فصل پنجم : حيا و جامعه

جامعه ، صحنه اجتماع انسان هاست و شب هنگام ، صحنه عمومى جامعه ، خالى از انسان ها . با طلوع خورشيد و آغاز روز ، مردم ، آرام آرام از خانه ها بيرون آمده ، در صحن عمومى جامعه جمع مى شوند . اين جاست كه مسئله ارتباط ميان افراد ، پديد مى آيد . مهندسى صحيح ارتباط ميان آحاد جامعه ، نقش بسيار مهمّى در سلامت جامعه و پويايى آن خواهد داشت . يكى از عوامل مهم در تنظيم روابط اجتماعى ، حياست كه در اين فصل ، برخى جنبه هاى آن را مورد بررسى قرار مى دهيم .

حيا ، مبناى ارتباط سالم و پايدار

هر رابطه اى بر اساس و پايه اى شكل مى گيرد و به تناسب آن ، ويژگى هاى متفاوت مى يابد . گاهى مبناى يك رابطه ، «ترس» است و گاهى «طمع» . رابطه مبتنى بر اين دو مبنا ، هم « ناسالم » است و هم « ناپايدار » . در مبناى ترس ، هدف رابطه ، كسب ايمنى است و رابطه ، هنگامى فراخوانى مى شود كه فرد ، در موقعيت تهديد قرار گرفته باشد و تا وقتى پايدار است كه تهديد ، وجود داشته باشد . به مجرّد اين كه ايمنى حاصل شود ، رابطه قطع مى گردد ، تواضع ، جاى خود را به غرور مى دهد ، برخورد شايسته فرد تغيير مى كند و به رفتار نامناسب تبديل مى شود و فرد ، رويگردان مى شود ؛ گويا هيچ وقت در موقعيت تهديد نبوده و طرف مقابل ، هيچ قدمى براى امنيت وى برنداشته است .

خطر بيرون رفتن زن از خانه نيست . ^۱ اين كار ، مانند راه دادن دشمن به درون يك دژ است . افرادى كه فاسق اند و يا چشم ناپاك دارند و حدود خود و ديگران را رعايت نمى كنند ، شايسته ارتباط نيستند . اين گونه ارتباط ها ، ميزان حياى خانواده را كاهش مى دهد و گاه ممكن است به روابط نامشروع نيز منجر شود . بنا بر اين ، گزينش و ارزيابى طرف هاى رابطه با معيار حيا ، يكى از اصول مهم در حفظ سلامت خانواده و حياى افراد است .

ـ رابطه به چه شكلى برقرار مى شود ؟

گذشته از اين كه بهتر است با افراد ناباب و بى حيا ، رابطه برقرار نشود ، شكل رابطه با افراد و خانواده هاى گزينش شده نيز بهتر است مطابق معيارهاى حيا باشد . برخى ارتباط ها ممكن است فاقد عنصر حيا باشند . اختلاط زن و مرد ، رعايت نكردن پوشش مناسب ، شوخى با نامحرم ، بلند بودن صداى زنان و نرم و نازك صحبت كردن آنان ، تماشا كردن فيلم هاى سكس با يكديگر و كارهايى از اين قبيل ، مواردى هستند كه با معيار حيا ، مطابقت ندارند و تأثيرات مخرّبى بر حياى خانواده خواهند داشت . اين شكل از رابطه را نمى توان داراى ويژگى حيا دانست . در رابطه هاى مبتنى بر حيا ، كمترين اختلاط با نامحرم ، ديده مى شود و كمترين صحبت با نامحرم ، صورت مى پذيرد ، پوشش مناسبْ رعايت مى شود و خلاصه ، از هر عملى كه مرزهاى حيا و عفّت را تهديد كند ، پرهيز مى شود .