413
نهج الدّعا (با ترجمه فارسي) جلد اوّل

«و پروردگارتان فرمود : مرا بخوانيد تا پاسختان دهم . همانا كسانى كه از عبادت من سركشى مى كنند ، زودا كه با خوارى به دوزخ درآيند» .

«و از هر آنچه از او خواسته ايد ، به شما داده است ، و اگر نعمت هاى خدا را بشماريد ، نمى توانيد آمار آنها را بگيريد . راستى كه انسان ، ستمكار و ناسپاس است» .

«دعوت حق ، براى اوست . و كسانى (مشركان) كه جز او را مى خوانند ، هيچ جوابى به آنان نمى دهند ، مگر مانند كسى كه دو دستش را به سوى آب بگشايد تا [آب] به دهانش برسد ، در حالى كه [آب] به [دهان ]او نخواهد رسيد و دعاى كافران ، جز هدر نخواهد بود» . ۱

حديث

۶۶۴.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :چنين نيست كه خداوند ، دَرِ دعا را بگشايد و دَرِ اجابت را ببندد ؛ چرا كه خود مى فرمايد : «مرا بخوانيد تا پاسختان دهم» .

۶۶۵.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :... به هر كه [توفيق] دعا داده شود ، از اجابت محروم نمى شود ؛ چرا كه خداوند عز و جل مى فرمايد : «مرا بخوانيد تا پاسختان دهم» .

1.در آيه شريف ، از اين كه ميان دعا به درگاه خداوند ( «لَهُ دَعْوَةُ الْحَقِّ» ) و دعا به غير خدا ( «وَ الَّذِينَ يَدْعُونَ مِن دُونِهِ» ) تقابل ايجاد كرده و درباره دومى گفته كه دعا به غير خدا ، به اجابت نمى رسد و آن گاه كافران را توصيف كرده كه دعايشان هدر است ، به دست مى آيد كه مراد از «دَعْوَةُ الْحَقِّ» ، دعاى حقّى است كه باطلى در آن راه ندارد و دعا شونده آن را مى شنود و البتّه اجابت هم مى كند و اين ، از صفات خداوندِ والاى پاك است ؛ چرا كه او شنونده دعاست و نزديك و اجابت كننده است و توانگر است و اهل رحمت (الميزان في تفسير القرآن : ج ۱۱ ص ۳۱۷) .


نهج الدّعا (با ترجمه فارسي) جلد اوّل
412

«وَ قَالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِى أَسْتَجِبْ لَكُمْ إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِى سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِينَ » . ۱

«وَءَاتَاكُم مِّن كُلِّ مَا سَأَلْتُمُوهُ وَ إِن تَعُدُّواْ نِعْمَتَ اللَّهِ لاَ تُحْصُوهَا إِنَّ الاْءِنسَـنَ لَظَـلُومٌ كَفَّارٌ » . ۲

«لَهُ دَعْوَةُ الْحَقِّ وَ الَّذِينَ يَدْعُونَ مِن دُونِهِ لاَ يَسْتَجِيبُونَ لَهُم بِشَىْ ءٍ إِلاَّ كَبَـسِطِ كَفَّيْهِ إِلَى الْمَاءِ لِيَبْلُغَ فَاهُ وَ مَا هُوَ بِبَــلِغِهِ وَ مَا دُعَاءُ الْكَـفِرِينَ إِلاَّ فِى ضَلَـلٍ » ۳ . ۴

الحديث

۶۶۴.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :... ما كانَ اللّهُ لِيَفتَحَ بابَ الدُّعاءِ ويُغلِقَ بابَ الإِجابَةِ ؛ لِأَنَّهُ يَقولُ : «ادْعُونِى أَسْتَجِبْ لَكُمْ » . ۵

۶۶۵.عنه صلى الله عليه و آله :... مَن اُعطِيَ الدُّعاءَ لَم يُحرَمِ الإِجابَةَ ؛ لِأَنَّ اللّهَ عز و جليَقولُ : «ادْعُونِى أَسْتَجِبْ لَكُمْ » . ۶

1.غافر : ۶۰ و راجع : البغض / أبغض الناس إلى اللّه / من يستكبر عن الدعاء .

2.إبراهيم : ۳۴ .

3.الرعد : ۱۴ .

4.ولمّا كانت الآية الكريمة قرّر فيها التقابل بين قوله : «لَهُ دَعْوَةُ الْحَقِّ» وبين قوله : «وَ الَّذِينَ يَدْعُونَ مِن دُونِهِ» الخ الذي يذكر أنّ دعاء غيره خال عن الاستجابة ، ثمّ يصف دعاء الكافرين بأنّه «فِى ضَلَـلٍ» علمنا بذلك أنّ المراد بقوله : «دَعْوَةُ الْحَقِّ» الدعوة الحقّة غير الباطلة وهي الدعوة التي يسمعها المدعوّ ، ثمّ يستجيبها البتّة ، وهذا من صفاته تعالى وتقدّس ؛ فإنّه سميع الدعاء قريب مجيب ، وهو الغنيّ ذو الرحمة (الميزان في تفسير القرآن : ج ۱۱ ص ۳۱۷) .

5.تنبيه الخواطر : ج ۲ ص ۲۳۷ ، نهج البلاغة : الحكمة ۴۳۵ ، عدّة الداعي : ص ۲۳ كلاهما عن الإمام عليّ عليه السلام ، الجعفريّات : ص ۲۲۲ عن الإمام الكاظم عن آبائه عليهم السلام عنه صلى الله عليه و آله وكلّها نحوه إلى «الإجابة» ، بحار الأنوار : ج ۹۳ ص ۳۶۶ ح ۱۵؛ الفردوس : ج ۴ ص ۸۸ ح ۶۲۷۳ عن أنس وفيه إلى «الإجابة» ، كنزالعمّال : ج ۳ ص ۷۳۷ ح ۸۶۱۸ نقلاً عن ابن ماجة والعسكري عن محمّد بن كعب القرظي عن الإمام عليّ عليه السلام نحوه .

6.شُعَب الإيمان : ج ۴ ص ۱۲۵ ح ۴۵۲۸ و ص ۱۲۶ ح ۴۵۲۹ كلاهما عن عبد اللّه بن مسعود ، نوادر الاُصول : ج ۱ ص ۴۱۷؛ الكافي : ج ۲ ص ۶۵ ح ۶ ، الخصال : ص ۱۰۱ ح ۵۶ كلاهما عن معاوية بن وهب عن الإمام الصادق عليه السلام ، خصائص الأئمّة عليهم السلام : ص ۱۰۳ وكلّها نحوه ، بحار الأنوار : ج ۹۳ ص ۲۷۸ ح ۸ وراجع معاني الأخبار : ص ۳۲۴ .

  • نام منبع :
    نهج الدّعا (با ترجمه فارسي) جلد اوّل
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همکاری: رسول افقی و احسان سرخه‌ای، ترجمه: حمیدرضا شیخی
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1385
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 9366
صفحه از 737
پرینت  ارسال به