هر چيزى آگاه است .
اين آيه به خلوت هاى گروهى اشاره دارد كه در جاى خود ، بحث آن خواهد آمد . ^۱ آنچه در اين جا مورد توجّه است ، اين است كه هر نهانكارى اى در هر جايى كه اتفاق بيفتد ، خداوند ، همراه پنهانكاران است و شاهد رفتارشان .
در برخى ديگر از آيات ، حقيقتِ ياد شده به گونه ديگرى آمده و از خداوند به عنوان «مراقب» ياد شده است :
إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلَيْكُمْ رَقِيبًا . ^۲ خداوند ، همواره مراقب شماست .
و يا آمده است :
وَ كَانَ اللَّهُ عَلَى كُلِّ شَىْ ءٍ رَقِيبًا . ^۳ و خداوند ، مُراقب هر چيزى است .
همچنين اين واقعيت با واژه «شهادت» نيز آمده است :
وَأَنتَ عَلَى كُلِّ شَىْ ءٍ شَهِيدٌ . ^۴ و تو بر هر چيزى شاهدى .
همراه بودن ، مراقب بودن ، شاهد بودن و ... سبب شده تا خداوند از هر آشكار و نهانى آگاه باشد . خداوند مى فرمايد :
أَوَ لاَ يَعْلَمُونَ أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ مَا يُسِرُّونَ وَ مَا يُعْلِنُونَ . ^۵ آيا نمى دانند كه خداوند ، آنچه را پنهان مى سازند و آنچه را آشكار مى سازند ، مى داند .
همچنين در جاى ديگر مى فرمايد :

خطا دارد . ^۱

۵ . خداوند

لايه پنجم نظارت ، نظارت خداوند متعال است . خداوند متعال ، عالى ترين و فراگيرترين نظارت را دارد . نظارت خداوند ، نقص هاى نظارت هاى پيشين را ندارد . خداوند ، در هر مكانى و هر زمانى وجود و حضور دارد . هيچ مكانى و هيچ زمانى بدون حضور خداوند نيست . در قرآن كريم آمده است :
هُوَ مَعَكُم أيْنَما كُنْتُم وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ . ^۲ او با شماست ، هر جا كه باشيد ، و خداوند به آنچه انجام مى دهيد ، بيناست .
براساس همين همراهى است كه قرآن كريم مى فرمايد هيچ نجوايى از خدا پنهان نيست :
أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ مَا فِى السَّمَـوَ تِ وَ مَا فِى الْأَرْضِ مَا يَكُونُ مِن نَّجْوَى ثَلَـثَةٍ إِلاَّ هُوَ رَابِعُهُمْ وَ لاَ خَمْسَةٍ إِلاَّ هُوَ سَادِسُهُمْ وَ لاَ أَدْنَى مِن ذَ لِكَ وَ لاَ أَكْثَرَ إِلاَّ هُوَ مَعَهُمْ أَيْنَ مَا كَانُواْ ثُمَّ يُنَبِّئُهُم بِمَا عَمِلُواْ يَوْمَ الْقِيَـمَةِ إِنَّ اللَّهَ بِكُلِّ شَىْ ءٍ عَلِيمٌ . ^۳ آيا نمى بينى خداوند به آنچه در آسمان هاست و به آنچه در زمين است ، آگاه است ؟ هيچ نجواى سه نفره اى نيست ، مگر آن كه او چهارمين است ، و هيچ نجواى پنج نفره اى نيست ، مگر آن كه او ششمين است ، و نه كمتر از اين و نه بيشتر ، مگر اين كه او با آنهاست ، هر جا كه باشند . سپس در روز قيامت ، آنها را به آنچه انجام داده اند ، خبر خواهد داد . به درستى كه خداوند به