169
آه سرد

اخروى او ، از يك چشم به هم زدن نسبت به يك عمر هزار ساله هم كمتر است و باور نمود كه تحمّل بعضى از زحمت ها و سختى ها و ناكامى ها در اين جهان، خوش بختى و لذّت ابدى را به دنبال دارد، براى چنين شخصى، تحمّل اين رنج ها سهل آسان ، و كناره گيرى از اين لذّت ها قابل تحمّل و حتى شيرين خواهد بود.
بنا بر اين ، توجّه به لذّت هاى والاتر و بهتر و بادوام تر، انگيزه اى نيرومند است كه مى تواند انسان را به تحمّل رنج هاى كوچك تر و گذشتن از لذّت هاى پست تر و كمتر وادار سازد . لذّت هاى اخروى نيز از اين قاعده ، خارج نيستند. افراد با ايمان و معتقد ، براى رسيدن به لذّت هاى معنوى و اخروى، بسيارى از رنج ها و سختى ها را تحمّل مى كنند و از بسيارى از لذّت هاى پست مادى و دنيوى در مى گذرند ، به طورى كه بسيارى از آنان تا سرحد شهادت و جانبازى و چشيدن تلخى مرگ و گذشتن از كلّ دنيا و هر آنچه در آن است ، به پيش مى روند . ۱
در پايان ، به برخى از آثار كار و تلاش ، بر شخصيت انسان مى پردازيم:
۱ . شكوفايى استعدادها: وجود آدمى ، سرشار از استعدادهاى مختلف است كه بايد با دست خودش شكوفا شوند. اين استعدادها وقتى ظهور مى كنند كه آدمى از جاى خود برخيزد، حركت كند ، با سختى ها درگير شود و در كوران حوادث قرار گيرد. انسان در لابه لاى كار، خود را مى آزمايد، كشف مى كند و به توانايى هاى وجودى خود پى مى برد.
۲ . لطافت احساس: بيكارى و تنبلى و سستى، قساوت و سنگ دلى مى آورد ؛ امّا كار، مس وجود انسان را زر مى كند. كسى كه اهل كار است، قدر زحمت و تلاش را مى داند، از رنج مردم ، به رنج مى افتد و شادمانى مردم ، او

1.اخلاق در قرآن ، ج ۲ ، ص ۱۹۸ .


آه سرد
168

انسان ها در حوزه محدود لذّت هاى مادى و معنوى ، رواج و عموميت دارد ؛ امّا با كمال تأسّف، وقتى نوبت به مسائل اخروى و لذّت هاى معنوى مى رسد ، غالبا، سستى و كوتاهى مى كنند و حاضر نيستند براى رسيدن به لذّت هاى اُخروى ، رنج هاى اين جهانى را تحمّل كنند.
حضرت على عليه السلام مى فرمايد:
أسعَدُ النّاسِ مَن تَرَكَ لَذّةً فانيَةً لِلذَّةٍ باقيَةٍ. ۱
رستگارترين مردم ، كسى است كه لذّت زودگذر را به خاطر لذّت هميشگى ترك كند.
اكنون ممكن است پرسيده شود: با اين كه انسان ، فطرتا لذّت هاى بهتر و پايدارتر را بر لذّت هاى پست تر و كوتاه تر ترجيح مى دهد و وضع زندگى نوعى انسان در دنيا ، اين حقيقت را به روشنى نشان مى دهد، پس چگونه است كه بسيارى از مردم در ارتباط با زندگى و لذّت هاى اُخروى، اين قاعده را رعايت نمى كنند و زندگى زودگذر و خوشى هاى كوتاه دنيوى را بر زندگى ابدى و لذّت هاى هميشگى آخرتْ ترجيح مى دهند؟
در پاسخ به اين پرسش بايد بگوييم: منشأ اصلى و عامل روانى اين گونه ترجيح ها و گزينش هاى نادرست و نامعقول، ضعف «معرفت (شناخت)» و به دنبال آن، ضعف «ايمان» است .
اگر كسى واقعا باور كرد كه زندگى دنيا با زندگى آخرت ، قابل مقايسه نيست، لذّت ها و آرزوهاى انسان در دنيا سطحى تر ، ادراكش در اين جهان ، نسبت به ادراكى كه در آخرت دارد ، ضعيف تر ، و آثار حيات در دنيا نسبت به آثار حيات آخرت ، ناچيزتر است؛ و اگر باورش شد كه دنيا محدود و متناهى است و آخرت ، نامحدود و نامتناهى، و زندگى دنيايى انسان نسبت به زندگى

1.عيون الحكم والمواعظ ، ص ۱۲۲ .

  • نام منبع :
    آه سرد
    سایر پدیدآورندگان :
    محمد علي سروش
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 5323
صفحه از 180
پرینت  ارسال به