمه وی در رجال نجاشی، آورده است.۴ در یکی از اسناد این روایات چنین آمده است: جعفر بن محمّد بن جعفر از نوادگان امام علی علیه السلام، در رجب سال ۳۰۷ برای محمّد بن عبدالله (ابی المفضل) روایاتی را از محمّد بن علی بن زید نقل کرده است. در گزارشی دیگر آمده که این مجموعه در خلال ۷۵ سال توسط محمّد بن علی بن الحسین برای جعفر بن محمّد گفته شده است.۵

روایات

۱. أخبرنا جماعة عن أبی المُفضّل، قالَ: حدّثنی أبو عَبدِ الله جعفر بن محمّد بن جعفر العلوی الحسنی رضی الله عنه، قالَ: حدّثنی محمّد بن علی بن الحسین بن زید بن علی،

1.. الأمالی، طوسی، ص ۵۷، ح ۱۱۹۴.

2.. و بالإسناد المقدّم قال: أخبرنا أبو غالب محمّد بن أحمد بن سهل النحوی فی ما أذن لی فی روایته عنه، أنّ أبا طاهر إبراهیم بن عمر بن یحیى، حدّثهم، قال: حدّثنا محمّد بن عبد اللّٰه بن المطّلب، حدّثنا أحمد بن محمّد بن عیسى سنة عشر و ثلاث مائة، حدّثنا محمّد بن عبد اللّٰه بن عمر بن مسلم اللّاحقی الصفّار بالبصرة سنة أربع و أربعین و مائتین، قال: حدّثنا أبو الحسن علی بن موسى الرضا علیه السلام، قال: حدّثنی أبی، عن أبیه جعفر بن محمّد، عن أبیه محمّد بن علی، عن أبیه علی بن الحسین، عن أبیه الحسین، عن أبیه علی بن أبی طالب علیه السلام‏، قال: قال رسول اللّٰه صلی الله علیه و آله : «یا علی، أنا مدینة العلم و أنت الباب، كذب من زعم أنّه یصل إلى المدینة إلّا من الباب» ‏(عمدة عیون صحاح الأخبار، ص ۲۹۴، ح ۴۸۶).

3.. رجال النجاشی، ص ۳۶۶، رقم۹۹۲.

4.. الأمالی‏، طوسی، ص ۴۷۷ و، ص ۴۸۷ و، ص ۵۶۹ و، ص ۵۶۹ و، ص ۵۸۸.

5.. همان، ص۵۷۰، ح ۱۱۷۸.

  • نام منبع :
    میراث مکتوب رضوی
    سایر پدیدآورندگان :
    سیدمصطفی مطهری و رضا یاری نیا
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1395
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 8414
صفحه از 212
پرینت  ارسال به