185
نهج الدّعا (با ترجمه فارسي) جلد اوّل

اللّهِ صلى الله عليه و آله : غُضَّ بَصَرَكَ ؛ فَإِنَّكَ لَن تَراهُ .
وقالَ : ومَرَّ النَّبِيُّ عَلى رَجُلٍ رافِعٍ يَدَيهِ إلَى السَّماءِ وهُوَ يَدعو ، فَقالَ رَسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله : اُقصُر مِن يَدَيكَ ؛ فَإِنَّكَ لَن تَنالَهُ . ۱
گذر پيامبر صلى الله عليه و آله بر مردى افتاد كه هنگام دعا چشمش را به سوى آسمانْ دوخته بود. پيامبر خدا به وى فرمود : «چشمت را فرو بند كه تو هرگز او را نمى بينى» .
و فرمود : گذر پيامبر بر مردى افتاد كه در حال دعا ، دستانش را به سوى آسمانْ بلند كرده بود. پيامبر خدا فرمود : «دستانت را پايين بياور كه تو هرگز به او نمى رسى» .
البته ممكن است اين دو حديث ، ناظر به خروج شخص از حال اعتدال در چشم دوختن به آسمان (رفع البصر) يا بلند كردن دست ها (رفع اليدين) باشند .

1.التوحيد : ص ۱۰۷ ح ۱ ، الجعفريّات : ص ۳۸ از امام كاظم از پدرانش از امام على عليهم السلام ، بحار الأنوار : ج ۹۳ ص ۳۰۷ ح ۴ .


نهج الدّعا (با ترجمه فارسي) جلد اوّل
184

حقايق متعالى در قالب جسمانى است و بلند كردن دست در دعا از اين باب است . متن سخن ايشان چنين است :
مخالفت برخى با بالا بردن دست به سوى آسمان به هنگام دعا، با استناد به اين كه اين كار، نوعى جسم دانستن خداوند و اشاره به اوست، بيهوده و نادرست است ؛ چرا كه حقيقت همه عبادت هاى بدنى، فرو كاستن معناى قلبى وتوجّه درونى، به صورتْ و شكل ظاهر و نيز اظهار حقايق فراتر از مادّه، در قالب جسم است ، همان گونه كه در نماز و روزه و حج و... و اجزا و شرايطشان هست و اگر چنين نبود، اصلاً عبادت هاى بدنى تحقّق نمى يافتند و از جمله عبادت ها، دعاست كه توجّه قلبى و درخواست درونى موجود در دعا را ـ كه در ميان ما متداول و معهود است ـ مى توان شبيه كرد به درخواست نادار بينواى فرودست، از توانگر عزّتمند والا، آن جا كه دستانش را باز مى كند و نيازش را با شكستگى و زارى طلب مى نمايد . ۱
نكته قابل توجّه ، اين است كه بلند كردن دست به سوى آسمان ، در صورتى ادب و ارزش شمرده مى شود كه نيايشگر ، با معرفت ، دست خود را بالا ببرد و بداند كه خدا همه جا هست . تنها در اين صورت است كه دست به آسمانْ بلند كردن ، ادب شمرده مى شود ، وگرنه كسى كه مى پندارد خدا در آسمان است و دست به سوى او دراز مى كند ، دست بلند كردن او ارزشى ندارد . همچنين است چشم دوختن به آسمان در هنگام دعا ، و لذا امام صادق عليه السلام از پدران بزرگوار خود ، نقل كرده است :
مَرَّ النَّبِيُّ صلى الله عليه و آله عَلى رَجُلٍ وهُوَ رافِعٌ بَصَرَهُ إلَى السَّماءِ يَدعو ، فَقالَ لَهُ رَسولُ

1.الميزان فى تفسير القرآن : ج ۲ ص ۳۸ .

  • نام منبع :
    نهج الدّعا (با ترجمه فارسي) جلد اوّل
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همکاری: رسول افقی و احسان سرخه‌ای، ترجمه: حمیدرضا شیخی
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1385
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 9191
صفحه از 737
پرینت  ارسال به