215
پژوهشي در فرهنگ حيا

روابط جنسى آنها نقش مهمّى در حفظ حياى فرزندان دارد . همچنين رعايت عفّت كلام و پرهيز از شوخى هاى جنسى و به زبان آوردن امور جنسى در حضور فرزندان نيز تأثيرگذار خواهد بود .
نكته ديگر ، جداسازى محلّ خواب كودكان است . هنگامى كه كودكان به سن تميز و تشخيص مى رسند ، بهتر است محلّ خواب آنان از يكديگر جدا باشد و در يك تشك يا تخت نخوابند . اين مسئله ، اختصاص به جنس مخالف ندارد ؛ بلكه محلّ خواب دختر از پسر و دختر از دختر و پسر از پسر بايد جدا باشد . ۱ اين كار ، اقدامى ايمنى بخش است كه حيا و عفاف آنان را حفظ مى كند .
۷ . حيا بر پايه حرمت و كرامت ، استوار است . به همين جهت ، احترام قائل شدن براى فرزندان و حفظ حرمت آنان و كريم النفس بار آوردن آنان ، از اقدامات اساسى در پرورش حياست . بايد به فرزندان ، شخصيت داد و از تحقير آنان و توهين به آنان ، پرهيز كرد ، خطاها و لغزش هاى آنان را به رُخ نكشيد و از سرزنش بيش از اندازه آنان پرهيز نمود . ۲ اگر فرزند از رفتار بد خود ، پشيمان و

1.رسول خدا فرمود : «الصبى والصبى ، والصبى والصبية ، والصبيّة والصبيّة يفرق بينهم فى المضاجع لعشر سنين ؛ در ده سالگى ميان بستر پسرها ، و دخترها و پسرها ، و دخترها فاصله انداخته مى شود» (كتاب من لايحضره الفقيه ، ج ۳ ، ص ۴۳۶) . وروى أنّه يفرق بين الصبيان في المضاجع لست سنين ؛ و روايت شده كه در سن شش سالگى ميان بستر كودكان فاصله انداخته مى شود (همان ، ج ۳ ، ص ۴۳۶) . همچنين از ايشان روايت شده است : «إذا بلغ أولادكم سبع سنين ، ففرّقوا بين فرشهم ؛ هر گاه فرزندان شما به هفت سالگى رسيدند ، ميان بسترهاى آنان فاصله اندازيد» (المستدرك على الصحيحين ، ج ۱ ، ص ۲۰۱ ؛ سنن الدار قطنى ، ج ۱ ، ص ۲۳۰) .

2.امام على عليه السلام فرموده است : «لا تكثر العتاب فانه يورث الضغينة ويجر الى البغضة واستعتب من رجوت اعتابه ؛ از سرزنش زياد بپرهيز كه كينه را همراه مى آورد و به دشمنى كشيده مى شود» . (تحف العقول ، ص ۸ ؛ بحار الأنوار ، ج ۷۷ ، ص ۲۳۱) همچنين از ايشان روايت شده : «الإفراط فى الملامة يشب نيران اللجاج ؛ زياده روى در سرزنش كردن ، آتش لجبازى را شعله ور مى سازد» . (تحف العقول ، ص ۸۴ ؛ بحار الأنوار ، ج ۷۷ ، ص ۲۱۲) نيز در روايت ديگرى آمده : «إياك أن تكرر العتب ؛ فإن ذلك يغرى بالذنب ويهون العتب ؛ از تكرار سرزنش كردن بپرهيز كه اين كار ، او را به گناه تشويق مى كند و اثر سرزنش از ميان مى رود» . (غرر الحكم ، ح ۳۷۴۸)


پژوهشي در فرهنگ حيا
214

متوقّف بر اين است كه والدين ، فرزند خود را به اين نكات ، توجّه دهند . در روايتى آمده است كه روز قيامت ، شخصى را مى آورند كه نام او محمّد است . خداوند به وى خطاب مى كند :
تو كه همنام حبيب من هستى ! شرم نكردى كه عصيان مرا مرتكب شدى ، و حال آن كه من ، شرم دارم تو راكه همنام حبيب منى ، عذاب كنم ؟! ۱
در اين روايت ، خبر به خوبى روشن است كه اگر نامگذارى به درستى انجام شود و به فرهنگ همراه آن توجّه گردد ، چه تأثيرى مى تواند در زنده كردن حيا داشته باشد و به همين جهت در فرهنگ اسلامى ، توجّه زيادى به نامگذارى شده و نام نيك ، يكى از حقوق فرزندان ، دانسته شده است . ۲
۵ ـ آشنا كردن نوزاد با روحيه معنوى ، نقش مهمّى در پرورش حيا خواهد داشت . با شعر خواندن براى كودك و آشنا كردن او با نواى دلنشين قرآن و ... مى توان در اين راه قدم برداشت .
۶ ـ جدا كردن محلّ خواب كودك ، يكى ديگر از اقدامات مهم در اين زمينه است . اطّلاع يافتن كودك از روابط جنسى والدين ، عامل مهمّى در انحراف و بى حيا شدن وى دارد . در روايات آمده است فرزندى كه شاهد چنين امورى باشد و يا حتّى صداى نفس والدين را در آن حال بشنود ، ممكن است به فساد ، كشيده شود ۳ . بنا بر اين ، جداسازى محلّ خواب كودكان از والدين و مخفى بودن

1.مستدرك الوسائل ، ج ۱۵ ، ص ۱۳۰ .

2.ر . ك : مكارم الأخلاق ، ص ۲۲۰ و ۴۴۳ ؛ بحار الأنوار ، ج ۷۳ ، ص ۸۰ .

3.در روايتى از امام صادق عليه السلام آمده است : «قال رسول اللّه : والذى نفسى بيده لو أنّ رجلاً غشى امرأته وفى البيت صبى مستيقظ يراهما ويسمع كلامهما ونفسهما ما أفلح أبدا ؛ اذا كان غلاما كان زانيا أو كان جارية كانت زانية . و كان على بن الحسين عليه السلام إذا اراد أن يغشى أهله أغلق الباب و أرخى الستور وأخرج الخدم ؛ رسول خدا فرموده است : سوگند به كسى كه جانم در دست اوست ، اگر كسى با همسر خود درآميزد و در اتاق ، كودكى بيدار باشد كه آنها را ببيند و سخن و نَفَس آنان را بشنود ، هيچ گاه رستگار نمى شود ؛ اگر پسر باشد ، زناكار مى شود و اگر دختر باشد ، زناده مى گردد . هر گاه امام سجاد عليه السلام قصد آميزش داشت ، در را مى بست و پرده را مى افكند و خدمتكاران را بيرون مى كرد» . (الكافى ، ج ۵ ، ص ۵۰۰) . در روايت ديگرى از ايشان آمده : «لايجامع الرجل امرأته ولاجاريته وفى البيت صبى ؛ فإن ذلك ممّا يورث الزنا ؛ وقتى كودكى درون اتاق است ، هيچ كس با همسر خود آميزش نكند كه اين كار ، زناكار شدن را به ارمغان مى آورد» (الكافى ، ج ۵ ، ص ۴۹۹) .

  • نام منبع :
    پژوهشي در فرهنگ حيا
    سایر پدیدآورندگان :
    عبّاس پسنديده
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1383
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 9089
صفحه از 388
پرینت  ارسال به