مبحث دوم . تعبير «أسند عنه»
شيخ طوسى رحمه الله در شرح حال عدّه قابل توجّهى از اصحاب امام صادق عليه السلام و برخى از اصحاب امامان ديگر ، از تعبير «أسند عنه» استفاده كرده است .
اين تعبير در كتاب هاى ديگر رجالى شيعه ديده نمى شود ۱ و تنها در مواردى اندك ، به خاطر نقل و يا تبعيّت از مرحوم شيخ ، به كار رفته است . براى نمونه ، علاّمه حلّى در خلاصة الأقوال در شرح حال محمّد بن عبد الملك ۲ و يحيى بن سعيد
انصارى ۳ ، به تبعيّت از مرحوم شيخ ، اين تعبير را براى اين دو راوى به كار برده است .
در رجال الطوسى ، تعبير «أسند عنه» در ۳۴۴ مورد به كار رفته است كه فهرست آنها ، به قرار زير است :
باب اصحاب امام باقر عليه السلام .... يك مورد
(شرح حال حمّاد بن راشد اَزدى ۴ ) .
باب اصحاب امام صادق عليه السلام .... ۳۳۳ مورد .
باب اصحاب امام كاظم عليه السلام .... دو مورد
(شرح حال موسى بن ابراهيم مروزى ۵
و شرح حال يزيد بن حسن ۶ ).
باب اصحاب امام رضا عليه السلام ... . هفت مورد
(شرح حال اسماعيل بن محمّد بن اسحاق بن جعفر ۷
شرح حال احمد بن عامر بن سليمان طايى ۸
شرح حال داوود بن سليمان بن يوسف ۹
شرح حال على بن بلال ۱۰
شرح حال عبد اللّه بن على ۱۱
شرح حال محمّد بن سهل بجلى رازى ۱۲
و شرح حال محمّد بن اسلم طوسى ۱۳ ) .
باب اصحاب امام هادى عليه السلام ... . يك مورد
(شرح حال محمّد بن احمد بن عبيد اللّه بن منصور ۱۴
).
اينك بررسى اين تعبير را در مباحث زير پى مى گيريم :
1. حتّى خود شيخ طوسى در الفهرست ، از اين تعبير استفاده نكرده است .
2. خلاصة الأقوال ، ص ۳۹۲ (ش ۱۵۸۰) .
3. خلاصة الأقوال ، ص ۴۱۶ (ش ۱۶۸۵) .
4. رجال الطوسى، ص ۱۳۲ (ش ۱۳۶۰).
5. رجال الطوسى ، ص ۳۴۳ (ش ۵۱۰۶).
6. رجال الطوسى ، ص ۳۴۶ (ش ۵۱۷۵) .
7. رجال الطوسى ، ص ۳۵۱ (ش ۵۱۹۸) .
8. رجال الطوسى ، ص ۳۵۱ (ش ۵۱۹۹) .
9. رجال الطوسى ، ص ۳۵۷ (ش ۵۲۹۲) .
10. رجال الطوسى ، ص ۳۵۹ (ش ۵۳۲۱) .
11. رجال الطوسى ، ص ۳۶۰ (ش ۵۳۳۰) .
12. رجال الطوسى ، ص ۳۶۵ (ش ۵۴۲۱) .
13. رجال الطوسى ، ص ۳۶۶ (ش ۵۴۳۷) .
14. رجال الطوسى ، ص ۳۹۱ (ش ۵۷۶۲) .
