115
آه سرد

مسائلى كه در آن، عدم اطمينان و ريسك وجود دارد، به جاى پاك كردن مسئله و پناه بردن به خيالات و اوهام، با توجّه كردن به جنبه هاى مثبت مسئله، تلاش و اراده خود را دو چندان كرد و عزم خود را براى موفّقيت ، جزم نمود.
در برخورد با ترس، نخست بايد طرز فكر و برداشت خود را در مورد شكست و موفّقيت ، عوض كرد. حقيقتْ اين است كه شكست، نردبان پيشرفت است ، نه پايان راه . كسى را به دليل شكست خوردن در كارى ، از زندگى محروم نمى كنند ؛ بلكه اين طرز فكر اشتباه ماست كه با جلوه دادن شكست به عنوان پايان راه، مانع انجام دادن كار مى شود. شكست واقعى، حركت نكردن و بى حركت ماندن است. در تلاش و كوشش، هيچ شكستى راه ندارد و اگر هم ناكامى باشد، خود، تجربه و كمكى براى رسيدن به هدف است.
در رويارويى با ترس بايد با آن منطقى برخورد كرد و با بررسى علّت آن، به دنبال از ميان برداشتن آن بود. با تجزيه و تحليلِ علّت ترس، مشاهده مى شود كه بسيارى از ترس هاى بى مورد، از روى عدم آگاهى اند. در موارد ديگر نيز بايد با خود انديشيد كه در بدترين حالت ممكن، چه اتّفاقى رخ مى دهد؟ در اين صورت، ديده خواهد شد كه اصل ترس، بى مورد بوده، آن طورى كه فكر مى شده ، بزرگ نبوده است. اگر از اين راه نيز مشكل نشود ، شخص بايد فكر كند كه اگر اصلاً ترس نبود، چه كارى بايد انجام مى داد؛ يعنى برخلاف احساس واقعى اش، خود را در موقعيت ديگرى قرار دهد. اين كار، موجب مى شود كه به مرور ، ترس وى بريزد.
امام على عليه السلام مى فرمايد:
مَن رَكِبَ الأهوالَ اكتَسَبَ الأموالَ . ۱
هر كه بر ترس ها چيره شود، اموال را كسب مى كند.

1.غرر الحكم ، ح ۸۵۴۳ .


آه سرد
114

خدايى و يا جنگ، از شهر و ديار خود بيرون روند. اين گونه مردم كه قدرت حركت و پرواز را از خود گرفته اند و مانند مرغى كه به لانه و آشيانه ، خو گرفته ، جرئت حركت و پرواز را ندارند، همين كه ديگرى از همنوع خود را مى نگرد ، از پوست و لاك خود بيرون مى آيد و به هر سوى زمين براى كسب معيشت و يا دانش و تجربه و يا رو به رو شدن با دشمن ، به حركت در مى آيد، دچار اندوه مى شوند و اگر كسى از آنان بميرد ، مى گويند : «اگر چون ما در خانه خود نشسته بود ، دچار مرگ نمى شد» ، و چون مى نگرند كه آنان با مشت و مغز پر و سرافراز بر مى گردند، دچار حسرت مى شوند. همين سكون و وحشت زدگى است كه خوى انفعال، اثرپذيرى و حسرت را در خلال درون آنان جاى داده و قدرت فعل و اثبات و تحرّك را از آنان سلب كرده ، پيوسته ، جز ناله و آه از دل هاشان بر نمى خيزد. اين گونه مردم ، دچار ناتوانى فكرى اند كه منشأ ناتوانى اخلاقى و قلبى است ؛ چنان كه شجاعت فكرى ، منشأ هر گونه شجاعت است. اينها مانند شترمرغ اند كه از ترس خطر، سرش را زير پرش پنهان مى كند كه محصول، آن روحيه و گفتار است. آنان آگاه نيستند كه زندگى و مرگ ، به مشيّت خداست كه پيوسته جريان دارد . ۱
انسان در بسيارى از مراحل زندگى ، مجبور است تصميم هايى بگيرد و كارهايى بكند كه به ريسك و خطرپذيرى نياز دارد. جالب اين كه تمام موفّقيت هاى دلپذير زندگى ، در بين همين عدم اطمينان ها نهفته است. اگر بنا باشد به اين علّت كه راه، مطمئن نيست، از كار، شانه خالى كرد، بسيارى از موقعيت هاى خوب زندگى ، از دست خواهند رفت. پس بهتر است تا در برخورد با

1.پرتوى از قرآن ، ج ۵ ، ص ۳۹۲ ـ ۳۹۳. نيز ، ر . ك : من وحى القرآن ، ج ۶ ، ص ۲۱۶ .

  • نام منبع :
    آه سرد
    سایر پدیدآورندگان :
    محمد علي سروش
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 5575
صفحه از 180
پرینت  ارسال به