89
نقدی بر گفتمان شر ق‌شناسی

معجم مفهرس الفاظ حدیث در هفت جلد، نقش بسزایی در این رشد داشته است.

مهم‌ترین مستشرقانی که باید به آنان اشاره شود عبارت‌اند از:

- ژوزف اسکالیژیه:۱ وی علوم عربی را در اسپانیا نزد مستشرق فرانسوی، پاستل، فرا گرفت و استاد عربی دانشگاه لیدن شد. او نسخه‌های خطی بسیاری را از استاد فرانسوی خویش گرفت و بسیاری از آن‌ها را تحقیق کرد.۲

- توماس ارپنیوس:۳ وی با تأسیس چاپخانه عربی بریل، که مهم‌ترین کتاب‌های عربی و استشراقی را چاپ کرده است، مؤسس جنبش استشراق در هلند محسوب می‌شود. او همچنین کتابی درباره قواعد عربی و لاتینی به نام المقدمة الأجرومیة نوشت و نسخه‌های خطی عربی بسیاری را منتشر کرد.

- جاکوب جولیوس:۴ مترجم سفارت هلند در مغرب بود که در بازگشت، کتب خطی نفیسی را با خود به هلند برد. او در سفر دیگری که به شرق داشت، نسخه‌های خطی گران‌بهایی نیز از آنجا به هلند منتقل کرد. وی کتاب‌های امثال علی بن‌ابی‌طالب علیه السلام و امثال طغرائی را منتشر کرد و فرهنگ لغتی عربی - لاتینی نوشت که تا سال‌ها مرجع دیگر مستشرقان بود.

- آدرین رلاندوس:۵ وی متخصص مطالعات اسلامی بود. او کتاب‌های عقیده اسلامی و تصور اشتباه اروپاییان از اسلام را تألیف و بسیاری از مخطوطات عربی گران‌بها را تحقیق کرد.

- راینهارت دوزی:۶ وی مشهورترین مستشرق هلندی است. او بیشتر زبان‌های سامی را می‌دانست و بر زبان‌های جدید اروپایی مسلط بود. از آثار وی می‌توان به

1.. Joseph Justus Scaliger

2.. نجیب العقیقی،‌ المستشرقون، ج۲، ص۶۵۳.

3.. Thomas Erpenius

4.. Jacobus Golius

5.. Adriaan Relandus

6.. Reinhart Dozy


نقدی بر گفتمان شر ق‌شناسی
88

رقابت با فرانسه دست هلند را از هند کوتاه کرد؛ اما توانست به استعمار اندونزی ادامه دهد. از این رو به اسلام و تمدن و زبان عربی توجه یافت و متخصصان مطالعات اسلامی بسیاری را روانه این سرزمین‌ها کرد. سرشناس‌ترین این متخصصان اسنوک هُرگرونیه بود که پیوندهای عاطفی با مسلمانان اندونزی ایجاد کرده و تأثیرات مطلوبی بر جان کسانی که با آنان رفت و آمد داشت، گذاشته بود.

هُرگرونیه علاوه بر نقش علمی شناخته‌شده‌اش، نقش سیاسی مهمی بر عهده داشت. وی ابتدا در مقام مشاور پادشاه هلند در امور اسلامی در جاوه استقرار یافت و سپس برای خدمت در مقام مشاور در زبان شرقی و احکام اسلامی به اداره مستعمرات هلند منتقل شد. وی در طول مأموریت خود مقالات علمی ارزشمندی درباره احکام اسلامی، توصیف مناسک حج، تاریخ اسلام و مانند این‌ها بر جای گذاشت. به دلیل روش علمی روشن و متمایز وی در مطالعات اسلامی در فصل روش‌شناسی مستشرقان ‌درباره او سخن خواهیم گفت.

هلند تحقیقات استشراقی را با ایجاد کرسی‌های متعدد زبان‌های شرقی در دانشگاه‌های لیدن، آمستردام و اوترخت و با تأسیس مؤسسه‌های تخصصی زبان‌های سامی، عبری، عربی، سریانی و تحقیقات اسلامی آغاز کرد. وجود کتابخانه‌هایی سرشار از میراث اسلامی و شرقی - مثل کتابخانه دانشگاه لیدن، که شامل نسخ خطی و تألیفات عربی و شرقی است، همچنین کتابخانه دانشگاه اوترخت و کتابخانه دانشگاه آمستردام که بیش از ۲۶۰ نسخه خطی عربی در خود گرد آورده است - نیز سبب شکوفایی مطالعات استشراقی شد و مستشرقان بسیاری را در این زمینه معرفی کرد؛ مستشرقانی با متانت علمی، فراوانی آثار و تخصص در میدان‌های مختلف مطالعات شرقی. زیاد بودن تعداد چاپخانه در هلند، مانند چاپخانه لیدن با بیش از ۵۰۰ اثر استشراقی، نیز یکی از دلایل رشد استشراق بود. همچنین چاپ آثار عربی، مانند دایرة المعارف اسلامی با دو چاپ قدیم و جدید و

  • نام منبع :
    نقدی بر گفتمان شر ق‌شناسی
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1397
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 605
صفحه از 143
پرینت  ارسال به