423
بازشناسي منابع اصلي رجال شيعه

نكته

در پايان اين بحث ، بايد به اين نكته اشاره كنيم كه خبر دادن از وجود «غلط هاى بسيار» در كتاب كشّى هرگز در مقايسه با ديگر منابع رجالى ، موجب ضعف كتاب وى نمى گردد ؛ زيرا بزرگان رجالى اى چون : شيخ طوسى و نجاشى ، و پس از آنان ، افرادى
چون : ابن داوود و علاّمه حلّى ، نيز در كتاب هايشان ، غلط هاى بسيارى را مرتكب شده اند . ۱
البتّه وجود اين غلط ها ، موجب ضعف كلّىِ كتاب اينان نگرديده است ، هرچند دقّت در يكايك آراى رجالى آنان ضرورى است .
علاوه بر اين ، اين توصيف ، تنها از سوى نجاشى انجام گرفته و متأخّران ، آن را يا به تبعيّت و يا به نقل از وى ، بيان كرده اند . شيخ طوسى نيز كه معاصر نجاشى بوده ، در كتاب هاى رجالى اش هيچ اشاره اى به وجود غلط هاى بسيار در كتاب كشّى رحمه اللهننموده است .
پس ممكن است چنين بگوييم كه :
الف . شايد غلط هاى مورد نظر نجاشى ، از ديدگاه مرحوم شيخ ، غلط نبوده اند .
ب . بسيارىِ غلط ها ، امرى نسبى است و تعيين حدود آن به طور دقيق ، امكانپذير نيست .

1. اهل فن ، بسيارى از اين غلط ها را برشمرده اند. براى اطّلاع بيشتر ، ر . ك : سماء المقال ، ج ۱ ، ص ۲۰۵ ـ ۲۱۳ (در بيان غلط هاى نجاشى) و ج ۱ ، ص ۲۳۱ ـ ۲۳۵ (در بيان غلط هاى علاّمه حلّى) و ج ۱ ، ص ۲۸۰ (در بيان غلط هاى رجال ابن داوود) ؛ قاموس الرجال ، ج ۱ ، ص ۵۲ ـ ۵۴ (در بيان غلط هاى شيخ طوسى و نجاشى) .


بازشناسي منابع اصلي رجال شيعه
422
  • نام منبع :
    بازشناسي منابع اصلي رجال شيعه
    سایر پدیدآورندگان :
    محمدکاظم رحمان‌ستایش و محمدرضا جدیدی نژاد
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1384
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 5727
صفحه از 569
پرینت  ارسال به