د . مشايخ مجهول

مراد از مشايخ مجهول ، كسانى هستند كه در اصول رجالى ، يا از آنان نام برده نشده و يا اگر هم نامشان ذكر شده ، مدح و ذمّى در موردشان بيان نشده است .
۱ . ابراهيم بن مختار بن محمّد .
وى در سند روايت شماره ۹۱۶ رجال الكشّى قرار دارد . برخى ، او را با ابراهيم بن محمّد بن عبّاس ختلى ـ كه نامش در مشايخ ممدوح گذشت ـ يكى دانسته اند . ^۱
۲ . ابراهيم ورّاق سمرقندى .
وى در سند روايت شماره ۴۸۱ رجال الكشّى قرار دارد .
۳ . ابو احمد .
وى در سند روايت شماره ۱۳۱ رجال الكشّى قرار دارد . ظاهرا ابو احمد ، تصحيف شده «ابو محمّد» ، و مراد از وى ، جبريل بن احمد ـ كه نامش در مشايخ ممدوح گذشت ـ است .
دليل بر اين مطلب ، آن كه : در روايات شماره : ۱۳۲ و ۱۳۳ ، در ابتداى سند ، به نام وى تصريح گرديده و در هر سه سند مذكور ، نفر دوم سلسله سند ، محمّد بن عبد اللّه بن مهران است . پس به قرينه اتّحاد مروىٌّ عنه در اين سه حديث و تصريح به نام وى در دو حديث اخير ، آشكار مى گردد كه در حديث شماره ۱۳۱ نيز ابو محمّد با كنيه جبريل بن احمد ، مراد بوده كه به ابو احمد ، تصحيف شده است .
۴ . ابو عمرو بن عبد العزيز .
وى در ابتداى سند روايت شماره ۹ رجال الكشّى قرار گرفته و مير داماد در تعليقه رجال الكشّى ، مراد از وى را خودِ كشّى دانسته است . ^۲
۵ . احمد بن ابراهيم قرشى ، ابو جعفر .
وى در سند روايت شماره ۷۱۵ رجال الكشّى قرار دارد .
۶ . احمد بن على قمى سَلولى شقران . ^۳
وى در اسناد روايات شماره : ۴۹ ، ۹۰ ، ۹۱ ، ۹۲ ، ۱۹۵ ، ۵۱۵ ، ۶۷۴ ، ۷۱۲ ، ۹۹۰ و ۱۰۹۵ رجال الكشّى قرار دارد .
۷ . احمد بن محمّد خالدى ، ابو الحسن .
وى در سند روايت شماره ۴۷۷ رجال الكشّى قرار گرفته است .
۸ . حسين بن حسن بن بندار قمى .
وى در رجال الكشّى در اسناد ۲۲ روايت قرار گرفته ^۴ و شيخ طوسى در باب «من لم يروِ عنهم عليهم السلام » از او نام برده است . ^۵
۹ . خالد بن حامد ، ابو صالح .
وى در سند روايت شماره ۱۰۷۶ رجال الكشّى قرار گرفته است .
۱۰ . خَلَف بن حمّاد ، ابو صالح كشّى .
وى كه از مشايخ مشترك عيّاشى و كشّى رحمه اللهاست ، در اسناد روايات شماره : ۳۹ ، ۲۵۸ ، ۳۹۰ ، ۴۴۵ ، ۵۱۱ ، ۵۳۵ ، ۶۶۹ ، ۷۰۰ ، ۸۴۷ ، ۸۶۳ ـ ۸۶۵ ، ۸۸۰ ، ۱۰۴۱ و ۱۱۱۶ رجال الكشّى قرار دارد و شيخ طوسى از او نام برده است . ^۶
۱۱ . خَلَف بن محمّد ، ملقّب به منّان كشّى .
وى در اسناد روايات شماره : ۶۲ ـ ۷۱ رجال الكشّى قرار دارد . شايد به ذهن برسد كه از كلام كشّى در ابتداى روايت شماره ۶۲ ـ كه مى گويد : «از طريق عامّه خلف بن محمّد ، ملقّب به منّان كشّى ...» ـ مى توان عامّى بودن وى را استفاده كرد ؛ ليكن از آن جا كه اتّصاف سند به عامّى بودن ، از جهت هر يك از راويان سند ، امكانپذير است و به عامّى بودن نفر اوّل سند ، اختصاص ندارد ، استفاده عامّى بودن وى از اين عبارت ، مشكل است .
۱۲ . سعد بن جناح (/ صباح) كشّى .
وى در اسناد روايات شماره : ۴۲۲ ، ۴۲۹ و ۱۰۲۳ رجال الكشّى آمده است .
۱۳ . طاهر بن عيسى ورّاق .
كشّى رحمه اللهدر ۲۲ مورد ، از وى روايت نقل كرده ^۷ و شيخ طوسى از او نام برده است . ^۸
۱۴ . على بن محمّد .
وى در ۴۵ مورد از اسناد رجال الكشّى قرار دارد ^۹ و ممكن است مراد از او ، على بن محمّد بن فيروزان قمى باشد كه شيخ طوسى مدحش را نقل كرده است ^۱۰ كه در اين صورت ، وى از مشايخى مى شود كه كشّى رحمه الله ، گاه با واسطه و گاه بى واسطه از او نقل كرده است .
همچنين احتمال دارد كه مراد از او ، على بن محمّد بن قتيبه نيشابورى باشد كه در اين صورت ، نام وى ـ چنان كه پيش تر گذشت ـ در بخش مشايخ ممدوح جاى مى گيرد .
