131
نقدی بر گفتمان شر ق‌شناسی

متخصص مطالعات آسیای شرقی، آشنا شد و از آن‌جا به مدرسه ملی زبان‌های زنده شرقی رفت. ماسینیون در سال ۱۹۰۰ لیسانس ادبیات و فلسفه و در سال ۱۹۰۱ لیسانس ریاضیات گرفت. او در سفر اول خود به الجزایر و در سفر بعد به مراکش رفت و با تحقیقی که درباره مراکش تألیف کرد۱ مدرک فوق لیسانس خود را از دانشگاه سوربن گرفت. او به فراگیری زبان عربی فصیح و عامیانه ادامه داد و مدرک خود را از مدرسه ملی زبان‌های زنده شرقی گرفت.۲

فعالیت استشراقی ماسینیون از سال ۱۹۰۵ با حضور در چهاردهمین کنگره بین‌المللی مستشرقان در الجزایر آغاز شد. ارتباط وی با شرق نیز زمانی آغاز شد که به عضویت انجمن آثار شرقی درآمد و تحقیقات باستان‌شناسی را بر اساس متون و نسخه‌های خطی آغاز کرد. تحقیقات وی درباره زندگی در مصر او را به تحقیق عمیقی درباره «حلاج» کشاند و تا پایان عمر آن را ادامه داد و مقالات متعددی درباره حلاج نوشت؛ به طوری که نامش با نام این صوفی گره خورد.

ماسینیون از قاهره به عراق رفت و در آنجا به تحقیقات خود،‌ هم درباره آثار باستانی عراق و هم درباره حلاج، ادامه داد. بحث‌های باستان‌شناسی او در کتابی به نام گروه باستان‌شناسی در عراق چاپ شد؛ مقالات دیگری نیز درباره عراق، تاریخ و جنبه‌های اجتماعی آن نوشت که بیشتر آن‌ها در مجله جهان اسلام منتشر شد.۳

ماسینیون در کنگره‌های مختلف، مانند گنگره پانزدهم مستشرقان در کپنهاگن و کنگره شانزدهم در آتن و چهارمین همایش تاریخ ادیان در لیدن، حضوری فعال داشت. حضور وی در این کنگره‌ها دیدار با دیگر مستشرقان، مانند گلدزیهر، جاستون ویت،۴ بیکر و هُرگرونیه را به همراه داشت. او به درخواست گلدزیهر و

1.. Tableau géographique du Maroc dans les ۱۵ prémieres années du ۱۶ième siecle, d'après Leon l'Africain

2.. Waardenburg, L’islam dans le memoir de l’occident, p. ۱۳۷.

3.. عبدالرحمن بدوی، موسوعة المستشرقین، ص۳۶۶.

4.. Gaston Wiet


نقدی بر گفتمان شر ق‌شناسی
130

مسئله می‌داند و معتقد است «اسلام اجازه پیشرفت خودمحور را به علم و فلسفه نمی‌دهد و جهان‌بینی اسلامی منکر هرگونه استمرار و پیشرفت جهانی است».۱ مشخص نیست این مستشرق بر چه اساسی نظری داده است که شواهد قطعی تاریخی آن را رد می‌کنند.

- مسئله ارتباط اسلام با مسیحیت در قرون وسطا؛ مک‌دونالد بر این باور است که تاریخ‌نگاران اروپایی باید در مطالعات عربی و اسلامی تخصص داشته باشند تا بتوانند تصویر روشنی از تأثیر اسلام بر جهان مسیحی اروپا در قرون وسطا ارائه دهند و تمدن اروپایی را در پرتو تمدن اسلامی تفسیر کنند.۲

مک‌دونالد اعتقاد به توحید اسلامی را زمینه مناسبی برای ایجاد مشترکات بین اسلام و مسیحیت می‌داند؛ از این رو، اسلام را به تحریف متهم نمی‌کند و همواره معتقد بوده است که می‌توان با اسلام به گفت‌وگو نشست و راه این کار را نیز گروه‌های تبشیری می‌داند. وی همچنین زهد و تصوف اسلامی را راه رسیدن به حقیقت ماورایی عنوان می‌کند و همواره بر این دیدگاه بوده است که اسلام می‌تواند از جهان ماورا پرده بردارد و به شناخت خدا دست یابد. این سخن را قرن‌ها پیش غزالی مطرح کرده است و به نظر می‌رسد اگر یافته‌های مک‌دونالد به میراث غزالی مستند نشود، نتیجه چندانی نداشته باشد.

۵. ماسینیون

لویی ماسینیون،۳ مستشرق فرانسوی (۱۹۶۲-۱۸۸۳)، در شهر نوژانسورمَرن۴ در نزدیکی شهر پاریس به دنیا آمد. او در دبیرستان لویی‌لوگراند با هنری ماسپرو،

1.. Waardenburg, L’islam dans le memoir de l’occident, p. ۱۹۵.

2.. Ibid.

3.. Louis Massignon

4.. Nogent-sur-Marne

  • نام منبع :
    نقدی بر گفتمان شر ق‌شناسی
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1397
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 524
صفحه از 143
پرینت  ارسال به