استعماری با اندونزی، توجه دارد؛ از این رو فقط اختصاص به زبان عربی ندارد و شامل بقیه زبان‌های سامی نیز می‌شود.
- تحقیقات هلندی از دشمنی با مسائل دین اسلام و پیامبر آن پرهیز می‌کند و بیشتر آن‌ها واقع‌گرایانه نوشته شده‌اند، مثل نوشته‌های دخویه و دوزی؛ برخی از آن‌ها، مانند اثر دوزی، نیز تمدن اسلامی در اسپانیا را نشان داده‌اند.۱
- مستشرقان هلندی به تحقیق در عقاید و مذاهب اسلامی و بزرگانی اهتمام داشته‌اند که در آفرینش فرهنگ و تمدن اسلامی نقش‌آفرینی کرده‌اند. آنان همچنین توجه ویژه‌ای به احادیث نبوی و جمع‌آوری آن‌ها در یک معجم نشان داده‌اند.
- تخصص از ویژگی‌های استشراق هلند نیست. بسیار می‌بینیم که یکی از مستشرقان هلندی عرصه‌های استشراقی بسیاری را مطالعه کرده است؛ برای نمونه، تئودور ویلیام یونبول در مسائل مختلفی مانند تاریخ عربی قدیم، اناجیل اربعه، تاریخ آسیای میانه و هند از اسکندر تا فتوحات اسلامی کتاب نوشته است بدون آنکه در فروع هر یک از آن‌ها تخصص داشته باشد.
- در قرن نوزدهم و نیمه نخست قرن بیستم استشراق هلند به خدمت استعمار هلند در خاور دور، به‌ویژه هند و اندونزی، درآمد. واردنبرگ در کتاب آینه اسلام بیان می‌کند که پنج محقق، از جمله هُرگرونیه، تصویری از اسلام ارائه کردند که تأثیر گسترده‌ای بر حکومت‌های جهان غرب گذاشت.۲ منظور او از این عبارت خدمات بزرگی است که این پنج نفر برای تحقق اهداف استعماری و سیاسی غرب انجام داده‌اند.
توجه به مطالعات استشراقی منحصر به دولت‌های غربی اروپایی نشد و به اتحاد جماهیر شوروی و ایالات متحده نیز کشیده شد. در دو مطلب آینده درباره استشراق در این دو کشور بحث خواهیم كرد.
