205
پژوهشي در فرهنگ حيا

نيز پرهيز شود . ۱
پس از آن ، بهتر است همراه با پوشيدن لباس ، جامه حيا نيز پوشيده شود و زن و شوهر ، به وضعيت پيش از خلوت بازگردند . اين احتمال وجود دارد كه برهنگى روانى ، رفتارى و گفتارى آنان ، به زمان پس از خلوت نيز كشيده شود و يا تجربه هاى مكرّر زناشويى ، خلوت و جلوت را يكسان سازد . اين ، مى تواند نشانه بى حيايى باشد . جايز بودن برخى كارها در خلوت هاى زناشويى به معناى روا بودن آن در همه مكان ها و زمان ها نيست . شرايط مختلف ، اقتضاهاى متفاوتى دارد . ممكن است كارى در فضايى روا باشد و در فضاى ديگر ، ناروا . بهترين وضعيت ، آن است كه وقتى زن و شوهر لباس بر تن كردند ، جامه حيا را نيز بر تن كنند . ۲

1.روزى رسول خدا به يكى از زنان فرمودند : «لاحسب أن أحداكن إذا أتاها زوجها ليكشفان عنهما اللحاف ينظر إحداهما إلى عورة صاحبه كأنهما حماران ! قالت : إى واللّه ! بابى أنت وأمى إنا لنفعل ذلك . فقال رسول اللّه صلى الله عليه و آله : فلاتفعلن ؛ فإن اللّه ـ عزّوجلّ ـ يمقت على ذلك ؛ گمان مى كنم برخى از شما وقتى همسرانشان به سراغشان مى روند ، روانداز را برداشته و هر يك به عورت ديگرى نگاه مى كند ؛ گويا دراز گوش اند ! پاسخ داد : پدر و مادرم فداى تو ! به خدا سوگند ، ما اين كار را انجام مى دهيم ! پس رسول خدا فرمود : اين كار را نكنيد كه خداوند بر اين كار ، خشم مى گيرد . (المعجم الكبير ، ج ۸ ، ص ۲۰۹ ؛ كنز العمّال ، ج ۱۶ ، ص ۳۵۵ ، ح ۴۴۹۰۴ ؛ مجمع الزوائد ومنبع الفوائد ، ج ۴ ، ص ۲۹۴)

2.امام باقر عليه السلام فرموده است : «خير النساء من التى إذا دخلت مع زوجها فخلعت الدرع ، خلعت معه الحياء ، وإذا لبست الدرع ، لبست معه الحياء ؛ بهترينِ زنان كسى است كه هرگاه با همسر خود خلوت كرد و جامه از تن به در كرد ، جامه حيا را نيز درآورد ، و هرگاه لباس پوشيد ، جامه حيا را نيز بر تن كند» . (تهذيب الأحكام ، ج ۷ ، ص ۳۹۹)


پژوهشي در فرهنگ حيا
204

باشد ، خوددارى مى كنند ، حتّى اگر آذوقه منزل باشد . صبح هنگامى ، على عليه السلامبه همسرش حضرت زهرا عليهاالسلامگفت كه آيا غذايى دارند تا بخورند . زهرا عليهاالسلامقسم ياد كرد كه دو روز است هيچ غذايى درون خانه نيست كه حتّى به حسن و حسين عليهماالسلامبدهد . امام على عليه السلام به همسرش فرمود كه چرا به او اطّلاع نداده تا چيزى بخرد . زهرا عليهاالسلام فرمود :

۰.يا أبَاالحَسَنِ! إنّى كُنتُ أستَحيي مِن إلهي [مِن] أن أتَكَلَّفَ نَفسَكَ مالا تَقدِرُ عَلَيهِ. ۱

۰.اى ابوالحسن ! من اين گونه ام كه از خداى خود ، شرم مى كنم كه تو را به كارى وا دارم كه توان آن را ندارى .

در اين جا اولاً سخن از تجمّلات زندگى نيست . سخن از غذاى ساده روزانه است . ثانيا سخن از حياى از خداوند است ، نه حياى از شوهر . كسى همچون حضرت زهرا عليهاالسلام چنين درخواست هايى را بى شرمى در برابر خداوند مى داند . از ديدگاه اين قبيل افراد ، همه زندگى در محضر خداوند است .

۵ . شرم خلوت زناشويى

يكى ديگر از مسائل ، خلوت هاى زناشويى است . در اين گونه موارد ، حيا برچيده مى شود ۲ و به همان اندازه كه از پوشش آنان كاسته مى شود ، حياى آنان نيز كاهش مى يابد . ۳ در چنين مواردى ، وجود حيا ديگر يك حُسن به شمار نمى رود . البته بهتر است كه همه پوشش ، درآورده نشود و از پوششى به عنوان روانداز استفاده گردد ؛ زيرا برهنگى كامل ، فرشتگان را دور و شياطين را نزديك مى سازد . ۴ همچنين بهتر است از نگاه كردن به شرمگاه

1.مناقب أميرالمؤمنين عليه السلام ، ج ۱ ، ص ۲۰۱ (ح ۱۲۴) .

2.امام على عليه السلام در توصيف آميزش مى فرمايد : « حياء يرتفع وعورات تجتمع ؛ حيايى است كه برداشته مى شود و عورت هايى كه جمع مى شوند» . (مستدرك الوسائل ، ج ۱۴ ، ص ۳۰۶)

3.تهذيب الأحكام ، ج ۷ ، ص ۳۹۹ ؛ وسائل الشيعة (طبع مؤسسة آل البيت) ، ج ۲۰ ، ص ۳۱ .

4.رسول خدا مى فرمايد : « إذا أتى أحدكم أهله فليستر عليه وعلى أهله ولا يتعريان تعرى الحمير ؛ هر گاه كسى خواست به همسر خود در آيد ، خود و همسرش را بپوشاند و همانند درازگوش ها عريان نشوند» (المعجم الكبير ، ج ۸ ، ص ۱۶۴ ؛ كنزالعمال ، ج ۱۶ ، ص ۳۴۸ ، ح ۴۴۸۶۱ ؛ مجمع الزوائد ومنبع الفوائد ، ج ۴ ، ص ۲۹۳ ) . و در برخى روايات آمده است : «إذا أتى أحدكم أهله فليستتر ولايتجرد تجرد العيرين ؛ هر گاه يكى از شما خواست به همسرش درآيد ، خود را بپوشاند و همانند درازگوشان ، لباس از تن در نياورند» ( سنن ابن ماجة ، ج ۱ ، ص ۶۱۹ ، ح ۱۹۲۱ ؛ كنزالعمّال ، ج ۱۶ ، ص ۳۴۳ ، ح ۴۴۸۳۴ ؛ مجمع الزوائد ومنبع الفوائد ، ج ۴ ، ص ۲۹۳ ) . و در برخى آمده است : «إذا اتى أحدكم أهله فليستتر ؛ فإنه إذا لم يستتر استحيت الملائكة فخرجت ؛ فاذا كان بينهما ولد كان للشيطان فيه نصيب ؛ هر گاه يكى از شما خواست به همسرش درآيد ، خود را بپوشاند ؛ زيرا اگر از پوشش استفاده نكند ، فرشتگان شرم كرده و خارج مى شوند و اگر خداوند فرزندى دهد ، شيطان در نطفه او مشاركت دارد» . ( مجمع الزوائد ومنبع الفوائد ، ج ۴ ، ص ۲۹۳ )

  • نام منبع :
    پژوهشي در فرهنگ حيا
    سایر پدیدآورندگان :
    عبّاس پسنديده
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1383
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 8916
صفحه از 388
پرینت  ارسال به