71
نقدی بر گفتمان شر ق‌شناسی

آلفونسو نالینو۱ را نادیده گرفت. وی پس از اشغال لیبی در طرابلس به ترجمه مشغول شد. او بحث‌های ارزشمندی درباره فقه اسلامی و مقارنت آن با قانون رومی و ارتباط فقه قدیم شرقی و قانون مسیحی شرقی دارد. وی معتقد است که فقه اسلامی از قانون روم تأثیر نپذیرفته است.۲ این مستشرق کتاب‌های دیگری درباره تاریخ و جغرافیای سرزمین‌های عربی پس از اسلام، عادات، فرهنگ، نام قبایل، زندگی‌نامه بزرگان و فهرست کتاب‌های خطی تألیف کرده که در شش جلد و با نظارت دخترش چاپ شده است. امتیاز نالینو در روش تحلیلی استقرایی، تحلیل‌های دقیق و استواری نظرات او است.۳

گویدی پدر،۴ گویدی پسر۵ و جورجیو دی سانتلانا۶ سه مستشرق ایتالیایی هستند که سهم بسزایی در این زمینه داشته‌اند. گویدی پدر زبان‌های سامی را می‌شناخت. وی در دانشگاه قدیم مصر درس‌هایی را درباره ادبیات عرب و زبان‌های عربی جنوبی در دانشگاه قدیم مصر ارائه کرد و نتایج ارزشمندی درباره ادبیات عربی اسلامی بر جای گذاشت.۷ گویدی پسر نیز در در دانشگاه قاهره و در موضوع مطالعات عربی و اسلامی تخصص و تدریس داشت و تمرکز فعالیت‌هایش را بر روی موضوع اسلام و قومیت عربی قرار داده بود. سانتلانا به فقه عربی پرداخت و در فقه اسلامی تخصص یافت. وی در زمان اشغال تونس در قانون‌گذاری این کشور مشارکت داشت و نیز کتاب قانون مدنی و تجاری تونس را به روش و شکل قوانین اروپایی و بر

1.. Carlo Alfonso Nallino

2.. صلاح‌الدین المنجد، المنتقی من دراسات المستشرقین، ج۱، ص۴۵ـ۵۵.

3.. عبدالرحمن بدوی، موسوعة المستشرقین، ص۴۱۴.

4.. Ignazio Guidi

5.. Michelangelo Guidi

6.. Giorgio de Santillana

7.. برای آگاهی از آثار این مستشرق این منابع را ببینید: نجیب العقیقی، المستشرقون، ج۱، ص۳۷۵-۳۷۷؛ عبدالرحمن بدوی، موسوعة المستشرقین، ص۱۳۳-۱۳۸؛ میشل جحا، الدراسات العربیة و الاسلامیة فی اوروبا، ص۹۳ـ۹۴؛ میشل فانی، «قراءة تاریخیة للاستشراق فی ایطالیا»، ص۲۱۴.


نقدی بر گفتمان شر ق‌شناسی
70

کتابخانه‌های متعدد ایتالیا نشان از توجه مستشرقان این کشور به مطالعات شرقی دارد.

از آغاز قرن پانزدهم میلادی توجه به پژوهش درباره زبان عربی در ایتالیا دیده می‌شود. مستشرقان ایتالیایی کتاب‌هایی نیز در این زمینه تألیف کرده‌اند که می‌توان به قواعد زبان عربی نوشته مارتلّوتی،۱ قواعد عربی تألیف آبیتی و مختصر زبان عربی اثر فیلیپو گوادانیلی۲ اشاره کرد. انگیزه علمی برای این نوع فعالیت استشراقی در قرن نوزدهم و با ظهور متخصصان این رشته که با هدف علمی صرف به یادگیری و یاددهی آن مشغول شدند، به چشم می‌آید. نمونه برجسته این متخصصان میشل اماری۳ است. کتاب تاریخ مسلمانان سیسیل او منبع اصلی در این زمینه است. وی علاوه بر تحقیق زبان عربی، به تدریس عربی در دانشگاه پیزا مشغول بود و کتاب‌های عربی بسیاری را ترجمه کرد؛ مهم‌ترین ترجمه وی نزهة المشتاق فی اختراق الآفاق ادریسی است که با همکاری سکیابریلی شکل گرفت.۴

سرشناس‌ترین شخصیت ایتالیایی در دایره مطالعات اسلامی لئون کایتانی است. وی در کتاب ده جلدی پیرامون اسلام تاریخ اسلام را، از تولد پیامبر تا سال ۴۰ هجری، به نگارش درآورده است. نام کتاب دیگر او تاریخ قبایل اسلامی از سال اول تا سال ۱۴۴ هجری است. وی تمام ثروت خود را برای تهیه مقدمات و امکانات تألیف کتاب پیرامون اسلام کرد و در مقدمه کتاب انگیزه خود برای نوشتن این کتاب را شناخت «مصیبت اسلام» بیان کرده است.۵

وقتی سخن از مستشرقان ایتالیایی پیش می‌آید نمی‌توان تلاش‌های کارلو

1.. Martelloti

2.. Filippo Guadagnoli

3.. Michele Amari

4.. نجیب العقیقی، المستشرقون، ج۱، ص۳۶۳-۳۶۶؛ میشل جحا، الدراسات العربیة والاسلامیة فی اوروبا، ص۸۸-۸۹.

5.. بنت الشاطئ، تراثنا بین الماضی والحاضر، ص۵۱.

  • نام منبع :
    نقدی بر گفتمان شر ق‌شناسی
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1397
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 587
صفحه از 143
پرینت  ارسال به