۱۵ . على بن يزداد صايغ جرجانى .
وى در سند روايت شماره ۱۰۹ رجال الكشّى قرار دارد . البتّه ممكن است كه او از مشايخ كشّى نباشد ؛ زيرا كشّى رحمه اللهبه هنگام نقل روايت از وى ، از تعبير «روى» استفاده كرده كه اين تعبير براى اعم از حديث سماعى از شيخ و وجاده ، به كار مى رود .
۱۶ . عمر بن على تفليسى ، ابو الحسن .
وى در سند روايت شماره ۲۰۵ رجال الكشّى قرار گرفته است .
۱۷ . محمّد بن ابراهيم ، ابو عبد اللّه ورّاق .
وى كه از مشايخ مشترك عيّاشى و كشّى رحمه اللهاست ، در اسناد روايات شماره : ۷۹ ، ۲۲۴ و ۴۲۳ رجال الكشّى قرار گرفته است .
۱۸ . محمّد بن اسماعيل نيشابورى بُندُقى .
وى در اسناد روايات شماره : ۱۷ ، ۱۸ ، ۳۵۶ و ۸۱۷ رجال الكشّى قرار دارد و شيخ طوسى از او نام برده است . ^۱۱
۱۹ . محمّد بن بِشْر (/ بشير) .
وى تنها در سند روايت شماره ۳۲۱ رجال الكشّى قرار دارد . اين نام در منابع رجالى ، ميان عدّه اى كه هيچ يك از آنان در طبقه مشايخ كشّى نيستند ، مشترك است .
در سند مذكور ، وى از محمّد بن عيسى نقل كرده است و از آن جا كه كشّى رحمه اللهغالبا با واسطه از او نقل نموده ، اين نام ـ كه در منابع رجالى از آن ياد نشده است ـ در زمره مشايخ كشّى قرار مى گيرد .
۲۰ . محمّد بن حسن برنانى (/ برانى / براثى) كشّى يا محمّد بن حسن كشّى .
وى در ۳۸ مورد از اسناد روايات كشّى ، قرار گرفته است . ^۱۲ در مواردى نيز «محمّد بن حسن» به صورت مطلق ذكر شده كه مراد از آن ، واضح نيست ؛ زيرا اين عنوان ، بين : برنانى كشّى ، ابن بُندار و افراد ديگر ، مشترك است .
شيخ طوسى از وى نام برده است . ^۱۳
۲۱ . محمّد بن حسين بن احمد فارسى .
وى در سند روايت شماره ۸۲۷ رجال الكشّى قرار دارد .
۲۲ . محمّد بن حسين بن محمّد هَرَوى .
در رجال الكشّى ، روايات شماره : ۱۰۲۷ و ۱۰۲۸ ، از طريق وى نقل شده اند .
۲۳ . محمّد بن رشيد ، ابو سعيد هروى .
كشّى رحمه اللهروايت شماره ۵۰۶ را از وى نقل كرده است .
۲۴ . محمّد بن على بن قاسم بن ابى حمزه قمى .
وى در اسناد روايات شماره : ۷۹۰ و ۱۰۵۱ رجال الكشّى قرار گرفته است .
۲۵ . محمّد بن عمر سمرقندى .
كشّى رحمه اللهدر سند روايت شماره ۱۸۱ ، از وى به صورت وجاده ، روايت نقل كرده است .
۲۶ . محمّد بن غالب .
كشّى رحمه اللهدر روايت هاى شماره : ۶۳۰ و ۶۳۱ با تعبير «روى» از وى خبر نقل كرده است . از اين رو ، احتمال عدم استادى او براى كشّى رحمه اللهوجود دارد .
۲۷ . ابراهيم بن عيّاش قمى .
در رجال الكشّى موجود ، روايتى از وى نقل نشده است ؛ ليكن ابن حجر عسقلانى در لسان الميزان ، از اصل كتاب كشّى ، چنين نقل مى كند :
إبراهيم بن عيّاش القمّىّ ، روى عن أحمد بن إدريس القمّىّ ، و عنه أبو عمرو محمّد بن عمر بن عبد العزيز الكشّىّ ، و الثلاثة من الشيعة الإماميّة. ^۱۴
۲۸ . جعفر بن محمّد .
وى در اسناد روايات شماره : ۳۹۵ ، ۴۴۳ و ۵۰۲ قرار دارد و ممكن است مراد از او ، جعفر بن محمّد بن معروف باشد كه نام او در بخش مشايخ ممدوح گذشت .
۲۹ . محمّد بن احمد بن شاذان .
وى از مشايخ مشترك عيّاشى و كشّى رحمه اللهاست و كشّى رحمه اللهدر روايت شماره ۴۰۸ تصريح كرده كه او از طريق مكاتبه برايش روايت نموده است . كشّى رحمه اللهدر روايت هاى شماره : ۱۴۱ ، ۳۵۷ ، ۹۱۷ ، ۹۸۱ و ۱۱۱۰ نيز از وى به صورت وجاده ، حديث نقل كرده كه در اين موارد ، گاه تعبير «وجدت فى كتاب» و گاه تعبير «وجدت بخطٍّ» را به كار برده است .
كشّى رحمه اللهدر كتاب رجالش ، از خودِ او خبرى نقل كرده كه مدحش را در بر دارد ؛ ^۱۵ ولى در اين موضوع نمى توان به خبر خودِ وى ، اعتماد كرد . البتّه ظاهرا وى امامى مذهب بوده است ، چنان كه در حاوى الأقوال به اين مطلب ، تصريح شده است . ^۱۶
شيخ طوسى از او نام برده است . ^۱۷