فهرست منابع

۱. الاحتجاج علی أهل اللجاج؛ أبو منصور أحمد بن علیّ بن أبی طالب الطَّبَرسی «ق۶ق». تحقیق: دار النعمان، نجف: دار النعمان ۱۳۸۶ق.

۲. الاختصاص؛ المنسوب إلى أبی عبداللّه‏ محمّد بن محمّد بن النعمان العكبری البغدادی (الشیخ المفید) (م۴۱۳ق)، تحقیق: علی أكبر الغفّاری، قم: مؤسّسة النشر الإسلامی، ۱۴۱۴ق، چهارم.

۳. اخلاق پژوهی حدیثی، عباس پسندیده، قم: دار الحدیث.

۴. اخلاق دینی در اندیشه شیعی، محمد نصر اصفهانی، قم: نهاوندی، ۱۳۷۸ش.

۵. أدب الدنیا و الدین، أبو الحسن علىّ بن محمّد الماوردى البصرى (م۴۵۰ ق)، تحقیق: یاسین محمّد السواس، بیروت: دار ابن كثیر، ۱۴۱۳ق، اوّل.

۶. الأدب المفرد، أبو عبداللّه‏ محمّد بن إسماعیل البخاری (م۲۵۶ق)، تحقیق: محمّد بن عبدالقادر عطا، بیروت: دار الكتب العلمیة.

۷. إرشاد القلوب، أبو محمّد الحسن بن أبی الحسن الدیلمی (م ۷۱۱ ق)، بیروت: مؤسّسة الأعلمی، ۱۳۹۸ق، چهارم.

قطع رابطه کردن و ظلم کردن. شاید وجه کرامت این سه در این باشد که فرد می‌تواند مقابله به مثل کند؛ امّا با یک پله فراتر رفتن، واکنشی کریمانه و فضیلت‌مدارانه نشان می‌دهد.

امّا سومین روایت از روایات مکارم اخلاق عام، روایتی است از امام صادق علیه السلام که در آن سه صفت مطرح شده است: الصفح عن الناس، مواساة الرجل أخاه فی ماله، و ذكر اللّه كثیراً. به نظر می‌رسد دو مورد آن در روایات پیشین آمده بود؛ یکی «الصفح عن الناس» که با عفو یکی است، و دیگری «مواساة الرجل أخاه فی الدین» که ذکر آن نیز راه برقراری ارتباط هوشیارانه با خداوند بوده و از آن طریق موجب بروز صفات اخلاقی می‌گردد. آنچه مهم است این که این صفت، یکی از عوامل بسیار مهم در تحقّق انواع فضایل و ارزش‌های اخلاقی است و شاید به همین جهت نیز جزء مکارم اخلاق قرار گرفته است.