171
بازشناسي منابع اصلي رجال شيعه

الف . ترتيب

در كتابشناسى ها چند كتاب با اين نام معرّفى شده اند ، از جمله :
۱ . ترتيب النجاشى (تأليف شيخ محمّدتقى خادم انصارى) .
مؤلّف اين كتاب (م ق ۱۱ ق) نام افرادى را كه در رجال النجاشى آمده اند ، بر اساس ترتيب الفبايى حروف و بدون هيچ گونه تصرّفى در متن ، تنظيم كرده است . وى مقدّمه و طبقه اوّل مؤلّفان را بدون هيچ تغييرى از رجال النجاشى آورده است .
او در باب نام ها ، از آدم بن اسحاق شروع كرده و تا باب كنيه ها پيش رفته كه آخرين نام موجود در اين كتاب ، ابو يحيى مكفوف است . وى تأليف اين كتاب را در اواسط شعبان سال ۱۰۰۶ ق به پايان برده است .
شيخ آقابزرگ تهرانى ، نسخه اى از اين كتاب را كه به خطّ محمّد سلمان شريف در مكّه و در تاريخ ۲۶ ربيع الثانى سال ۱۰۲۴ ق نگاشته شده بوده ، در كتابخانه مُلاّ محمّدعلى خوانسارى ديده است . ۱
۲ . ترتيب النجاشى (تأليف شيخ داوود بن حسن بحرانى) .
مؤلّف اين كتاب ، رجال الكشّى و معانى الأخبار را نيز مرتّب كرده است . شيخ آقابزرگ تهرانى ، اين كتاب را از لؤلؤة البحرين به نقل از شيخ عبد اللّه سماهيجى ، معرّفى نموده است . ۲
۳ . ترتيب النجاشى (تأليف مُلاّ عناية اللّه قُهپايى) .
قهپايى (زنده در ۱۰۱۶ق) كه ديگر كتاب هاى رجالى قدما را نيز ترتيب داده است ، ابتدا رجال النجاشى را ترتيب داد و سپس آن را در كنار ترتيب كتاب هاى ديگر نهاد و
جامع بزرگ رجالى خويش ، يعنى مجمع الرجال را به وجود آورد . وى بر اين كتاب ، حاشيه هايى نگاشته كه با رمز «ع» قابل شناخت اند . ۳
۴ . تجريد أسانيد النجاشى (تأليف سيّد آقا حسين بن على طباطبايى بروجردى) .
[آية اللّه ] آقا سيّد حسين طباطبايى بروجردى (م ۱۳۸۰ق)، اسناد موجود در رجال النجاشى را فهرست و تنظيم ، و ترتيب خاصّى از رجال ، اساتيد و شاگردان آنان را ارائه نموده است .
اين كتاب به وسيله انتشارات آستان قدس رضوى ، به تصحيح و تحرير شيخ حسن نورى ، در سال ۱۴۱۳ ق ، نشر يافته است .

1. ر.ك : الذريعة ، ج ۴ ، ص ۷۰.

2. الذريعة، ج ۴، ص ۷۰ .

3. رياض العلماء ، ج ۴ ، ص ۳۰۴ ؛ الذريعة ، ج ۴ ، ص ۷۰ و ۷۱ .


بازشناسي منابع اصلي رجال شيعه
170

گفتار پنجم : كتاب هاى نگاشته شده بر محور «رجال النجاشى»

از آن جا كه رجال النجاشى ، در نزد عالمان بزرگ شيعه اهمّيت ويژه اى داشته و در قرون متمادى مورد مراجعه و عنايت آنان بوده ، بر محور آن ، تأليفاتى سامان يافته است .
در اين گفتار ، گزارش اجمالى هر يك از اين تأليفات را ارائه مى نماييم ، با اين
توضيح كه اين تأليفات را غالبا مى توان در عنوان هاى : ترتيب ، حاشيه و شرح ، تنظيم نمود :

  • نام منبع :
    بازشناسي منابع اصلي رجال شيعه
    سایر پدیدآورندگان :
    محمدکاظم رحمان‌ستایش و محمدرضا جدیدی نژاد
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1384
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 5623
صفحه از 569
پرینت  ارسال به