۲ . ابو الحسين

علاّمه حلّى در خلاصة الأقوال، در شرح حال سيّد مرتضى ، ضمن بيان اخبار وفات وى ، تصريح نموده كه غسل او را «ابو الحسين احمد بن عبّاس نجاشى» به همراه سيّد ابو يعلى محمّد بن حسن جعفرى و سَلاّر بن عبد العزيز ، بر عهده داشته اند . ^۱ اين ، در حالى است كه در همين كتاب (چاپ ايران) ، در شرح احوال خود نجاشى، اين كنيه براى وى ذكر نشده است . ^۲
علاّمه حلّى ، در پايان اجازه مفصّل خود به بنى زهره نيز تصريح نموده كه به آنان اجازه مى دهد تا رجال شيخ را از طريق ابو الحسين احمد بن على نجاشى ، نقل كنند . ^۳
همچنين در ابتداى جزء اوّلِ برخى از نسخه هاى رجال النجاشى و نيز در ابتداى جزء دوم برخى ديگر از نسخه هاى آن ، كنيه «ابو الحسين» آمده است .
نيز شيخ حسن بن زين الدين (صاحب معالم) در التحرير الطاووسى ، در بيان مصادر كتابش ، از مقدّمه ابن طاووس نقل نموده كه : كتاب ابو الحسين احمد بن عبّاس نجاشى اسدى ، از جمله مصادر وى است . ^۴
آنچه به نظر مى رسد ، اين كه: از مجموع كلمات اين بزرگان، با توجّه به وجود هر دو كنيه در يك كتاب (براى نمونه، كتابى همچون خلاصة الأقوال علاّمه حلّى) استفاده مى شود كه نجاشى دو كنيه داشته است و نسبت اشتباه دادن به يكى از آن دو، وجهى ندارد.

كنيه نجاشى

كنيه نجاشى همانند نام وى ، در ميان رجاليان ، مورد اختلاف قرار گرفته است . كنيه هاى مختلفى كه رجاليان براى نجاشى ذكر كرده اند ، عبارت اند از :

۱ . ابو العبّاس

گروهى از رجاليان ، كنيه نجاشى را «ابو العبّاس» دانسته اند . از جمله ، علاّمه حلّى در خلاصة الأقوال در شرح حال نجاشى ، تصريح نموده كه :
كان أحمد يكنّى أبا العبّاس ـ رحمه اللّه ـ . ^۱
وى در پايان همين شرح حال ، در بيان تاريخ وفات و محلّ وفات وى ، از او با همين كنيه ياد كرده است .
همچنين على بن طاووس در باب نوافل شهر رمضان كتاب الإقبال ، در مقام توثيق على بن فضّال ، به گفته «ابو العبّاس نجاشى» اعتماد كرده است . ^۲
نيز مير داماد در الرواشح السماويّة، از وى با عنوان : «ابو العبّاس نجاشى» ياد نموده است. ^۳