83
آه سرد

بهشتيان بر جهنّميان ، برترى دارند و آنان را مى بينند و با آنان گفتگو مى كنند. گويا بهشت ، در مكان بلندى قرار دارد و جهنّم ، در مكانى پست ، از اين جهت ، بهشتيان بر آنها اشراف دارند.
تعبير قرآن ، اين است كه گاهى بهشتيان ، جهنّميان را مخاطب خود قرار مى دهند و گاهى بالعكس ، جهنّميان ، بهشتيان را مخاطب خود مى سازند:
«وَنَادَى أَصْحَابُ الْجَنَّةِ أَصْحَابَ النَّارِ أَن قَدْ وَجَدْنَا مَا وَعَدَنَا رَبُّنَا حَقًّا فَهَلْ وَجَدتُّم مَّا وَعَدَ رَبُّكُمْ حَقًّا قَالُواْ نَعَمْ فَأَذَّنَ مُؤَذِّنُ بَيْنَهُمْ أَن لَّعْنَةُ اللَّهِ عَلَى الظَّالِمِينَ . ۱ بهشتيان ، دوزخيان را ندا كنند كه آنچه [پيامبران] به ما وعده دادند ، حق يافتيم . آيا شما نيز آنچه را خدا به شما وعده داد ، حق يافتيد؟ آنها گفتند: بله . آن گاه در بين آنان ، منادى ندا كند كه لعنت خداوند بر ستمكاران باد» !
چنان كه در اين روايت آمده ، بهشتيان ، به گروهى از جهنّميان مى گويند ما به پاس راهنمايى ها و هدايتگرى هاى شما به بهشت دست يافتيم، چه شد كه شما گرفتار جهنّم و عذاب الهى شُديد؟ آنها با حسرت و ندامت جواب مى دهند: ما به آنچه گفتيم ، عمل نكرديم، شما را به انجام دادن كار نيك و شايسته دعوت كرديم، ولى خودمان از آن كناره گرفتيم. شما را به انجام دادن مستحبّات ، دعوت كرديم، ولى خود عمل نكرديم. شما را به دورى از گناه و غيبت راهنمايى كرديم، ولى خود به غيبت و گناه آلوده گشتيم. شما به گفته هاى ما گوش داديد و عمل كرديد و در آن منزل برين ، جاى گرفتيد ؛ امّا ما با همه دانشمان ، عمل نكرديم و به اين سرنوشت نكبت بار و دردناك دچار شديم.
اين رسوايى و حسرت، سرانجام كسانى است كه به علمشان عمل

1.سوره اعراف ، آيه ۴۴ .


آه سرد
82

أيُّها النّاسُ إذا عَلِمتُم فاعمَلوا بِما عَلِمتُم لَعَلَّكُم تَهتَدونَ إنَّ العالِمَ العامِلَ بِغَيرِهِ كالجاهِلِ الحائِرِ الذَّي لا يَستَفيقُ عَن جَهلِهِ بَل قَد رَأيتُ أنَّ الحُجَّةَ عَلَيهِ أعظَمُ وَالحَسرَةَ أدوَمُ عَلى هَذا العالِمِ المُنسَلِخِ مِن عِلمِهِ مِنها عَلى هَذا الجاهِلِ المُتَحَيِّرِ في جَهلِهِ. ۱ اى مردم! هنگامى كه چيزى را دانستيد ، به علمتان عمل كنيد ، شايد هدايت يابيد ؛ زيرا عالمى كه به غيرِ علم خود عمل كند، چونان جاهل سرگردانى است كه از بيمارى نادانى ، شفا نخواهد گرفت ؛ بلكه حجّت ، بر او قوى تر و حسرت و اندوه ، بر او استوارتر و در پيشگاه خدا به نكوهش سزاوارتر است. امام صادق عليه السلام نيز فرموده است:
۲

إنَّ أشَدَّ النّاسِ حَسرَةً يَومَ القِيامَةِ عَبدٌ وَصَفَ عَدلاً ثُمَّ خالَفَهُ إلى غَيرِهِ .
در روز قيامت ، بيشترين افسوس را كسى مى خورد كه [در دنيا ]سخن از عدالت بگويد و خود با ديگران ، به عدالت رفتار نكند. پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود:
اى ابوذر! در قيامت ، گروهى از بهشتيان ، بر گروهى از جهنّميان ، برترى مى يابند. سپس از آنان سؤال مى كنند : «چگونه شما وارد جهنّم شُديد ، با اين كه ما به بركت تربيت و تعليم شما وارد بهشت گرديديم؟» . در جواب مى گويند: «ما ديگران را به اعمال شايسته فرمان مى داديم و خود ، به آن عمل نمى كرديم» . ۳

يكى از صحنه هايى كه در قرآن ، از قيامت ترسيم شده، اين است كه

1.الكافى ، ج ۱ ، ص ۴۵ ، ح ۶ ؛ نهج البلاغة ، خطبه ۱۱۰ .

2.تحف العقول ، ص ۲۱۸؛ الأمالى ، صدوق ، ص ۳۸۰ ؛ الكافى ، ج ۲ ، ص ۲۹۹ ، ح ۱ .

3.وسائل الشيعة : ج ۱ ، ص ۱۵۲ ، باب ۱۰ .

  • نام منبع :
    آه سرد
    سایر پدیدآورندگان :
    محمد علي سروش
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 5642
صفحه از 180
پرینت  ارسال به