85
نقدی بر گفتمان شر ق‌شناسی

شاگرد دوساسی بود، اولین استاد کرسی تدریس زبان عربی در دانشگاه مادرید و استاد مستشرقان بسیاری بوده است. از مهم‌ترین کارهای استشراقی وی می‌توان به تنظیم فهرست مخطوطات عربی موجود در کتابخانه اسکوریال و مخطوطات اسپانیایی موجود در موزه بریتانیا، تألیف کتابی درباره تاریخ مسلمانان در اسپانیا و انتشار بخش بزرگی از کتاب نفح الطیب نوشته مقری و ترجمه آن به زبان انگلیسی اشاره کرد.۱

- فرانچسكو فرناندز گونزالز:۲ وی کتاب اوضاع اجتماعی و سیاسی مسلمانان کاستیل بعد از سقوط اسپانیا۳ را نوشت و نسخه خطی ابن‌عذاری درباره تاریخ اندلس را ترجمه کرد. وی همچنین مقالاتی درباره ساختار عربی و تأثیر زبان‌ها و رسوم شرقی بر فرهنگ مردم شبه‌جزیره ایبری۴ نوشته است.۵

- فرانچسکو کودرا:۶ از بارزترین مستشرقان اسپانیایی در قرن نوزدهم و استاد کرسی مطالعات عربی در دانشگاه مادرید بوده است. از تلاش‌های وی می‌توان آثاری درباره پول عربی در اسپانیا،۷ ضعف و انقراض جنگاوران اسپانیا۸ و مطالعات انتقادی درباره تاریخ عربی اسپانیا ۹ را نام برد.۱۰

1.. نجیب العقیقی، المستشرقون، ج۲، ص۵۸۴-۵۸۵؛ میشل جحا، الدراسات العربیة و الاسلامیة فی اوروبا، ص۱۲۹.

2.. Francisco Fernández y González

3.. به نظر می‌رسد نویسنده كتاب نام كتاب را با كمی تساهل ذكر كرده باشد، نام كامل كتاب این است:
Estado Social y Politico de los mudèjares de Castilla considerados en simismos y respecto de la civilizacion espanola

4.. شبه‌جزیره ایبری در جنوب غربی اروپا قرار دارد و کشورهای اسپانیا، پرتغال، فرانسه، آندورا و جبل‌الطارق را در بر می‌گیرد.

5.. میشل جحا، الدراسات العربیة و الاسلامیة فی اوروبا، ص۱۳۱؛ با تصرف بسیار.

6.. Francisco Codera Zaidín

7.. Tratado de numismática arabigoespañola

8.. Decadencia y Desaparición de los Almorávides en España

9.. Estudios críticos de Historia árabe española

10.. میشل جحا، الدراسات العربیة و الاسلامیة فی اوروبا، ص۱۳۶؛ با تصرف بسیار.


نقدی بر گفتمان شر ق‌شناسی
84

یکی از عواملی که پس از خروج اعراب از اسپانیا به انتشار فرهنگ اسلامی در آن کشور بسیار کمک کرد، تخصیص کرسی‌هایی برای تدریس زبان عربی در دانشگاه‌های اسپانیا بود. همچنین استادان متعددی مکلف به تدریس به زبان عربی، به‌ویژه در حوزه‌های پزشکی، ریاضیات و دیگر علوم رایج در آن زمان شدند.

پس از آغاز سخت‌گیری‌های دینی در اسپانیا و پیامدهای آن، مثل دادگاه‌های تفتیش و آزار و بدرفتاری با عرب و یهود، بسیاری از دانشمندان عرب و یهود از اسپانیا مهاجرت کردند و مطالعات عربی و اسلامی رو به ضعف گذاشت. این حالت ادامه داشت تا وقتی که در سال ۱۵۴۰ دانشگاه گرانادا تأسیس شد و تا میانه‌های قرن هجدهم آموزش زبان عربی منحصر به آن دانشگاه بود.۱

در آغاز قرن هفدهم که کل اروپا، برای تحقق اهداف دینی، فرهنگی، سیاسی و استعماری خود، مطالعات عربی و اسلامی را مد نظر قرار داده بود، اسپانیا نیز توجه ویژه‌ای به زبان عربی داشت. افراد مذهبی پرچم‌دار این حرکت بودند و کتاب‌های بسیاری درباره روش، قواعد و فهم زبان عربی نوشتند. در برابر این حرکت داخلی در اسپانیا برای توجه به زبان عربی و مطالعات اسلامی، توجه دولت‌های اروپایی به میراث عربی اسلامی به‌جا‌مانده در اسپانیا معطوف شد و افراد زیادی را با تخصص‌های گوناگون برای بررسی این میراث روانه اندلس کردند. این تحقیقات گنج‌های بسیاری از شناخت، فرهنگ، آثار و صنایع را آشکار کردند که اثر بسزایی در معرفی این تمدن و انتشار آن در دنیا داشت. جهان با گنجینه‌هایی آشنا شد که از حضور تمدنی ریشه‌دار در این مناطق پرده برمی‌داشتند.

مهم‌ترین مستشرقان اسپانیایی عبارت‌اند از:

- پاسکال گیاناگوس:۲ او مؤسس حقیقی مدرسه استشراقی اسپانیا است. او که

1.. میشل جحا، الدراسات العربیة و الاسلامیة فی اوروبا، ص۱۲۵.

2.. Pascual de Gayangos

  • نام منبع :
    نقدی بر گفتمان شر ق‌شناسی
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1397
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 493
صفحه از 143
پرینت  ارسال به