داشته باشد،۱ توصیه شده و تصریح شده که حقیقت ایمان، ترجیح صداقتی است که زیان دارد بر دروغی که سود دارد.۲ لذا امام زین العابدین علیه السلام آن را از خداوند طلب میکند.۳
از همه این موارد و موارد دیگری که مجال طرح آنها در این جا نیست، روشن میشود که صداقت، جایگاه مهمی در معارف اسلامی دارد و به همین دلیل است که به عنوان یکی از مکارم اخلاق، معرفی شده است.
۵. ادای امانت
از موضوعاتی که در زندگی انسان رخ میدهد، امانتدهی و امانتداری است. زندگی اجتماعی و گوناگونیِ ابعاد آن، اقتضا دارد که گاه چیزی از اموال یک نفر، نزد دیگری به امانت گذاشته شود. این موقعیت، زمینه مسئله «ادای امانت» است که در ادامه به آن میپردازیم.
1.. قال النبی صلی الله علیه و اله: یا علی، اصدُقْ وإنْ ضَرَّكَ فی العاجِلِ فانّه ینْفَعُكَ فی الآجلِ، ولا تَكْذِبْ وإنْ ینْفَعْكَ فی العاجِلِ فإنَّه یضُرُّكَ فی الآجِلِ (وصیة النبی صلی الله علیه و اله لعلی بن ابی طالب، ص۲۷).پیامبر خدا صلی الله علیه و اله: یا علی علیك بالصدق وأن ضرك فی العاجل كان فرجا لك فی الآجل (تاریخ دمشق، ج۶۳، ص۱۲۲).
2.. امام علی علیه السلام: الإیمانُ أن تُؤثِر الصِّدقَ حیثُ یضُرُّكَ، على الكِذبِ حیثُ ینفَعُكَ (نهج البلاغة، حکمت ۴۵۸).امام علی علیه السلام: إنَّ مِن حَقیقَةِ الإِیمانِ أن یؤثِرَ العَبدُ الصِّدقَ حَتّى نَفَرَ عَنِ الكَذِبِ حَیثُ ینفَعُ، ولا یعدُ المَرءُ بِمَقالَتِهِ عِلمَهُ (تحف العقول، ص۲۱۷؛ مشكاة الأنوار، ص۳۰۰، ح۹۲۳؛ بحار الأنوار، ج۷۸، ص۵۶، ح۱۱۳).
3.. وأسأَلُكَ المَخرَجَ بِالبَیانِ مِن كُلِّ شُبهَةٍ، وَالفَلجَ بِالصَّوابِ فی كُلِّ حُجَّةٍ، وَالصِّدقَ فیما عَلَی ولی، وذَلِّلنی بِإِعطاءِ النَّصَفِ مِن نَفسی فی جَمیعِ المَواطِنِ، فِی الرِّضا وَالسَّخَطِ وَالتَّواضُعِ وَالفَضلِ، وتَركِ قَلیلِ البَغی وكَثیرِه فِی القَولِ مِنّی وَالفِعلِ (الإقبال، ج۱، ص۳۱۳ ـ ۳۳۹؛ مصباح المتهجّد، ص۵۵۰ ـ ۵۷۷؛ تهذیب الأحكام، ج۳ ، ص۷۷ ـ ۱۰۰؛ المصباح، كفعمی، ص۷۵۵ ـ ۷۶۹؛ بحار الأنوار، ج۹۸، ص۱۲۳ ـ ۱۴۰).