صله رحم در اسلام
در آیه نخست سوره نساء آمده است که خداوند متعال، انسان را از «نفس واحدی» آفرید و جفتش را نیز از او آفرید، و از آن دو، مردان و زنان بسیاری به وجود آورد و در زمین پراکنده کرد. از این رو، تأکید جدی دارد که از خدا پروا دارید و با خویشاوندان، قطع رابطه نکنید که خدا همواره بر شما نگهبان است و از هر آنچه انجام می‌دهید، آگاه است.۱ جالب این که آن را به نوعی به خود نسبت داده و فرموده است: «اتقوا اللّه»؛ یعنی تقوای الهی در صله رحم است.۲ امام رضا علیه السلام تصریح دارد که اگر کسی صله رحم انجام ندهد، تقوای الهی را رعایت نکرده است.۳
مرحوم علّامه طباطبایی در باره این آیه شریف می‌گوید: خداوند متعال در این آیه میخواهد مردم را به تقوا و پروا داشتن از پروردگار خویش دعوت کند؛ مردمی که در اصلِ انسانیت و در حقیقتِ بشریت، با هم متّحدند و در این حقیقت بین زنشان و مردشان، صغیرشان و کبیرشان، عاجزشان و نیرومندشان، فرقی نیست. دعوت کند تا مردم در باره خویش به این بیتفاوتی پی ببرند تا دیگر مرد به زن و کبیر به صغیر ظلم نکند، و
1.. (یا أَیهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمُ الَّذِی خَلَقَكُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ وَخَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَبَثَّ مِنْهُمَا رِجَالًا كَثِیرًا وَنِسَاءً وَاتَّقُوا اللّه الَّذِی تَسَاءَلُونَ بِهِ وَالْأَرْحَامَ إِنَّ اللّه كَانَ عَلَیكُمْ رَقِیبًا) (سوره نساء، آیۀ ۱).
2.. عن جمیل بن دراج قال: سألت أبا عبد اللّه علیه السلام عن قول اللّه جل ذكره: (واتقوا اللّه الذی تساءلون به والأرحام إن اللّه كان علیكم رقیبا" قال: فقال: هی أرحام الناس، إن اللّه عز وجل أمر بصلتها وعظمها، ألا ترى أنه جعلها منه) (الکافی، ج۲، ص۱۵۰، ح۱).
3.. عن أبی الحسن الرضا علیه السلام قال: إن اللّه عز وجل أمر بثلاثة مقرون بها ثلاثة أخرى: أمر بالصلاة والزكاة فمن صلى ولم یزك لم تقبل منه صلاته، وأمر بالشكر له وللوالدین، فمن لم یشكر والدیه لم یشكر اللّه، وأمر باتقاء اللّه وصلة الرحم، فمن لم یصل رحمه لم یتق اللّه عز وجل (الخصال، ص۱۵۶، ح۱۹۶).
