آورم و از آن استفاده كنم ؛ ولى با تمام تلاشى كه به كار مى برم ، در اين راه ، موفّق نمى شوم» ، اين طرز تفكّر ـ كه آرزويى بيش نيست ـ ، در شما ناكامى و تنفّر به وجود مى آورد. انسان ، تا آرزويش را ترك نكند ، به بى نيازى و ثروت نخواهد رسيد.
حضرت على عليه السلام مى فرمايد:
أشرَفُ الغِنى تَركُ المُنى . ^۱ شريف ترين بى نيازى ، ترك كردن آرزوهاست.

۶ . نداشتن نظم و برنامه ريزى در زندگى

آدمى بايد بداند كه عمر او محدود، گذرا و ناپايدار است و در عين حال ، بزرگترين سرمايه او به حساب مى آيد . بنا بر اين ، اگر اين سرمايه گران بها ، با بى نظمى و بى برنامگى ، به سادگى هدر رود ، بزرگ ترين حسرت ، نصيب وى خواهد شد.
بى نظمى در كارها ، خوره و موريانه عمر و فرصت انسان است و شيرازه زندگى را از هم مى گسلد و بناى رفيع اقتصاد و فرهنگ فرد و اجتماع را به خرابه فقر و نابه سامانى ، مبدّل مى سازد.
امير المؤمنين عليه السلام كه خود ، بارها نتايج زيانبار تشتّت و بى نظمى را در فكر و عمل مسلمانان ديده بود، در واپسين ساعات عمر خود در بستر شهادت و در آخرين پيامش، فرزندان و مسلمانان را به نظم در كارها فرا مى خواند، آن جا كه مى فرمايد:
أُوصيكُما ، وَجَميعَ وُلدي وَأهلي وَمَن بَلَغَهُ كِتابي ، بِتَقوى اللّهِ ، وَنَظمِ أمرِكُم . ^۲

نمى دهد ؛ چون مغز وى ، شريف تر از آن است كه بخواهد درباره آرزوهاى پست دنيايى بينديشد . او يكپارچه اميد به خداوند و تقرب به اوست. ^۱
امام صادق عليه السلام آرزوهاى طولانىِ موجب حسرت زدگى را اين گونه به تصوير كشيده است:
تَجَنَّبوا المُنى فَإنَّها تُذهِبُ بَهجَةَ ما خُوِّلتُم وَتَستَصغِرونَ بِها مَواهِبَ اللّهِ تَعالى وَتُعقِبُكُم الحَسَراتُ فيما وَهَّمتُم بِهِ أنفُسَكُم . ^۲ از آرزوهاى طولانى دورى كنيد! زيرا آنچه را كه از طريق شادابى ، به شما داده شده است را از بين مى برد و بخشش هايى را كه خداوند متعال ، به شما عطا كرده است ، كوچك خواهيد شمرد و به دنبال آن، حسرت خوردن چيزهايى كه خود را با آنها به وهم و خيال انداخته ايد ، به سراغ شما خواهند آمد.
وقتى انسان ، به نعمت هايى كه خداوند به وى عطا كرده ، فكر مى كند ، در وى حالت بهجت و شادمانى و محبّت نسبت به خداوند ايجاد مى شود؛ ولى اگر دائما به دنبال آرزوهاى واهى باشد ، نه تنها آن حالت شادمانى را تجربه نخواهد كرد ، بلكه به خاطر كمبودها و محروميت ها ، خيالى كه براى خود ساخته است ، دچار حسرت و افسردگى و حتّى دشمنى با خداوند مى شود.
اگر شما آرزويى نداشته باشيد، ناراحتى اى هم نخواهيد داشت. آن جا كه آرزويى وجود داشته باشد ، خواسته يا خواسته هايى مطرح مى شوند و آنجا كه اين خواسته ، تحقّق نپذيرد، ناخشنودى ، به سراغ انسان مى آيد و ميزان آن ، به نوع تمايلات و آرزوها بستگى مى يابد. اگر فلسفه شما در زندگى ، اين
است كه مى گوييد: «مى خواهم آنچه دوست دارم ، بى كم و كاست به دست