اصحاب امام رضا علیه السلام برشمرده‏اند^۱. مرحوم کشی با ارائه گزارشی مفصل به ارتباط وی با امام رضا علیه السلام پرداخته است.^۲ اما نجاشی با جمع میان این دو رأی، وی را از اصحاب هر دو امام برشمرده است.^۳

گزارش کتب رجالی درباره اعتقادات وی، حاکی از تردیدها و شبهاتی است که او درباره امامت امام رضا علیه السلام داشته، به‌نحوی که وی را در ردیف معتقدان به جریان واقفه قرار داده است. هر چند از سرانجام پایبندی وی به این اعتقاد اطلاع روشنی در دست نیست، با این همه دو گزارش از کشی درباره وی در خور تأمل است. نخست گزارشی از مجلس «محمّد بن الفضیل» در حضور امام رضا علیه السلام است که وی در آن از روایتی از امام رضا علیه السلام در ذم «الحسین بن مهران» سخن می‌گوید مبنی بر اینکه امام به ابن مهران چنین فرموده‌اند: «اذهب الله نور قلبک و ادخل الفقر بیتک»^۴. دوم، گزارشی از مکاتبه‏ای میان ابن مهران و امام که در آن ابن مهران برای رفع شبهات و عرضه مسائلی درباره موضوع واقفیه، سؤالاتی را از امام می‏پرسد و امام نیز به سوالات وی پاسخ می‏دهد. البته این جواب بنا به دستور امام در خصوص عدم کتمانِ آن توسط الحسین بن مهران و نیز در راستای اطلاع یافتن اصحاب از محتوای آن، استنساخ و به صورت عمومی منتشر شده است^۵

تقدم و تأخر این دو گزارش چندان روشن نیست، با این همه گزارشی از حضور سران واقفیه از جمله ابن مهران در ابتدای امامت امام رضا علیه السلام در نزد ایشان، می‏تواند گواهی بر تأخر دعای امام باشد^۶. ابن غضائری نیز با تعبیر «واقف ضعیف» از وی یاد می‏کند.^۷ شیخ نیز در طریق خود به کتاب وی از فهرست حمید بن زیاد بهره جسته

ألَيَاتَها، فَقالَ: حَرامٌ هيَ، قُلتُ: جُعِلتُ فِداكَ، فَنَستَصبِحُ بِها؟ فَقالَ: أ ما تَعلَمُ أنَّهُ يُصيبُ اليَدِ و الثَّوبِ و هوَ حَرامٌ».^۱‏

رواه الطوسی فی تهذیب الأحکام‏ (ج‏۹، ص ۷۷، ح۳۲۹) عن محمّد بن یعقوب مثله.

۵۹. عن الوشّاء، قالَ: «دَخَلَ رَجُلٌ عَلى الرِّضا علیه السلام فَقالَ لَهُ: ما لي أراكَ مُصفارّاً؟ قالَ: حُمّى الرِّبعِ قَد ألَحَّت عَليَّ فَدَعا بِدَواةٍ و كَتَبَ‏ «بِسمِ اللهِ الرّحمٰنِ الرَّحيمِ،‏ بِسمِ اللهِ و بِاللهِ، أبجَد هَوَّز حُطّي، عن فُلانِ بنِ فُلانَةَ بِإذنِ اللهِ تَعالى». ثُمَّ تَخَتَّمَ في أسفَلِ‏ الكِتابِ سَبعَ مَرّاتٍ خاتَمَ سُلَيمانَ علیه السلام، ثُمَّ طَواهُ، ثُمَّ قالَ: يا مُعَتَّبُ، ائتِني بِسِلكٍ لَم يُصِبهُ الماءُ و لا البُزاقُ فَأتاهُ بِهِ، فَعَقَدَ عَلَيهِ ثُمَّ أدناهُ مِن فِيهِ فَعَقَدَ مِن جانِبٍ أربَعَ عُقَدٍ يَقرَأُ على كُلِّ عُقدَةٍ فاتِحَةَ الكِتابِ و المُعَوِّذَتَينِ و التَّوحيدَ و آيَةَ الكُرسيِّ و عَلى الجانِبِ الآخَرِ ثَلاثَ عُقَدٍ يَقرَأُ عَلَيها مِثلَ ذَلِكَ، و ناوَلَهُ إيّاه و قالَ: اربِطهُ عَلى عَضُدِكَ الأيمَنِ و اقرَأ آيَةَ الكُرسيِّ و اختِم و لا تُجامِع عَلَيهِ ـ و في رواية ـ ثُمَّ أدرَجَ الكِتابَ و دَعا بِخَيطٍ مَبلولٍ فَقالَ: ائتوني بِخَيطٍ يابِسٍ. فَعَقَدَ وَسَطَهُ و عَقَدَ عَلى الأيمَنِ أربَعَ عُقَدٍ و عَلى الأيسَرِ ثَلاثَ عُقَدٍ، و قَرَأ عَلى كُلِّ عُقدَةٍ أُمَّ الكِتابِ و المُعَوِّذَتَينِ و قُل هوَ اللهُ أحَدٌ و آيَةَ الكُرسيِّ على التَّرتيبِ. ثُمَّ قالَ: هاكَ شُدُّهُ عَلى عَضُدِكَ الأيمَنِ و لا تُجامِع».‏^۲

رواه المفید فی الاختصاص (ص۱۸) عن الوشاء، نحوه، و فیه: «قال لي» بدل « فَقالَ له».

۴. الحسین بن مهران

ملقب به ابو عبداللّٰه که با تعبیر «ابن‏ ابی ‏نصر السکونی»^۳ نیز از وی یاد شده است^۴. برخی عالمان رجالی وی را از اصحاب امام کاظم علیه السلام^۵ و برخی دیگر وی را از