۰.ای علی! سه ویژگی از مکارم اخلاق است: به آن که از تو دریغ نموده است، عطا کنی؛ با آن که از تو بریده است، ارتباط برقرار کنی؛ و از آن که به تو ستم کرده است، در گذری.
این نقل بدین شکل در دیگر منابع نیامده است. روش بررسی در این متون، آن است که خودِ صفات مکارم ـ نه اصطلاح مکارم الأخلاق ـ جستجو شوند تا مشخص شود در چه منابعی و با چه تعبیرهایی آمدهاند. بررسی نشان میدهد که این صفات سهگانه در منابع شیعی همچون: تحف العقول، معانی الاخبار، الأمالی صدوق، مشکاة الانوار، روضة الواعظین، الزهد حسین بن سعید و در منابع اهل سنّت، مانند: المستدرک علی الصحیحین، سنن الکبری، المعجم الکبیر و المعجم الأوسط، مکارم الأخلاق ابن ابی الدنیا و جزء ابن عمشلیق آمده است.
جمعآوری این متون نشان میدهد که اوّلاً در نقلهای شیعی، گوینده سخن، گاه پیامبر خدا صلی الله علیه و اله و گاه امام صادق علیه السلام است. روایتهای پیامبر خدا صلی الله علیه و اله، گاه خطاب به امیر مؤمنان علیه السلام و گاه خطاب به فرد نامعلوم و گاه خطاب به جمع نامعلوم است. روایتهایی که به امام صادق علیه السلام برمیگردند، چهار خصلت را برای مکارم الأخلاق برشمردهاند که از کلام پیامبر خدا صلی الله علیه و اله یک خصلت، بیشتر بیان شده است.
ثانیاً در این منابع، تعبیرهای متفاوتی به کار رفته است. در معانی الأخبار و الأمالی صدوق، روضة الواعظین و مشکاة الانوار، همان تعبیر «مکارم الأخلاق»، در تحف العقول تعبیر «خیر أخلاق الدنیا والآخرة» و در الزهد حسین بن سعید بدون تعبیری خاص (جدول شماره ۱۲) پس در منابع شیعی، چهار روایت با اعتبار منبع «الف/۶» و «الف/۷» و «ب/۳» و «ب/۸» و «ج/۴» داریم که به تعبیر مکارم الأخلاق در باره آنها وارد شده است.