53
آه سرد

۴ . لب گَزيدن يا گرفتن

ساقى ما چو لبِ ساغرِ عشرت گيرد
زاهد از دور ، به دندان ، لبِ حسرت گيرد .

(آصفى)

۵ . دست بر بنا گوش نهادن

يكى را دستِ حسرت بر بناگوش
يكى با آن كه مى خواهد هم آغوش .

(سعدى)

۶ . سرانگشت گزيدن

وقت است به دندان ، لبِ مقصود گزيدن
كان شد كه به حسرت ، سرانگشت گزيدن .

(سعدى)

۷ . اشك ريختن

«اشك حسرت ، بر رخسار بندگان و مواليان ، فرو ريخت» . ۱

۸ . خشك شدن كام

كه اى داننده راز درونم
درين حسرت ، تو مى دانى كه چونم؟

ز ار من در مدائن ، رفت غمناك
ز حسرت ، كامِ خشك و ديده نمناك .

(امير خسرو دهلوى)

۹ . آه كشيدن

بر تهى آغوشىِ خود ، آهِ حسرت مى كشم
هر كجا بينم كِشد شمعى به بر ، پروانه را!

(صائب تبريزى)

1.ترجمه تاريخ يمينى ، ص ۴۵۲ .


آه سرد
52

حسرت ، تمام وجود آنها را فرا مى گيرد ؛ حسرت از اين كه چگونه با پيروى از
غير خدا، امكان رشد و تكامل را از دست دادند . امّا چه فايده كه چنين حسرتى ، بيهوده است ؛ چون ديگر جا و فرصتى براى جبران نيست و براى هميشه ، در عذاب خواهند ماند.
مانند چنين آرزوهايى در آيات ديگر قرآن كريم نيز به وفور ، ديده مى شوند . ۱
اين آرزوها مخصوص روز قيامت نيست ؛ بلكه افرادى كه در اين دنيا نيز دچار حسرت زدگى مى شوند ، معمولاً چنين آرزوهاى ناممكنى مى كنند. مثلاً آرزو مى كنند كه : «اى كاش بتوانم به دوران جوانيم برگردم!» يا «اى كاش دوباره مادرم زنده مى شد» و ... شاعرى اين حالت حسرت زدگان را به خوبى توصيف كرده است:

اين چه حالت بود كه اهل زمين
از فراق گذشته ها غمگين

هر زمان از گذشته ياد كنند
وز غم حال ، بانگ و داد كنند

كارشان غير آه و حسرت نيست
هيچشان از زمانه عبرت نيست

آن يكى در بهار بُرنايى
در كمالِ جمال و زيبايى

مى خورد بهر كودكى افسوس
از تأسّف كند قيافه عبوس

كه چه خوش بود كودكى كه گذشت
مژده ام ده كه آن زمانه برگشت

و آن دگر از شباب كرده عبور
داده از كف نشاط عقل و شعور

ديده آن سخت راه ناهموار
آرزوى شباب كرده شعار

كه چه شد روزگار بُرنايى
تا كشم سر به عشق و رسوايى

آنچه ديدم به غالب احوال
همه در اختيار وهم و خيال

هيچ كس فكر نقد حال نبود
حالشان جز غم و ملال نبود . ۲

1. «قَالَ يَـا لَيْتَ بَيْنِى وَ بَيْنَكَ بُعْدَ الْمَشْرِقَيْنِ» (سوره زخرف ، آيه ۳۷) ؛ «يَـا وَيْلَتَى لَيْتَنِى لَمْ أَتَّخِذْ فُلاَنًا خَلِيلاً» (سوره فرقان ، آيه ۲۸) ؛ نيز ر.ك : تفسير نمونه ، ج ۱ ، ص ۴۱۶ .

2.به نقل از : جوان از نظر عقل و احساسات ، ج ۱ ، ص ۷۴ .

  • نام منبع :
    آه سرد
    سایر پدیدآورندگان :
    محمد علي سروش
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 5208
صفحه از 180
پرینت  ارسال به