مکارم اخلاق پیامبران است. پیامبران ـ که بالاترین درجه علم و آگاهی را دارند ـ، همیشه در رسالت خود، با افراد جاهل و نادان روبهرو میشوند. این حقیقت، نیازمند حلم است تا بتواند فشار موقعیت را کاهش دهد و رسالت آنها را با مشکل رو به رو نسازد.
۶. حُسن خلق
حُسن خلق، یکی از مفاهیمی است که مورد تأکید جدّی اسلام است. در روایات از آن به عنوان عامل سعادت،۱ نیمی از دین۲ و ایمان،۳ بهترین نیکی،۴ خیر دنیا و آخرت،۵ و مایه تقرّب به خداوند متعال۶ یاد شده است. این صفت را مورد بررسی قرار میدهیم تا بتوانیم جایگاه آن را بهتر شناسایی کنیم:
معنای حُسن خلق
حُسن، به معنای زیبایی و نیکویی و خُلق، به معنای سجیه۷ و شمایل درونی است؛ امّا معنای این اصطلاح، ترکیبی از معنای لغوی هر دو واژه
1.. امام صادق علیه السلام: من سعادة الرجل حسن الخلق (مستدرک الوسائل، ج۸، ص۴۴۶، ح۹۹۵۲).
2.. پیامبر خدا صلی الله علیه و اله: حسن الخلق نصف الدین (الخصال، ص۳۰، ح۱۰۶).
3.. پیامبر خدا صلی الله علیه و اله: حسن الخلق نصف الایمان (الخصال، ص۳۰؛ تاریخ بغداد، ج۱۲، ش۱۱).امام صادق علیه السلام: من الایمان حسن الخلق و اطعام الطعام (الكافی، ج۴، ص۵۰، ح۲).
4.. أمیر مؤمنان علیه السلام: إن أحسن الحسن الخلق الحسن (الخصال، ص۲۹، ح۱۰۲؛ مسند الشهاب، ج۲، ص۱۰۸).
5.. قالت أم سلمة لرسول اللّه صلی الله علیه و اله: بأبی أنت وأمی، المرأة یكون لها زوجان فیموتان فیدخلان الجنة لأیهما تكون؟ قال: یا أم سلمة، تخیر أحسنهما خلقا وخیرهما لأهله، یا أم سلمة، إن حسن الخلق ذهب بخیر الدنیا والآخرة (الخصال، ج۱، ص۴۳).
6.. امام سجاد علیه السلام: ان اقربكم من اللّه اوسعكم خلقاً (الكافی، ج۸، ص۶۹).
7.. الخُلُق و الخلیقه: الطبیعه و الجوهری فی الصحاح یقول: الخُلُق: السجیه (العین، ج۴، ص۱۵۱).«خُلق» و هو السجیه لان صاحبه قد قدِّر علیه و فلان خلیق بكذا و اَخلِق به ما اَخلَقَه ای هو ممن یقدر فیه ذلك و الخَلاق: النَصیب لانه قد قُدِّر لكل احد نصیبه (معجم مقاییس اللغة، ج۲، ص۲۱۳).