بود با دوزی و دوخویه آشنا شد و به مطالعات استشراقی علاقه پیدا کرد. پس از اینکه لیسانس خود را در الاهیات گرفت از سلک راهبان خارج شد و تحت اشراف استادش، دو‌خویه، زندگی خود را وقف زبان عربی و مطالعات اسلامی کرد. اندکی بعد، از طریق سخنرانی‌های گلدزیهر، با او آشنا شد و سپس به استراسبورگ رفت و زیر نظر مستشرق آلمانی، تئودور نولدکه، دروس مهمی را فرا گرفت. پس از بازگشت از استراسبورگ با تشویق گلدزیهر به مطالعه فقه اسلامی مشغول شد و سپس دامنه مطالعاتش را به سیره نبوی، تاریخ اسلام و جهان اسلامی معاصر گسترش داد.

گلدزیهر با بیان تجربیات خود از سفر به شرق، هُرگرونیه را به این کار تشویق کرد. هُرگرونیه به مصر دعوت شد و از آنجا نیز به جزیرة العرب رفت. در آن‌جا به شناخت همه‌جانبه از اوضاع مناطق پرداخت، زبان عربی را به خوبی فراگرفت، با ساکنان آن‌جا ارتباط برقرار کرد و با علمای مکه نیز آشنا شد. با کمی تلاش موفق شد خود را مسلمان معرفی کند و با نام مستعار عبدالغفار وارد مکه شود و از این راه به نسخه‌های خطی کم‌یابی که متعلق به تاریخ مکه بود، دست یابد.^۱ او قصد داشت در موسم حج نیز در مکه حاضر باشد، اما با خبرچینی کنسول فرانسه او را از مکه اخراج کردند. مهم‌ترین نتیجه سفر او به جزیرةالعرب کتابی دو جلدی به نام مکه بود. آثار علمی او بیشتر در فقه و تاریخ اسلام بود.

از آغاز سال ۱۸۸۹م، به مدت دو سال به خدمت در اداره مستعمرات هلند در اندونزی مشغول شد و پس از آن در مقام مشاور در امور زبان‌های شرقی و فقه اسلامی به اداره مستعمرات هلند منتقل شد. در مدت اقامتش در اندونزی کتاب اهل اتیه را نوشت.^۲ وی در سال ۱۹۰۶م پس از ۱۷ سال اقامت در اندونزی، به دلیل مخالفت با پادشاه هلند، با بدرقه پرشور مردم اندونزی به کشور خود بازگشت.^۳

دیگر خطای روشی گلدزیهر اعتماد بر روش «اثر تاریخی» است. او همت فراوانی در بررسی مصادر خارجی اسلام گماشت؛ زیرا اعتقاد داشت این عوامل تأثیر بسیاری در تحول دین اسلام داشته‌اند. مفاد نتیجه علمی به‌دست‌آمده از این تلاش‌ها تأثیرپذیری دین اسلام از عوامل خارجی، در تشریع، تصوف و کلام بود. ما تأثیر‌گذاری تمدن‌ها بر یکدیگر را انکار نمی‌کنیم، ولی اسلام دارای یک اصالت حقیقی است که عامل خارجی نمی‌تواند خدشه‌ای بر آن وارد کند؛ زیرا تمدن اسلامی در تحول و شکوفایی، در وهله اول، متکی بر مصادر اصلی خویش است و در مرحله‌های بعد با فهم کامل اندیشه دخیل، آن را با ویژگی‌های خود سازگار و به تمدن پس از خود تسلیم می‌کند.

اندیشه‌های گلدزیهر، به‌ویژه درباره احادیث نبوی و تفسیر قرآن، و استنتاجات او درباره برخی از قضایای اسلامی را بیان نکردیم؛ چراکه در این بحث فقط قصد داشتیم روش علمی این پژوهش‌گر در مطالعات اسلامی را بیان کنیم. گلدزیهر،‌ به‌درستی، بنیان‌گذار مطالعات اسلامی در غرب به شمار می‌رود؛ اما اسنوک هُرگرونیه نیز در این زمینه از اهمیتی هم‌تراز او برخوردار است. در بحث بعد روش این مستشرق را بررسی خواهیم كرد.

۲. هُرگرونیه

اسنوک هُرگرونیه،^۱ مستشرق هلندی (۱۸۵۷-۱۹۳۶)، یکی از بنیان‌گذاران اصلی مطالعات اسلامی در غرب اروپا به شمار می‌رود. او گذشته و اکنونِ جهان اسلام را بررسی کرد و در بیان ویژگی‌های فقه اسلامی سهم داشت. وی همچنین الگوی مستشرقانی محسوب می‌شود که به اهداف استعماری خدمت کردند.

هُرگرونیه زمانی که در دانشکده الاهیات دانشگاه لیدن دانشجوی زبان عربی