25
بررسی و تحلیل روایات «مکارم الأخلاق»

از میان کتاب‌شناسان اهل سنّت نیز حاجی خلیفه در کشف الظنون به کتاب ابن ابی الدنیا اشاره می‌کند و همچنین اسماعیل باشا در کتاب ایضاح المکنون فی الذیل علی کشف الظنون، به چند کتاب دیگر اشاره می‌کند و از کتب متقدّمان، کتاب خرائطی را ذکر کرده است.۱

به هر روی، نگارش این کتاب‌ها بویژه در صده‌های نخستین اسلام، حکایت از اهمیت این موضوع و توجّه به چنین مفاهیمی در حوزه متون اسلامی بوده است.

1.. ر.ک: ایضاح المکنون فی الذیل علی کشف الظنون: ج۴.


بررسی و تحلیل روایات «مکارم الأخلاق»
24

ج ـ مکارم الأخلاق، طبرانی (م۳۶۰ق)

نویسنده، در این کتاب، ۲۳۹ روایت را در بیش از چهل باب، نقل کرده است. این نویسنده نیز همانند نویسندگان گذشته، کتاب را در موضوع مکارم الأخلاق نگاشته‌ است. از حیث سبک نگارش نیز به خرائطی نزدیک‌تر است.

د ـ مکارم الأخلاق، طبرسی (م۵۴۸ق)

نویسنده در قرن ششم می‌زیسته است؛ امّا علی رغم شهرت، تاریخ و محلّ تولّد وفات وی مشخّص نیست. البته سید محسن امین در أعیان الشیعه نوشته است که او در سبزوار وفات یافته است و جنازه‌اش به مشهد منتقل شده و در آن جا دفن شده است.۱ ایشان نیز مفهوم خاص مکارم الأخلاق را برای تقریباً تمام اخلاق به کار برده است و بیشتر مباحث اخلاقی و مستحبّات را بیان کرده است.

البته کتب نوشته شده در این موضوع، فراوان است؛ امّا ما به دلیل اختصار، به چند مورد مهم آن اشاره کردیم. برای اطلاع باید یادآوری کرد که کتاب‌شناس بزرگ شیعه، آقا بزرگ طهرانی در الذریعه،۲ بیش از ده کتاب با این عنوان ذکر می‌کند که یکی از آنها منسوب به ابی جعفر احمد بن محمّد برقی (م۲۷۴ یا ۲۸۰ق) است که هم‌اکنون وجود ندارد و بقیه به قرن شش به بعد منسوب هستند. کتاب طبرسی نیز جزء همین موارد به شمار می‌رود.

1.. أعیان الشیعة، ج۲۳، ص۹ ـ ۱۵.

2.. الذریعه، ج۲۲، ص۱۴۶ ـ ۱۵۰.

  • نام منبع :
    بررسی و تحلیل روایات «مکارم الأخلاق»
    سایر پدیدآورندگان :
    حمزه عبدی و عباس پسندیده
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1394
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 41542
صفحه از 223
پرینت  ارسال به