103
آه سرد

حضرت امام خمينى در كتاب چهل حديث مى گويد:
اين طولِ أمل كه من و تو داريم... به طورى ما را از توجّه به عالم آخرتْ باز داشته اند كه در فكر هيچ كار نيفتيم... نه عمل صالحى داريم و نه علم نافعى... اگر خداى نخواسته ، با اين حال كه هستيم ، ما را كوچ دهند، خسارت هاى بزرگى و حسرت هاى بسيارى در پيش داريم كه زايل شدنى نيستند . ۱
از پيامدهاى مهم آرزو ، اين است كه قدرت سنجش و تعقّل را از بين مى برد . چنين فردى «واقعيت» را از «خيال»، تميز نمى دهد ، لذا ساعت ها مى نشيند و در رؤياهاى خود فرو مى رود و به اصطلاح ، «خواب هاى طلايى» مى بيند . وى هرگز چيزى به كف نمى آورد و فقط وقتش را تلف مى كند. اين افراد ، زندگى رؤيايى خود را غرق در خوشى هاى خيالى مى گذرانند. آنها در عالم تصوّر ، براى خود برنامه هايى تنظيم مى كنند و به آنها دل خوش مى دارند، در صورتى كه واقعيّت ، چيزى ديگرى است .
حضرت على عليه السلام مى فرمايد:
وَاعلَموا عِبادَ اللّهِ أنَّ الأمَلَ يُذهِبُ العَقلَ وَيُكَذِّبُ الوَعدَ وَيَحُثُّ عَلى الغَفلَةِ وَيُورِثُ الحَسرَةَ . ۲
آرزو ، عقل را از بين مى برد، وعده پوچ مى دهد، به بى خبرى ترغيب مى كند و دريغ و حسرتْ بر جاى مى گذارد.
طبق اين حديث ، آرزو ، قوّه سنجش فرد را از بين مى برد . لذا به راحتى ، دنبال اوهام و تخيّلات و وعده هاى پوچ مى رود ، از كارهاى مهم و اساسى زندگى خود غافل و بى خبر مى شود ، فرصت هاى مهم زندگى خود را از دست مى دهد و در نهايت ، دچار حسرت مى شود.

1.شرح چهل حديث، ص ۱۷۵ .

2.بحار الأنوار ، ج ۷۷ ، ص ۲۹۳ ، ح ۲ .


آه سرد
102

« ...لَأَتَّخِذَنَّ مِنْ عِبَادِكَ نَصِيبًا مَّفْرُوضًا * وَلَأُضِلَّنَّهُمْ وَلَأُمَنِّيَنَّهُمْ... . ۱ من گروهى از بندگانت را زير فرمان خود مى برم و سختْ گمراه مى كنم و به آرزوهاى باطل و دور و دراز ، مبتلايشان مى كنم» .
در ارتباط با خطر آرزوهاى طولانى، در آلوده ساختن انسان به شبهات و سپس انجام دادن گناهان كوچك و آن گاه دست يازيدن به گناهان بزرگ و جنايت هاست كه على عليه السلام ، احساس خطر مى كند:
أيُّها النّاسِ ! إنَ أخوَفَ ما أخافُ عَلَيكُم اثنانِ: اتِّباعُ الهَوى وَطُولُ الأمَلِ ؛ فَأمّا اتّباعُ الهَوى فَيَصُدُّ عَنِ الحَقِّ وَأمّا طُولُ الأمَلِ فَيُنسي الآخِرَةَ . ۲ اى مردم! بيشترين ترس من بر شما از دو چيز است: يكى پيروى هواى نفس و ديگرى آرزوهاى طولانى ؛ امّا پيروى هواى نفس ، انسان را از راه حق باز مى دارد و آرزوهاى طولانى ، آخرت را از ياد مى برد.
نكته اصلى در فرايند «تبديل آرزو به حسرت» ، اين است كه آرزوهاى طولانى در انسان ، موجب فراموشى امور مهم و از جمله آنها فراموش شدن آخرت است.
امام على عليه السلام مى فرمايد:
آرزو ، دل را به فراموشى مى كشاند ، وعده دروغ مى دهد ، غفلت و بى خبرىِ بسيار به بار مى آورد و دريغ و حسرت بر جاى مى گذارد. ۳

1.سوره نساء ، آيه ۱۱۸ ـ ۱۱۹ .

2.نهج البلاغة ، خطبه ۴۲ .

3.بحار الأنوار ، ج ۷۵ ، ص ۳۵ ، ح ۱۵ .

  • نام منبع :
    آه سرد
    سایر پدیدآورندگان :
    محمد علي سروش
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 5234
صفحه از 180
پرینت  ارسال به