213
پژوهشي در فرهنگ حيا

رعايت نكاتى كه براى هنگام انعقاد نطفه سفارش شده ، در حياى آينده فرزند ، مؤثّر خواهد بود .
۲ . دوران باردارى ، دوران بسيار حسّاسى است . ريشه هاى باحيايى و بى حيايى را در اين مرحله نيز مى توان پيدا كرد . رعايت حيا از جانب مادر ، تأثير زيادى بر جنين خواهد داشت . بى حيايى در گفتار و در ارتباط با نامحرم ، شركت در محافل لهو و لعب ، گوش كردن به موسيقى هاى حرام ، ديدن تصاوير و فيلم هاى سكس ، خواندن رمان هاى سكس و كارهايى از اين قبيل ، مى تواند تأثيراتى منفى بر حياى جنين داشته باشد و برعكس ، رعايت حيا در گفتار و رفتار ، شركت در جلسات مذهبى ، خواندن يا گوش كردن به قرآن و مناجات ، ذكر خدا را بر لب داشتن ، مطالعه كتاب هاى مذهبى و سودمند و ... از امورى هستند كه مى تواند در حياى جنين ، تأثير مثبت داشته باشد .
۳ ـ از بدو تولّد بايد مراقب فرزند بود . امام سجّاد عليه السلام از هنگام به دنيا آمدن فرزند ، مراقبت خود را شروع مى كرد . امام باقر عليه السلام نقل مى كند كه هر گاه هنگام ولادت فرزندى مى رسيد ، پدرم همه زنانى را كه حضورشان ضرورتى نداشت ، از اتاق بيرون مى كرد تا نگاه كسى به عورت او نيفتد . ۱ امام صادق عليه السلام نيز فرموده كه بهتر است همه چنين كنند . ۲
۴ ـ نامگذارى نيز در حياى فرزندان ، تأثير دارد . فرزندى كه نام يكى از اولياى دين را دارد ، رابطه اى بين خود و او حس مى كند و لذا سعى مى كند خود را به آن شخص ، نزديك سازد و به نوعى ، خود را در محضر او مى داند . اين مى تواند سبب شرم وى شود و او را از انجام دادن كارهاى ناروا ، باز دارد . البته اين امر ،

1.الكافى ، ج ۶ ، ص ۱۷ ؛ كتاب من لايحضره الفقيه ، ج ۳ ، ص ۵۶۰ (ح ۴۹۲۵) .

2.الخصال ، ص ۵۸۶ ؛ بحار الأنوار ، ج ۱۰۳ ، ص ۲۵۵ .


پژوهشي در فرهنگ حيا
212

روابط اعضاى خانواده با يكديگر

درباره روابط همسران با يكديگر ، بحث كرديم . اكنون روابط ميان فرزندان و والدين به بحث گذاشته مى شود و آن را از منظر حيا بررسى مى كنيم . همان گونه كه در روابط ميان همسران چنين بود ، در اين جا نيز رابطه مبتنى بر حيا ، بهترين الگوى ارتباطى است . مبناى ترس ، والدين و بخصوص پدر را به عنوان منبع قدرت و شايد ظلم ، مطرح مى كند و مبناى طمع ، آنها را به عنوان منبع تأمين خواسته ؛ امّا مبناى حيا ، والدين را به عنوان انسان هاى دوست داشتنى و كانون عشق و احترام ، معرّفى مى كند .
يكى از مسايل ديگر ، اين است كه : چه بايد كرد تا فرزندان باحيايى داشته باشيم ؟ مواردى وجود دارد كه مى تواند در باحيا بودن فرزندان ، مؤثّر باشد . در ادامه به برخى از اين موارد ، اشاره مى كنيم :
۱ ـ اين امر از ازدواج و مرحله انعقاد نطفه آغاز مى گردد . بر اساس احاديث ، ازدواج پاك ، يكى از عوامل باحيا شدن فرزند است . فرزندى كه از راه نامشروع متولّد شود ، بى حيا خواهد شد . همچنين فرزندى كه نطفه اش در حال ناپاكى مادر منعقد شده باشد ، بى حيا خواهد بود . ۱ گاهى نيز ممكن است شيطان در انعقاد نطفه ، مشاركت كند كه نتيجه آن ، بى شرمى فرزند است . ۲ بنا بر اين ،

1.رسول خدا فرمود : «من لم يستحى مما قال ومما قيل فيه ، فهو لغير رشدة أو حملت به أمّه على غير طهر ؛ كسى كه از آنچه مى گويد و درباره او گفته مى شود ، شرم نكند ، يا زنازاده است و يا مادرش در حال ناپاكى باردار شده است» . (الفردوس ، ج ۳ ، ص ۶۲۳ ، ح ۵۹۴۷ ؛ المعجم الكبير ، ج ۷ ، ص ۳۷۶ ؛ اُسد الغابة ، ج ۳ ، ص ۶)

2.رسول خدا فرمود : «إذا رأيتم الرجل لايبالى مما قال ولا ما قيل له ، فإنّه لغية أو شرك شيطان ؛ هرگاه ديديد كسى از آن چه مى گويد و درباره اش مى شود ، باكى ندارد ، يا زنازاده است يا شيطان در نطفه او مشاركت كرده است» (الكافى ، ج ۲ ، ص ۳۲۳) . امام صادق عليه السلام فرمود : «من لم يبال مما قال و ما قيل فيه فهو شرك شيطان ، ومن لم يبال أن يراه الناس مسيئا فهو شرك شيطان ؛ كسى كه از آنچه مى گويد يا درباره اش گفته مى شود ، باكى نداشته باشد ، شيطان ، شريك نطفه او بوده است . و كسى كه باكى ندارد از اين كه مردم ، او را بدكار ببينند ، شيطان ، شريك نطفه او بوده است» (كتاب من لايحضره الفقيه ، ج ۴ ، ص ۴۱۷ ، ح ۵۹۰۹ ؛ الخصال ، ص ۲۱۶ ؛ بحار الأنوار ، ج ۷۳ ، ص ۳۵۶) .

  • نام منبع :
    پژوهشي در فرهنگ حيا
    سایر پدیدآورندگان :
    عبّاس پسنديده
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1383
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 9120
صفحه از 388
پرینت  ارسال به