185
پژوهشي در فرهنگ حيا

۰.من مأمور به پوشش شدم و چيزى را پوشاننده تر از آن (شلوار) نديدم .

حضرت على عليه السلام ، واقعه اى را نقل مى كند كه نشان مى دهد چرا شلوار ، بهترين پوشش است . ايشان مى گويد در يك روز بارانى با رسول خدا در بقيع ، نشسته بوديم كه زنى ، سوار بر الاغ ، از آن جا عبور مى كرد . ناگهان ، پاى الاغ در چاله اى فرو رفت و زن از بالاى آن به زير افتاد . رسول خدا ، به سرعت ، روى خود را برگردانْد . حاضران به رسول خدا گفتند : اين زن ، شلوار به تن دارد . حضرت ، سه بار فرمود :

۰.اللّهُمَّ اغفِر لِلمُستَروِلاتِ !

۰.خداوندا ! زنان شلوارپوش را رحمت كن .

۰.سپس فرمود :يا أيُّهَا النّاسُ ! اتَّخِذُوا السَّراويلاتِ ؛ فَإِنَّها مِن أستَرِ ثِيابِكُم ؛ وحَصِّنوا بِها نِساءَكُم إذا خَرَجنَ . ۱

۰.اى مردم ! شلوار را [ به عنوان پوشش] برگزينيد ؛ چرا كه از پوشاننده ترين لباس هاى شماست ، و به وسيله آن ، زنان خود را هنگام خروج از منزل ، حفاظت كنيد .

در اين كلام حكمت آميز ، از اين پوشش به عنوان سپرى حفاظتى ياد شده كه نشانگر فلسفه لباس و پيامد آن است . فلسفه لباس ، پوشانندگى آن است ؛ يعنى لباس ، آن چيزى است كه بدن را بپوشاند و پيامد آن نيز مصونيت زن و عفاف اوست .

پوشيده هاى برهنه

لباسى كه زن بر تن مى كند ، هم بدن او را از ديدِ نامحرم ، پنهان مى سازد ، و هم او را به گونه اى فرا مى گيرد كه حجم بدن وى براى نامحرم ، معلوم نمى گردد ؛ امّا

1.مستدرك الوسائل ، ج ۳ ، ص ۲۴۵ ؛ الجامع الصغير ، ج ۱ ، ص ۲۰ ؛ كنزالعمّال ، ج ۱۵ ، ص ۲۹۸ (ح ۴۱۰۹۵) .


پژوهشي در فرهنگ حيا
184

آمده بود ، در زمان جاهليت ، محدوده عورت ، بسيار اندك بوده است . مردم در پيش ديدِ ديگران عريان مى شدند و استحمام مى كردند و مردان ، هنگام نشستن ، لباس هاى بلند خود را بالا مى زدند ، به گونه اى كه ران آنها پيدا مى شد . اسلام ، قلمرو جديدى براى عورت تعريف كرد و تمام بدن زن را عورت دانست ، مگر دست ها (تا مچ) و صورت . به همين جهت ، پوشش زنان مسلمان نيز تغيير كرد . همچنين ، آيه حجاب (آيه ۵۹ از سوره احزاب) نازل شد و زنان ، سرهاى خود را پوشاندند :
يَـأَيُّهَا النَّبِىُّ قُل لاِّ?زْوَ جِكَ وَ بَنَاتِكَ وَ نِسَآءِ الْمُؤْمِنِينَ يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ مِن جَلَـبِيبِهِنَّ . اى پيامبر ! به همسران و دخترانت و زنان مؤمنان بگو روسرى هاى بلند خود را بر خويش فرو افكنند .
پس از نزول اين آيه ، زنان به گونه اى سر خود را مى پوشاندند كه گوش ها ، گوشواره ها و گردن و سينه آنان پيدا بود . ۱ لذا آيه ديگرى نازل شد كه به آنان دستور داد مَقنعه هاى خود را به روى سينه ها بيندازند :
وَ لْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَى جُيُوبِهِنَّ . ۲ و (اطراف) روسرى هاى خود را بر سينه خود افكنند .
زنان نيز از فرداى روزى كه اين آيه نازل شد ، با حجاب كامل بيرون آمدند . ۳ همچنين وقتى عورت ، قلمرو توسعه يافته اى پيدا كرد ، پوشش ، بايد محدوده بيشترى از بدن را مى پوشانْد . بدين ترتيب ، چيزى به نام شلوار نيز در زمره پوشش ها راه يافت . رسول خدا ، درباره پوشيدن شلوار فرموده است :

۰.اُمِرتُ بِالسَّترِ ، فَلَم أجِد شَيئا أستَرَ مِنهُ . ۴

1.مجمع البيان ، ج ۷ ، ص ۲۱۷ .

2.نور ، آيه ۳۱ .

3.الدرّ المنثور ، ج ۶ ، ص ۱۸۱ .

4.الفردوس ، ج ۱ ، ص ۳۹۸ (ح ۱۶۰۹) ؛ مجمع الزوائد ، ج ۵ ، ص ۱۲۲ ؛ مسند أبى يعلى ، ج ۱۱ ، ص ۲۵ (ح ۶۱۶۲) .

  • نام منبع :
    پژوهشي در فرهنگ حيا
    سایر پدیدآورندگان :
    عبّاس پسنديده
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1383
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 8946
صفحه از 388
پرینت  ارسال به