علّت وجود رابطه معكوس ميان كم رويى و دانش ، اين است كه دانش آموزى ، همراه با نوعى تلخى است . تلخى دانش آموختن در اين است كه فرد ، عملاً مى پذيرد كه «نمى داند» و لذا پاى درس كس ديگرى كه «استاد» ناميده مى شود ، زانو مى زند و بدين وسيله اعلام مى كند كه او بيش از وى مى داند و مى فهمد . بنا بر اين ، كسى كه بخواهد اهل دانش گردد ، بايد اين پيام هاى نه چندان بزرگ و مهم را بپذيرد . ۱ كسى كه نتواند اين مسئله را براى خود حل كند ، به جهت كم رويى و شرم از مردم ، از آموختن دانش ، منصرف مى گردد . به همين جهت ، امام صادق عليه السلام ، در روايتى ، كم رويى را به عنوان يكى از موانع سه گانه آموختن دانش معرّفى كرده است . دانش آموختن ، افزون بر انگيزه درست دانشجويى و ميل به آگاهى ، مى تواند به سه انگيزه ديگر انجام شود : ريا ، فخرفروشى و مجادله ، و ممكن است به سه انگيزه ترك شود : ميل به نادانى ، بى رغبتى به دانش و كم رويى يا شرم از مردم . لذا حضرت ، مى افزايد كه نه با آن سه انگيزه ، به دنبال دانش باشيد و نه به جهت اين سه انگيزه ، آن را ترك كنيد :
۰.يَا ابنَ النُّعمانِ ! لاتَطلُبِ العِلمَ لِثَلاثٍ : لَتُرائِي بِهِ ولا لِتُباهِىَ بِهِ ولا لِتُمارِىَ . ولا تَدَعهُ لِثَلاثٍ : رَغبَةٍ فِي الجَهلِ ، وزَهادَةٍ فِي العِلمِ ، وَاستِحياءٍ مِنَ النّاسِ . ۲
۰.اى پسر نعمان ! دانش را براى سه هدف مجوى : اين كه با آن ريا كنى يا فخر بفروشى و يا مجادله نمايى . همچنين آن را به سه جهت ، ترك مكن : ميل به نادانى ، بى رغبتى به دانش و شرم كردن از مردم .
كسى كه چيزى را نمى داند ، بايد آن را فراگيرد و نگذارد شرم از مردم ، مانع گردد . امام على عليه السلاممى فرمايد :
