123
نقدی بر گفتمان شر ق‌شناسی

بحث‌هایش نیز درباره اسلام جدید رقم می‌خورد. ویژگی مطالب او واقع‌گرایی بر اساس مصالح ملی بود.۱ او به‌درستی ناخشنودی مردم تحت استعمار از استعمارگران و تلاش آنان برای استقلال کشورهایشان را حس کرد. وی که توجهاتی فرهنگی و سیاسی داشت در تلاش بود که تمدن را به این ملت‌ها منتقل کند و آنان را به سطح بالاتری از تمدن برساند. او با این نظر که «سیاست اسلامی همان سیاست دینی است»۲ بر این باور بود که باید دین را در مسائل فرهنگی و آموزشی ملت‌ها به کار گرفت.

بیکر عوامل انتشار سریع اسلام در آفریقا را بررسی کرد و آن را به باور جبری مردمان آن دیار بازگرداند.۳ از نظر او، اسلام دست به تغییرات ریشه‌ای در هیچ چیز نمی‌زند و باور و عرف مردم را حفظ می‌کند، برخلاف مسیحیت که پیروان خود را به تغییر اساسی در روش تفکر دعوت می‌کند.۴ به‌علاوه در اسلام گروندگان به اسلام ارزشی مساوی با مسلمانان پیش از خود دارند و همین نکته برای انتشار اسلام در آفریقا کافی بود. بیکر معتقد بود باید اسلام رنگ و بوی اروپایی به خود بگیرد؛ در غیر این صورت در قرن‌های آینده اسلام تمام آفریقا را خواهد گرفت.۵ مقصود وی از اروپایی‌سازی اسلام۶ وارد کردن اندیشه‌ها، رسوم و قوانین اروپایی در دین اسلام بود. وی می‌خواست اندیشه‌های نواروپایی را جایگزین بسیاری از اصول، احکام و آموزه‌های اسلامی کند و نظام اسلامی را به سیستم آموزشی و فرهنگی اروپایی تغییر دهد. وی برای پیاده کردن این هدف نیازی به گروه‌های تبشیری احساس نمی‌کرد و آن‌ها را مستقل و جدای از دولت و سیاست می‌دانست. او گروه‌های فرهنگی را

1.. Becker, Islam studien «IS» ۱۱, p. ۱۶۹.

2.. Becker, «IS» ۱۱, Ibid, p. ۷۱, ۲۲۴.

3.. Becker, «IS» ۱۱, Ibid, p. ۱۹۵.

4.. Becker, «IS» ۱۱, Ibid, p. ۱۹۶.

5.. Becker, «IS» ۱۱, Ibid, p. ۱۸۴.

6.. Europeanisation de l’Islam


نقدی بر گفتمان شر ق‌شناسی
122

این زمینه تألیف کرد. وی بر اساس طرح‌های گلدزیهر، انتشار مجله اسلام، یکی از مهم‌ترین نشریات استشراقی تا امروز، را آغاز کرد. بیکر در سال ۱۹۰۳ به مقام استادی زبان عربی و مطالعات اسلامی در دانشگاه بن رسید. با شروع جنگ جهانی اول تدریس را رها کرد و به مسائل سیاسی، به‌ویژه مسئله ترکیه، پرداخت. آثار علمی وی در دوره‌ای که به سیاست مشغول بوده، اندک است و بیشتر به مسائل سیاسی مورد توجه حکومت آلمان اختصاص دارد.

بیکر بین سال‌های ۱۹۱۶ تا ۱۹۳۰، به‌ترتیب در مقام مشاور، نماینده و وزیر در وزارت فرهنگ آلمان به امور حکومتی مشغول بود. وی سپس تدریس زبان عربی و مطالعات اسلامی در دانشگاه را عهده‌دار شد. در همین زمان به چین سفر کرد و در راه بازگشت، از کشورهای ایران، عراق و اندونزی دیدن کرد. وی در سال ۱۹۳۳ و پس از به قدرت رسیدن هیتلر درگذشت.

مقالات و بحث‌ها و تحقیقات بیکر به بیش از ۲۳۰ عنوان می‌رسد. وی همچنین در تألیف ۶۰ مقاله دایرة‌المعارف اسلام همکاری داشته است. دیگر تحقیقات او در دو جلد بزرگ با عنوان مطالعات اسلامی۱ به چاپ رسید. او رئیس هیئت تحریریه مجله اسلام نیز بود.

روش بیکر در مطالعات اسلامی و عربی اهمیت‌بخشی به مسائل سیاسی جدیدی بود که برای کشورش اهمیت داشت، به‌ویژه ارتباط با ترکیه و شرق؛ شرق در آن زمان میدان رقابت استعمارگران اروپایی بود. آلمان‌ با توجه به محدودیت‌هایی که داشت،‌ نتوانست در شرق نفوذ کند و به همین جهت به ترکیه روی آورد تا شاید بتواند از آن طریق راهی به شرق باز کند. از این رو بیکر به مسائل سیاسی جدید بیشتر از تمدن اسلامی قدیم توجه یافت.

بیکر به صورت مستقیم در خدمت سیاست استعماری کشورش بود و آثار و

1.. Islam Studien

  • نام منبع :
    نقدی بر گفتمان شر ق‌شناسی
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1397
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 557
صفحه از 143
پرینت  ارسال به